Teresa z Ávila
Z Wikipedii
Święta Teresa z Ávila (Avili), Teresa od Jezusa, Teresa Wielka (dla odróżnienia od Małej Tereski), Teresa Hiszpańska, właściwie Teresa Sánchez de Cepeda y Ahumada (ur. 28 marca 1515 w Ávila w Hiszpanii, zm. 4 października 1582 w Alba de Tormes w Hiszpanii) – hiszpańska zakonnica i mistyczka, reformatorka zakonu karmelitanek. Kanonizowana w 1622 roku.
Spis treści |
[edytuj] Życie
Była trzecim dzieckiem Alonsa Sancheza de Cepeda i jego drugiej żony Beatrycze de Ahumada. Jej rodzina pochodziła z nawróconych na katolicyzm Żydów (maranów), a jej dziadek ze strony ojca przyjął chrzest w roku 1485.
Od młodości przepełniona ideałami poświęcenia się w imię wiary katolickiej. Po utracie matki w roku 1530, ojciec oddał ją pod opiekę zakonu augustianek w Ávila. Tam powstał zamysł o poświęceniu się życiu zakonnemu. Po ponad roku ze względu na poważne kłopoty zdrowotne Teresa powróciła do domu rodzinnego. W roku 1534 potajemnie wstąpiła do zakonu karmelitanek w Ávila, a w roku 1555 po przeżyciach mistycznych (niektóre z przekazów głoszą, że w czasie snu potrafiła unosić sie w powietrzu tj. lewitować) postanowiła przywrócić w zakonie surową regułę, która została złagodzona w XIV i XV wieku. Mimo oporów w zakonie karmelitanek, za zgodą papieża, w roku 1562 utworzyła pierwsze zreformowane zgromadzenie, a od 1567 współpracowała ze św. Janem od Krzyża nad dalszą reformą. Powstały dalsze klasztory o zreformowanej regule (karmelitanki bose pod wezwaniem św. Józefa), także męskie w Medina del Campo, Malagon, Valladolid, Toledo, Pastrana, Salamanca i Alba de Tormes. W sumie przez ostatnich 15 lat życia, podróżując po kraju w bardzo prymitywnych warunkach, założyła w Hiszpanii 17 klasztorów karmelitanek bosych i przyczyniła się do powstania 15 klasztorów męskich. Jej działalność miała wpływ na odrodzenie religijne w całej Europie oraz umocnienia kontrreformacji.
Święta Teresa z Ávila została beatyfikowana przez papieża Pawła V 24 kwietnia 1614, kanonizowana przez papieża Grzegorza XV 12 marca 1622.
W 1922, podczas obchodów trzechsetnej rocznicy kanonizacji św. Teresy, Uniwersytet w Salamance przyznał jej pośmiertnie doktorat honoris causa. Biskup Ávila poprosił wtedy papieża Piusa XI o włączenie świętej w poczet Doktorów Kościoła. Papież odpowiedział: obstat sexus, co oznacza: płeć stanowi przeszkodę. Zapowiedział jednak, że pozostawi ostateczną decyzję swojemu następcy. Następca Piusa, Paweł VI poprosił Kurię Rzymską o rozstrzygnięcie, czy kobieta, która miała ogromny wkład w rozwój Kościoła, może zostać Doktorem Kościoła. Kuria nakazała odpowiedzieć na to pytanie czterem przedstawicielom różnych zakonów męskich - Karmelicie, Dominikaninowi, Franciszkaninowi i Jezuicie. 17 grudnia 1967 roku wydano przychylną odpowiedź. 27 października 1970 św. Teresa została włączona, wraz ze św. Katarzyną ze Sieny w poczet Doktorów Kościoła jako pierwsze dwie kobiety.
[edytuj] Patronka
Św. Teresa jest patronką Hiszpanii oraz miejscowości Pozega w Chorwacji, a także matek, chorych, w szczególności osób cierpiących na bóle głowy, wytwórców koronek, zakonników oraz ludzi wyśmiewanych z powodu ich pobożności.
[edytuj] Ikonografia
W ikonografii, atrybuty świętej to: krzyż, pióro, księga, habit karmelitanek bosych, napis Misericordias Domini in aeternum cantabo, serce przeszyte przez anioła strzałą miłości.
[edytuj] Dzieła
Św. Teresa należy do klasyków literatury hiszpańskiej doby renesansu. Jednocześnie jest jednym z najważniejszych pisarzy Kościoła Katolickiego (oficjalnie została uznana za Doktora Kościoła).
Do najważniejszych jej dzieł zaliczane są:
- Życie (Libro de mi vida lub Vida)
- Droga doskonałości (Camino de perfeccion, 1565-1570, wydanie polskie 1625)
- Twierdza wewnętrzna (El castillo interior o las Moradas lub Moradas del castillo interior, 1577, wydanie polskie 1633)
- Księga fundacji (Libro de las fundaciones)
[edytuj] Inni o Świętej
- George Eliot (wł. Mary Ann Evans) uczyniła ze św. Teresy genius loci swojej powieści Miasteczko Middlemarch, jednocześnie dając do zrozumienia, że taka postać nie mogłaby żyć w społeczeństwie wiktoriańskim[1]
- Josef Breuer i Zygmunt Freud w swoich Studiach nad histerią nazwali św. Teresę patronką histeryczek, uznając jej doznania mistyczne za przykład histerii. Stwierdzili oni jednak także, że była ona "kobietą obdarzoną geniuszem i wybitnymi zdolnościami praktycznymi".[2]
- Simone de Beauvoir pisała w Drugiej płci, że św. Teresa "nie jest niewolnikiem swojej psychiki i hormonów" i że "trzeba podziwiać (...) wielkość wiary, która dociera do najbardziej intymnych części ciała".[3]
- Jan Paweł II "Trzeba, by bogate dziedzictwa pozostawione przez Teresę od Jezusa zostało dogłębnie przemyślane i by skutecznie wpłynęło na odnowienie życia wewnętrznego narodu, a przez to na odrodzenie całego życia kościelnego w jego różnorakich przejawach. Gigantyczna postać Wielkiej Teresy, nie tylko w skali lokalnej czy narodowej, ale w skali powszechnej, powinna być silną zachętą w tym kierunku".[4]
- Jan Paweł II "W dniu 4 października roku 1582, który we wprowadzonym później Kalendarzu Gregoriańskim wypadł 15 października, w Alba, w granicach diecezji w Salamance, odeszła do Oblubieńca święta Teresa od Jezusa, osłabiona wiekiem i chorobą, lecz wciąż pełna żaru i płomiennej miłości do Boga i Kościoła. Przebyła długą drogę, opromienioną darem łasi prawdziwą "drogę doskonałości", na której przez modlitwę otwarła się na służbę miłości przeniknęła w głąb "twierdzy duszy" i doświadczyła tej miłości, która im bardziej kogoś łączy z Bogiem, tym bardziej pobudza go do przejęcia się duchem Kościoła i do poświęcenia się Kościołowi".[5]
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Przypisy
- ↑ Teresa of Avila, Catherine Medwick, London, 2000, strona XV
- ↑ Teresa of Avila, Catherine Medwick, London, 2000, strona XV
- ↑ Teresa of Avila, Catherine Medwick, London, 2000, strona XVI
- ↑ Przemówienie do pielgrzymów z Avila, 8.10.1981r.
- ↑ List apostolski do Przełożonego Generalnego Karmelitów Bosych z okazji Jubileuszu Czterechsetlecia śmierci św. Teresy z Avila, 14.10.1981r.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Krakowska Prowincja Karmelitów Bosych - Strona poświęcona św. Teresie z Avila
- Vox Domini - dzieła zebrane św. Teresy z Avila
- Góra Karmel - pisma św. Teresy
