Teorie geotektoniczne

Z Wikipedii

Niektóre informacje występujące w tym haśle uznano za kontrowersyjne. Uzasadnienie tej decyzji znajduje się na stronie Wikipedia:Artykuły kontrowersyjne lub na stronie dyskusji. Jeśli możesz, przeredaguj go zgodnie z zasadami neutralnego punktu widzenia.

Teorie geotektoniczne mają na celu wyjaśnienie obecnej budowy Ziemi - w szczególności rozmieszczenia lądów i oceanów, oraz mechanizmów powstawania gór. Ogólnie podzielić je można na fiksycyzm i mobilizm. Teorie fiksycystyczne (lub inaczej permanencji) zakładają stałe położenie kontynentów, z kolei teorie mobilistyczne zakładają ciągły ich ruch.

Obecnie najbardziej liczącą się teorią jest teoria tektoniki płyt, jednak według niektórych zawiera ona pewne niejasności, wskutek czego odrzucają ją na rzecz innych hipotez zamieszczonych poniżej.

[edytuj] Krótki przegląd teorii geotektonicznych

• hipoteza kontrakcji - Ziemia ochładza się, wskutek czego kurczy się, co powoduje zaburzenia tektoniczne.
• hipoteza izostazji - przyczyny napięć w skorupie ziemskiej to wyrównywanie się mas.
• hipoteza permanencji - kontynenty i oceany istnieją od początku Ziemi
• hipoteza epejrogenezy - regresje i transgresje morskie spowodowane są pionowymi ruchami skorupy ziemskiej.
• hipoteza pomostowa - początkowo całą powierzchnię Ziemi zajmowały kontynenty, część z nich zapadła się jednak na przełomie mezozoiku i kenozoiku.
• teoria Wegenera - kontynenty przemieszczają się pod wpływem ruchu obrotowego Ziemi.
• hipoteza oscylacji - podłoże cyklicznie podnosi się i opada z powodu prądów konwekcyjnych magmy.
• hipoteza undacji - materia płaszcza Ziemi różnicuje się, co powoduje przemieszczenia warstw i wypiętrzanie łańcuchów górskich.
• teoria tektoniki płyt - powstała na podstawie hipotezy Wegenera, płyty skorupy ziemskiej bez ustanku zderzają się (łączą) i rozchodzą.
• teoria ekspandującej Ziemi - Ziemia stale się powiększa, co spowodowało rozerwanie superkontynentu i powstanie oceanów.

Należy podkreślić, że wszystkie wymienione teorie starają się wyjaśnić rzeczywiste fakty obserwowane na Ziemi i objaśnić jej rozwój w czasie geologicznym, natomiast tylko tektonika płyt tłumaczy przyczyny tych zjawisk.