Szczepionki DNA

Z Wikipedii

Szczepionki DNA to zazwyczaj koliste plazmidy, które zawierają geny kodujące antygeny konkretnych patogenów, przeciwko którym chcemy uzyskać odporność. Taki materiał, wszczepiony do ciała pacjenta (zazwyczaj domięśniowo) prowadzi do ekspresji genów, które zawiera. W wyniku tego komórki człowieka produkują białka, na które reaguje układ odpornościowy, jak w przypadku zwykłego zakażenia, dając dzięki temu odporność przeciwko konkretnym antygenom. W jednym plazmidzie można zmieścić geny dla kilku epitopów, dlatego można uzyskać odporność nawet przeciw kilku rodzajom patogenów. W plazmidach stosuje się promotory takich wirusów, jak CMV (cytomegalowirus) czy SV40. Zastosowanie kompleksów DNA–lipid po podaniu dożylnym daje lepszą odpowiedź, niż w przypadku podania DNA z samą tylko solą fizjologiczną. Obecnie przeprowadza się badania nad szczepionkami zapobiegającymi zakażeniom HIV, wirusami opryszczki, wirusowego zapalenia wątroby typu B, malarii, cytomegalii, grypy, wścieklizny, gruźlicy i innych. Dla szczepionek DNA przewiduje się również zastosowania na polu alergii, stwardnienia rozsianego, reumatoidalnego zapalenia stawów, chorób uwarunkowanych genetycznie oraz chorób nowotworowych.

[edytuj] Zalety

Szczepionki DNA wywołują silną, długotrwałą odpowiedź immunologiczną, natomiast wiele szczepionek innego typu wymaga powtarzania szczepień. Siła odpowiedzi wynika z tego, że część białek produkowanych przez komórki gospodarza podlega pocięciu i ekspozycji na powierzchni (razem z antygenami zgodności tkankowej -MHC I), dzięki czemu układ odpornościowy łatwiej na nie reaguje. Szczepionki DNA są również niezwykle trwałe i termostabilne, dzięki czemu można je przechowywać schłodzone latami. Mogą być także przechowywane w różnych środowiskach; zarówno suchych, jak i w roztworach.

[edytuj] Wady

Badania nad szczepionkami DNA prowadzi się dopiero od lat 90. XX wieku i obecnie są one nadal w fazie eksperymentów i badań klinicznych. Próby na ludziach, a także na zwierzętach pokazały, że są one bezpieczne, natomiast nie jest wykluczone, że z czasem mogą się ujawnić pewne działania niepożądane. Szczepionki DNA nie są efektywne przeciwko antygenom zawierającym reszty cukrowcowe, ponieważ mogą kodować jedynie polipeptydy. Z tego powodu nie będą tak bardzo efektywne przeciwko wszystkim patogenom.