Tabaka

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

Treść tego hasła może nie być zgodna z zasadami neutralnego punktu widzenia. Zajrzyj na stronę dyskusji i pomóż go poprawić.

Tabaka – sproszkowany tytoń, czasami wzbogacony kompozycjami aromatyzującymi, przeznaczony do zażywania przez nos. W odróżnieniu od papierosów, nikotyna wchłaniana jest nie przez płuca, ale przez śluzówkę nosa. Często tabaką niewłaściwie nazywane są tytonie do żucia lub ssania (snus).

Spis treści 1 Historia 2 Sposób zażywania 3 Skutki zażywania tabaki 4 Objawy przedawkowania 5 Kwestie zdrowotne[1] 6 Firmy produkujące tabakę 7 Wyroby tabakopodobne 8 Przypisy 9 Linki zewnętrzne

Historia

Amerykańscy Indianie używali tytoniu na długo przed Europejczykami. Jednakże oni zażywali go przez nos, podczas gdy Europejczycy zwykli tytoń palić.

Podczas swojej drugiej wyprawy do Ameryki (1494-1496), Krzysztof Kolumb zauważył, jak Indianie zażywali ten tajemniczy proszek i postanowił wraz ze swoją załogą zabrać go do Europy.

Najpierw tabaka stała się popularna wśród hiszpańskiej i francuskiej arystokracji. Podczas wygnania, we Francji, tabakę odkrył król Karol II Stuart. Po powrocie do Anglii, przedstawił ją angielskiej arystokracji, co wkrótce doprowadziło do jej popularyzacji.

W 1702 tabaka po raz pierwszy stała się dostępna dla całej populacji. Angielska marynarka wojenna schwytała kilka hiszpańskich statków. Hiszpańscy marynarze zostali "wykupieni" właśnie za tabakę. Wkrótce po powrocie do Anglii, tamtejsi marynarze zaczęli przedstawiać tabakę portom i przybrzeżnym miastom Anglii. Królowa Charlotte, żona króla Jerzego III, była tak zafascynowana tabaką, że wkrótce otrzymała przezwisko "Charlotte Snuffy".

Również w tym wieku tabaka stała się powszechna wśród wyższych sfer wielu europejskich krajów. Nie mogło wśród nich zabraknąć Polski. Polscy szlachcice byli znani z tego, że lubili jeść, pić i zażywać tabakę.

W Polsce tabaka niewątpliwie odcisnęła swoje piętno, gdyż została zauważona nawet przez poetę Adama Mickiewicza. W "Panu Tadeuszu" można bowiem znaleźć wiele scen, w których w centrum uwagi jest właśnie tabaka. Występuje w słynnej arii, w operze Stanisława Moniuszki "Straszny Dwór". W Polsce tabaka jest szczególnie popularna na Pomorzu oraz na Śląsku. Wśród Kaszubów jest tradycyjną używką, natomiast śląscy górnicy często zażywają ją w kopalniach celem oczyszczenia dróg oddechowych.

W dziewiętnastym wieku produkcja tabaki była większa niż produkcja tytoniu, który był przeznaczony do palenia i żucia. Praktycznie każdy zażywał tabakę: poeta Alexander Pope, Karol Darwin, książę Wellington, a nawet papież Pius X. Lord Nelson zawsze zaopatrywał się w duże ilości tabaki zanim postawił żagle swych bojowych statków. Napoleon podobno zużywał ponad 3 kilogramy tabaki rocznie. W dodatku, lekarze w tym czasie przepisywali tabakę jako lek na ból głowy, bezsenność, bóle zęba, kaszel i przeziębienie.

W dwudziestym wieku, tabaka została zepchnięta na margines przez papierosy i cygara.

Sposób zażywania

Zwykle wciąga się ją nosem, uprzednio wysypując na grzbiet dłoni w miejsce pomiędzy kciukiem, palcem wskazującym a nadgarstkiem (tabakierka anatomiczna). Innym sposobem zażywania jest wciąganie szczypty tabaki trzymanej w palcach (wskazującym i kciukiem). Obecnie środowiska młodzieżowe często zażywają tabakę podobnie jak kokaina lub amfetamina, to znaczy przez wciąganie wysypanej porcji za pomocą rurki.

Skutki zażywania tabaki

• Kichanie
• Orzeźwienie
• Poszerzenie śluzówki – chwilowe (od 5 do 30 minut) lekarstwo na katar.
• Podwyższenie ciśnienia

Objawy przedawkowania

• Łzawienie
• Zwężenie śluzówki nosa – efekt podobny do kataru – niemożność oddychania przez nos
• Częste i intensywne kichanie
• Zawroty głowy
• Nudności
• Wymioty

Kwestie zdrowotne^[1]

• Zażywanie nadmiernych ilości może powodować choroby śluzówki nosa.
• Działa uzależniająco ze względu na zawartą w tytoniu nikotynę.
• Zawiera substancje rakotwórcze: nitrozoaminy^[2], wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne i radioaktywny polon^[3], jednakże do tej pory nie znaleziono pewnych dowodów na zwiększenie ryzyka zachorowania na choroby nowotorowe w związku z zażywaniem tabaki.

Firmy produkujące tabakę

• Pöschl Tabak – niemiecka marka odznaczająca się dużą różnorodnością produktów. Produkty Pöschla charakteryzują się średnim/grubym zmieleniem, średnią/dużą wilgotnością i ciemną barwą

• Bernard Tabak – niemiecka marka, której mocno charakterystycznym punktem jest silny tytoniowy smak i zapach. Stopień zmielenia jest różny w zależności od marki tabaki. Nie są sprzedawane w Polsce.

• Wilsons of Sharrow – angielska marka oferująca drobno zmielone, zazwyczaj jasne i stosunkowo suche tabaki. W Polsce dostępna jest niewielka część aromatów, na zachodzie natomiast można wybierać spośród ponad trzydziestu rodzajów. WoSy (popularny skrót Wilsons of Sharrow) pakowane są w okrągłe metalowe tabakiery (puszki) w objętościach 5 i 10 gramów.

• Samuel Gawith – marka angielska, produkty porównywalne do Wilsons of Sharrow. Tabaki produkowane przez tę firmę są dość drobno zmielone i suche. Wybór aromatów dość duży, choć za Odrą jest ich więcej. Również pakowane w okrągłe metalowe tabakiery. W Polsce w objętościach 10 i 20 gramów.

• Mc Chrystal's Snuff – angielski rodowód, bardzo drobne zmielenie, bardzo mała wilgotność. W Polsce tylko 6 aromatów. Pakowane w plastikowe tabakiery, za granicą dostępne również w metalowych puszkach o różnych objętościach (od 3,5 g do 21 g).

• J & H Wilson – w Polsce nazwa znana głównie z powodu tabaki Medicated no 99, która zresztą jest jedynym produktem tej marki na naszym rynku, bardzo jasna barwa, drobne zmielenie, bardzo mała wilgotność – to cechy charakterystyczne "Wilsonów".

• J. W. von Eicken – firma produkująca dwie marki tabak: Lotzbecki i Chapmany. Wszystkie pięć ,,smaków,, Chapmanów (Virginia, Strong, Vanilla, Menthol, Cherry) są dostępne w Polsce, Lotzbecki znajdziemy natomiast tylko za zachodnią granicą i w Rosji. Wszystkie tabaki J. W. von Eicken charakteryzują się małym zmieleniem, wyraźnym tytoniowym posmakiem i niską ceną (Chapmany w Polsce ok. 3 zł, Lotzbecki w Niemczech ok. 1,40 €).

• Fribourg & Treyer - tabaki tej firmy w większości wykazują dużą wilgotność i średnie lub grube zmielenie. Charakteryzują się całymi bukietami zapachowymi, a nie tak jak w przypadku wielu innych angielskich tabak, pojedynczymi aromatami. Gatunki Old Paris, Princes, Bordeaux, Macouba, Princes Special i Santo Domingo są sporadycznie dostępne w Polsce.
• Gawith Hoggarth - firma z charakterem specyficzne w jej tabakach są średnio zmielone ziarenka i wyrazisty smak.

Inne znane marki to m.in.: Swedish Match, Arnold Andre, Hedges, Alfred Sternecker. Ich produkty nie są sprzedawane na polskim rynku. Mimo to można je często spotkać na aukcjach internetowych.

Wyroby tabakopodobne

W ostatnich latach na rynku pojawiły się tzw. wyroby tabakopodobne. Nazywane są często także "odświeżającymi proszkami do nosa". Są to produkty na bazie cukru gronowego, pozbawione tytoniu i nikotyny, przeznaczone do zażywania w sposób identyczny jak tabaka. Wytwarzane są przez najpopularniejszych producentów tabaki, takich jak: Pöschl Tabak, Bernard Tabak, J. W. von Eicken czy Wilsons of Sharrow. Najczęściej spotykane gatunki tych wyrobów to: Himalaya (cytrynowa lub truskawkowa, z dodatkiem witaminy C, marki Pöschl), Ozona Snuffy Weiss (Pöschl), Edelweiß (Bernard), Lotzbeck Schneefernerprise (von Eicken).

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Tabaka w "Panu Tadeuszu"
• Determination of Nicotine, pH, and Moisture Content of Six U.S. Commercial Moist Snuff Products (en)