Tadeusz Szczepański
Z Wikipedii
Tadeusz Szczepański (ur. 1947 w Pleszewie)- polski historyk filmu, krytyk, tłumacz, kulturoznawca, profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i Uniwersytetu Wrocławskiego, znany szczególnie ze swoich prac na temat kina europejskiego, w tym Ingmara Bergmana, kina skandynawskiego i kina rosyjskiego. Jego najsłynniejsza publikacja to Zwierciadło Bergmana, uznawana za najlepszą pracę w j. polskim poświęconą twórczości szwedzkiego mistrza.
Spis treści |
[edytuj] Kariera akademicka
W latach 1965-69 studiował polonistykę w Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu, 1969-71 filmoznawstwo (jako specjalność polonistyki) w Uniwersytecie Łódzkim, gdzie w latach 1971-1981 był zatrudniony w Katedrze Teorii Literatury, Teatru i Filmu. Od 1977 do 1984 wykładał w PWSFTViT w Łodzi, a w 1981 otrzymał zatrudnienie na Wydziale Humanistycznym UG, gdzie w 1982 uzyskał tytuł doktora. W roku 1998 zostaje adiunktem w Instytucie Filologii Polskiej UMK, w tym samym roku habilituje się na Wydziale Filologiczno-Historycznym UG (tytuł rozprawy to Zwierciadło Ingmara Bergmana). W 2002 został profesorem nadzwyczajnym w Uniwersytecie Gdańskim i profesorem nadzwyczajnym w PWSFTViT w Łodzi. Obecnie jest zatrudniony na stanowisku profesora nadzwyczajnego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie wykłada historię filmu i prowadzi seminaria magisterskie, jest także profesorem na Wydziale Produkcji Filmowej i Telewizyjnej PWSFTiT i w Instytucie Kulturoznawstwa UWr. Wypromował ok. 50 prac magisterskich i 1 doktorską (dr Sylwii Kołos, adiunkta w Zakładzie Dramatu, Teatru i Filmu Instytutu Literatury Polskiej UMK, temat rozprawy: Nowe kino szekspirowskie. Adaptacje sztuk Williama Szekspira w kinie lat dziewięćdziesiatych). Ich tematyka to: współczesna kinematografia polska, związki literatury i filmu, historia polskiej krytyki filmowej. Szczepański jest członkiem Komitetem Nauk o Sztuce PAN.
W latach 1972/73 Tadeusz Szczepański odbywał staż naukowy w Katedrze Kulturoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego, 1976/77 przebywał na dziewięciomiesięcznym stypendium we Wszechzwiązkowym Państwowym Instytucie Kinetografii w Moskwie, w 1984 odbył trzymiesięczny kurs języka szwedzkiego w Uniwersytecie w Uppsali, 1986 uzyskał dwumiesięczne stypendium Muzeum Augusta Strindberga w Sztokholmie, na przełomie lat 1987 i 88 odbywał 9-miesięczne Studium Języka i Literatury Francuskiej w Centre des Etudes Françaises na Université Stendhal w Grenoble. 1994-2003 współpracował ze Studium Sztuk Plastycznych i Realizacji TV w Ostromecku (później Camerimage Film School w Toruniu).
[edytuj] Działalność naukowa i publicystyczna
Zainteresowania badawcze prof. Szczepańskiego sięgają m.in. historii filmowej awangardy, twórczości Siergieja Eisensteina, związków teatru i filmu, filmu europejskiego, kinematografii rosyjskiej i skandynawskiej, kina autorskiego (w tym twórczości Ingmara Bergmana).
W 1980 r. Szczepański został redaktorem naczelnym Wytwórni Filmów Oświatowych w Łodzi, w latach 1988-1994 redagował dwumiesięcznik "Film na świecie", a od 1991 był red. naczelnym pisma. Publikuje m.in. w "Dialogu", "Odrze", "Kwartalniku filmowym" oraz w "Kinie", którego jest stałym współpracownikiem. Tłumaczył na j. polski Obrazy Ingmara Bergmana, a także jego utwory literackie.
W 1999 otrzymał nagrodę Wydziału I PAN za najlepszą książkę z dziedziny historii sztuki wydaną w latach 1998-99 i Nagrodę m. Gdańska w Dziedzinie Kultury za rok 1999.
[edytuj] Bibliografia (wybór)
[edytuj] Pozycje książkowe
- Eisenstein. U źródeł twórczości, Warszawa 1986
- Zwierciadło Ingmara Bergmana, Gdańsk 1997, 2002)
- W kręgu zagadnień awangardy, Łódź 1982 (współredakcja z G. Gazdą)
- Eisenstein – artysta i myśliciel, Warszawa 1982 (współredakcja z W. Wierzewskim)
- Zbigniew Cybulski – aktor XX wieku, Gdańsk 1997 (współredakcja z J. Ciechowiczem)
- Cudowny Kinemo. Antologia rosyjskiej myśli filmowej, wybór, przekłady, redakcja i opracowanie, Gdańsk 2002 (z B. Żyłko)
[edytuj] Artykuły
- Kino autotematyczne (na przykładzie filmu Wszystko na sprzedaż Andrzeja Wajdy), "Teksty" 1972 nr 2
- Film a wizja senna, "Teksty" 1973, nr 2
- Utopia semiotyczna Sergiusza Eisensteina. Zarys problemu, "Acta Universitatis Lodziensis". Nauki Humanistyczno-Społeczne, Folia Polonica. Seria I nr 2, 1975
- Eisenstein i psychoanaliza, "Kino" 1979, nr 11
- OPOJAZ – Film – Eisenstein, [w:] Pogranicza i korespondencje sztuk, pod red. T. Cieślikowskiej i J. Sławińskiego, Wrocław 1980
- Meyerhold, Eisenstein: mistrz i uczeń, "Dialog" 1980, nr 10
- "The Wise Man" Reconsidered, [in:] Eisenstein Revisited. A Collection of Essays, ed. L. Kleberg and H. Lövgren, Stockholm 1987
- Pasja według Carla Theodora, "Film na Świecie", 1989, nr 6
- Stalin i filmowcy, [w:] Autor w filmie, pod red. M. Hendrykowskiego, Poznań 1991
- Droga Svena Nykvista, "Kwartalnik Filmowy" 1994, nr 7-8
- Kieślowski wobec Bergmana, czyli tam, gdzie spotykają się równoległe, [w:] Kino Krzysztofa Kieślowskiego, pod red. T. Lubelskiego, Kraków 1997
- Selma w krainie żywych obrazów, "Dialog" 1998, nr 10
- Bergman and Film, [in:] Music and Film, ed. by Don Fredricksen, Małgorzata Hendrykowska, Marek Hendrykowski, Poznań 2002
- Eisenstein: sacrum i rewolucja, [w:] Poszukiwanie i degradowanie sacrum w kinie, pod red. M. Przylipiaka i K. Kornackiego, Gdańsk 2002
