Terytoria Północno-Zachodnie

Z Wikipedii

**Terytoria Północno Zachodnie**
**Northwest Territories**
**Territoires du Nord-Ouest**
Flaga Terytoriów	Godło Terytoriów

Stolica	Yellowknife
Powierzchnia - całkowita - wód śródlądowych	1 346 106 km² 12,11%
Ludność - stan z roku 2001 - gęstość zaludnienia	42 083 0,03 os./km²
Akces do Konfederacji - rok - jako	1870 piąte
Strefa czasowa	UTC -7
Informacja pocztowa - skrót pocztowy - pierwsza litera kodu pocztowego	NT X
Kod telefoniczny	867
ISO 3166-2	CA-NT
Reprezentacja w parlamencie federalnym - przedst. w Izbie Gmin - przedst. w Senacie	1 1
Premier	Stephen Kakfwi
Komisarz	Glenna Hansen
Oficjalne symbole terytorialne

Terytoria Północno-Zachodnie (ang. Northwest Territories lub NWT, fr. Territoires du Nord-Ouest) – terytorium Kanady leżące w środkowej części północnych obszarów Kanady. NWT graniczy z terytoriami Jukon na zachodzie i Nunavut na wschodzie oraz z prowincjami: Kolumbia Brytyjska, Alberta i Saskatchewan. Północną granicą terytorium są wybrzeża Morza Arktycznego. W skład terytorium wchodzi także szereg wysp, w tym część wyspy Wiktorii, Wyspa Banksa i wiele pomniejszych. Teoretycznie też należy do niego trójkąt zawarty pomiędzy południkami, z wierzchołkiem na biegunie północnym.

W Terytoriach Północno-Zachodnich obowiązuje dziewięć języków oficjalnych – obok angielskiego i francuskiego, siedem regionalnych języków indiańskich.

Ze względu na wiele bogactw naturalnych (m.in. złoto, diamenty, gaz ziemny) oraz niską gęstość zaludnienia (nieco ponad 42 000 osób na obszarze trzykrotnie większym od powierzchni Polski) Terytoria Północno-Zachodnie są najbogatszą częścią Kanady. Produkt terytorialny brutto na jednego mieszkańca wynosi 94 953 CAD, co czyni Terytoria najzamożniejszym miejscem na Ziemi. Jeżeli traktować by je jako osobne państwo, zajmowałoby na świecie pierwsze miejsce, przed Luksemburgiem, którego PKB w przeliczeniu wynosi 83 000 CAD na mieszkańca.

Spis treści

1 Struktura polityczna i administracyjna terytorium
2 Podział terytorialny
3 Geografia Terytoriów Północno-Zachodnich
4 Gospodarka
5 Historia

[edytuj] Struktura polityczna i administracyjna terytorium

W Terytoriach Północno-Zachodnich nie działają partie polityczne. Całe terytorium podzielone jest na 19 jednomandatowych okręgów wyborczych, w których wybierani są przedstawiciele do terytorialnego Zgromadzenie Legislacyjnego – Teritorial Legislative Assembly. Spośród tych 19 osób w wyniku wewnętrznych decyzji wybierane są osoby premiera (do 1994 r. funkcja ta była nazywana Government Leader – przewodniczącego rządu) i marszałka zgromadzenia. Następnie spośród pozostałych 17 deputowanych tworzony jest siedmioosobowy gabinet. Członkowie gabinetu kierują ministerstwami:

Departament of Education, Culture & Employment – Departament edukacji, kultury i zatrudnienia
Departament of Finance – Departament finasów
Departament of Health & Social Services – Departament zdrowia i spraw socjalnych
Departament of Justice – Departament sprawiedliwości
Departament of Ministry of Aboriginal Affairs – Departament do spraw Indian
Departament of Municipal & Community Affairs – Departament do spraw samorządów
Departament of Public Works & Services – Departament robot publicznych i usług wewnątrzrządowych
Departament of Resources, Wildlife & Economic Development – Departament zasobów naturalnych, dziczyzny i rozwoju ekonomicznego.
Departament of Transportation – Departament transportu

Pozostali deputowani tworzą opozycję.

Przedstawicielem głowy państwa, a zarazem rządu federalnego jest komisarz – Commisioner, który spełnia rolę podobną jak gubernator porucznik w prowincjach.

Taki system sprawowania władzy obowiązuje dopiero od 1980, wcześniej całą władzę administracyjną w prowincji sprawował komisarz.

[edytuj] Podział terytorialny

W Terytoriach istnieje:

5 miast – w tym 1 typu city i 4 typu town.
1 wioska – village
13 osad – 10 typu hamlet i 3 settlement
3 wydzielone gminy – charter community
10 wydzielonych zarządów – designated authority

Zobacz więcej: lista jednostek samorządowych Terytoriów Północno-Zachodnich.

Ludność tych jednostek administracyjnych rzadko przekracza 1000 osób, a większości wynosi pomiędzy 300 a 800 osób.

[edytuj] Geografia Terytoriów Północno-Zachodnich

Oficjalna mapa Terytoriów Północno Zachodnich: Mapa NWT

Fizyczna mapa Terytoriów Północno-Zachodnich: Mapa NWT

[edytuj] Ukształtowanie powierzchni

Niemal całą współczesną powierzchnię Terytoriów zajmuje rozległa tundrowa nizina. Jedynie wzdłuż granicy z Yukonem rozciąga się pasmo górskie Góry Mackenziego z najwyższym szczytem – Górą James MacBriena wznoszącą się na wysokość 2762 m n.p.m. Drugi co do wysokości szczyt to Góra Fduni – 2352 m n.p.m.

[edytuj] Wody śródlądowe

Z ponad dwunastoprocentowym udziałem wód śródlądowych w ogólnej powierzchni, Terytoria Północno-Zachodnie cechuje silne nasycenie wody słodkiej. 'Gros' ich powierzchni tworzą olbrzymie jeziora Wielkie Jezioro Niedźwiedzie i Wielkie Jezioro Niewolnicze. Obok nich znajdują się w nich tysiące średnich i małych jezior oraz wiele rzek. Największą rzeką terytorium, a zarazem i największą rzeką kanadyjskiej północy jest rzeka Mackenzie, której ujście znajduje się na północnym zachodzie obszaru.

[edytuj] Klimat

W Terytoriach panuje klimat subarktyczny. Średnia temperatura utrzymuje się powyżej +10°C jedynie przez cztery miesiące roku. Średnia temperatura w lipcu, najcieplejszym miesiącu roku, wynosi +14°C. W pogodne dni lipca temperatura w słońcu może osiągnąć nawet +30°C. Poza kołem polarnym na przemian panuje dzień arktyczny i noc arktyczna. Długie zimy rozpoczynające się już w październiku i trwające do maja są bardzo zimne. Temperatury utrzymują się w zakresie od -20°C do -30°C. Zważywszy jednak na silne północne wiatry temperatury odczuwane są dużo niższe. Niewielkie opady powodują, że średnia pokrywa śnieżna wynosi zaledwie 50 do 70 cm, znacznie mniej niż w wielu rejonach Kanady położonych znacznie dalej na południe.

[edytuj] Zasoby naturalne

W Terytoriach znajdują się znaczne zasoby ropy naftowej i gazu ziemnego. Ważnym bogactwem terytorium są złoża diamentów, złota, platyny i srebra. Zasoby naturalne prowincji są głównym źródłem jej bogactwa.

[edytuj] Gospodarka

Gospodarka Terytoriów oparta jest na górnictwie i przetwórstwie minerałów. Ważną jego gałęzią jest wydobycie diamentów. Terytoria są piątym w świecie producentem surowca kontrolując 6% rynku. Duża część produkcji obrabiana jest na miejscu. Także wydobycie metali szlachetnych oraz paliw ma duże znaczenie dla gospodarki Terytoriów.

Turystyka, wędkarstwo i łowiectwo oraz rękodzielnictwo są tradycyjnymi gałęziami gospodarki terytoriów, dającymi zatrudnienie rodzimym mieszkańcom terytoriów.

Udział poszczególnych gałęzi gospodarki w dochodzie terytorium:

50% – wydobycie i obróbka diamentów
26% – ropa naftowa
16% – złoto
5% – turystyka
1% – gaz ziemny
1% – rybołówstwo i łowiectwo
1% – rękodzieło artystyczne

[edytuj] Historia

Zobacz więcej w osobnym artykule: Historia Terytoriów Północno-Zachodnich Kanady.

Terytoria Północno-Zachodnie i Ziemia Ruperta były krainami geograficzno-historycznymi w północnej części Ameryki Północnej. Ziemia Ruperta kontrolowana była przez brytyjską Kompanię Zatoki Hudsona, a Terytoria Północno-Zachodnie przez kanadyjską (z siedzibą w Montrealu) Kompanię Północno-Zachodnią. Od czasu połączenia obu kompanii w 1821 oba regiony zaczęto określać wspólną nazwą Terytoriów Północno-Zachodnich.

W 1870 zgodnie z umową pomiędzy rządem Kanady a Kompanią Zatoki Hudsona, całe terytorium zostało przekazane temu krajowi i włączone do niego jako Terytoria Północno-Zachodnie. W tym samym roku wykrojono z nich prowincję Manitoba. W 1905 powstały kolejne dwie: Alberta i Saskatchewan. Z pozostałej części Terytoriów, na północ od 60°N z czasem wydzielono kolejne dwa terytoria Jukon, a w 1999 Nunavut.