Wyspa Księcia Edwarda

Z Wikipedii

Prince Edward Island
Île-du-Prince-Édouard

Flaga Wysp Księcia Edwarda Godło Wysp Księcia Edwarda
Dewiza: Parva sub ingenti (Mali chronieni przez wielkich)
Język urzędowy	angielski, francuski
Stolica	Charlottetown
Największe miasto	Charlottetown
Premier	Robert Ghiz
Gubernator porucznik	J. Leonce Bernard
Reprezentacja w parlamencie  - przedst. w Izbie Gmin  - przedst. w Senacie	4 4
Powierzchnia Całkowita  • Ziemia  • Woda	2006 5660 km² 5660 km² -%
Ludność  • Całkowita (2001)  • Gęstość	138 500 24,47 os./km²
Akces po Konfederacji	rok – 1873 (jako ósma)
Strefa czasowa	UTC -4
Informacja pocztowa  • Kod telefoniczny  • ISO 3166-2  • Skrót pocztowy  • Pierwsza litera kodu	902 CA-PE PE C
Strona internetowa	www.gov.pe.ca
Oficjalne symbole prowincji

Wyspa Księcia Edwarda – najmniejsza i najmniej ludna, lecz jednocześnie najgęściej zaludniona prowincja Kanady. Prowincja obejmująca całą powierzchnię Wyspy Księcia Edwarda leżącej w Zatoce św. Wawrzyńca. Największym miastem prowincji jest jej stolica Charlottetown. Drugim co do wielkości miastem jest Summerside. Prowincja połączona jest ze stałym lądem mostem – Most Konfederacji (w okolicach Summerside) z Nowym Brunszwikiem oraz połączeniem promowym Charlottetown z Nową Szkocją.

Motto jest aluzją do wiersza Wergiliusza:

(...) etiam Parnasia laurus
parua sub ingenti matris se subicit umbra (Georg. II, 18-19).

Spis treści 1 Struktura polityczna 1.1 Gubernator porucznik 1.2 Zgromadzenie legislacyjne 1.3 Rząd 1.4 Premier 2 Podział administracyjny 3 Historia 4 Geografia 4.1 Ukształtowanie powierzchni 4.2 Wody śródlądowe 4.3 Klimat 4.4 Zasoby naturalne 5 Gospodarka 6 Ciekawostki

[edytuj] Struktura polityczna

[edytuj] Gubernator porucznik

Gubernator porucznik jest przedstawicielem głowy państwa, monarchy angielskiego. Choć gubernator mianowany jest przez monarchę, następuje to automatycznie po rekomendacji premiera prowincji. Funkcje gubernatora porucznika są czysto honorowe i ceremonialne, choć teoretycznie może on wpływać na kształt polityki prowincji.

[edytuj] Zgromadzenie legislacyjne

Parlament Wyspy Księcia Edwarda Legislative Assembly of Prince Edward Island składa się współcześnie z 27 deputowanych Members of Legislative Assembly, w skrócie MLA. Wybierani są oni w 27 jednomandatowych okręgach wyborczych. Partia zdobywająca większość w parlamencie tworzy rząd prowincji, a jej przewodniczący zostaje Premierem prowincji. Druga co do liczebności partia w parlamencie otrzymuje status oficjalnej opozycji.

W obecnej 37 kadencji parlamentu miejsca w parlamencie podzielone są następująco:

Konserwatywna Partia Wyspy Księcia Edwarda – 23

Liberalna Partia Wyspy Księcia Edwarda – 4

Dane historyczne na temat składu parlamentów – zobacz: Zgromadzenie Legislacyjne Wyspy Księcia Edwarda.

[edytuj] Rząd

• Department of Agriculture, Fisheries, Aquaculture and Forestry – Ministerstwo rolnictwa, rybołówstwa, gospodarki wodnej i leśnej
• Department of Office of the Attorney General – Urząd prokuratora generalnego
• Department of Community and Cultural Affairs – Ministerstwo do spraw samorządów i kultury
• Department of Development and Technology – Ministerstwo rozwoju i technologii
• Department of Education – Ministerstwo edukacji
• Department of Environment & Energy – Ministerstwo ochrony środowiska i energetyki
• Department of Health and Social Services – Ministerstwo zdrowia i spraw socjalnych
• Department of Provincial Treasury – Ministerstwo skarbu prowincji
• Department of Tourism – Ministerstwo turystyki
• Department of Transportation and Public Works – Ministerstwo transportu i robót publicznych

[edytuj] Premier

Premier Wyspy Księcia Edwarda jest szefem rządu prowincji. Posiada on bardzo szerokie uprawnienia, pozwalające prowadzić skuteczne rządy, jeśli tylko ma zapewnione poparcie w parlamencie. Premierem zostaje lider partii zdobywającej większość w parlamencie. Jeśli z jakichś powodów, w czasie trwania sesji parlamentu przewodniczący rządzącej partii zostaje zmieniony, następuje automatyczna zmiana na stanowisku premiera prowincji.

[edytuj] Podział administracyjny

Wyspa Księcia Edwarda podzielona jest na trzy hrabstwa:

• hrabstwo King
• hrabstwo Prince
• hrabstwo Queen

Zobacz też: lista jednostek samorządowych Wyspy Księcia Edwarda.

[edytuj] Historia

Wyspa została odkryta przez Cartiera w 1534. Przez następne dwieście lat formalnie należała do Francji pod nazwą Îsle St-Jean. Była często odwiedzana przez rybaków francuskich i baskijskich. Pierwsze stałe osady francuskie powstały na wyspie między 1720 i 1730. Kolonia rosła raczej powoli i w 1748 liczyła 700 osób. Następnie na wyspę zaczęli napływać uchodzący pod naporem brytyjskim mieszkańcy Nowej Szkocji. W 1758 liczba francuskich osadników urosła do ok. 4500. Po opanowaniu pobliskiego Louisburga w 1758 Brytyjczycy zdobyli panowanie nad wyspą i zmusili większość osadników francuskich do jej opuszczenia. Wyspa formalnie przeszła pod władze brytyjską według postanowień pokoju paryskiego w 1763.

Wyspa Księcia Edwarda została wydzielona z Nowej Szkocji, jako oddzielna kolonia w 1764. W 1851 kolonia otrzymała status dominium. Większość ludności koloni było emigrantami z Anglii, Szkocji i Irlandii. Istniały tam także nieliczne gminy ludności akadyjskiej i Indian z plemienia Mikmaków (Mi'kmaq, Micmac). W momencie powołania kolonii, wyspa została podzielona na 67 działek ziemskich, a one same rozlosowane pośród osób bliskich królewskiego dworu. Rozpoczęło to długotrwały kryzys społeczny, który trawił wyspę przez ponad sto lat i zakończył się do dopiero przystąpieniu dominium do Konfederacji Kanady w 1873.

Zobacz artykuł główny: historia Wyspy Księcia Edwarda.

[edytuj] Geografia

[edytuj] Ukształtowanie powierzchni

Niewielka wyspa, o kształcie zbliżonym do podłużnego prostokąta, ma średnio rozwiniętą linię brzegową. Tworzy ją kilka wcinających się głęboko w ląd zatok: Hillsborough, Malpeque i Cascumpec oraz wiele fiordowatych zatoczek. Południowe wybrzeża tworzą niewysokie klify. Północne posiadają bardziej płaskie i wydmowe plaże. Powierzchnia wyspy niemal idealnie płaska wznosi się średnio 25 m n.p.m. Jedynymi wzniesieniami są dwa wzgórza Glen Valley 142 m oraz drugie 125 m n.p.m.

[edytuj] Wody śródlądowe

Wyspa nie posiada większych naturalnych zbiorników wodnych. Przecina ją za to wiele strumieni i niewielkich rzek. Dzięki obfitym opadom i racjonalnej gospodarce wodnej wyspa nie cierpi na brak słodkiej wody.

[edytuj] Klimat

Na wyspie panuje klimat atlantycki powodujący ekstremalne zmiany temperatur, dużą wilgotność, częste burze i huragany. Nasłonecznienie jest przeciętne i wynosi średnio 1925 godzin pełnego słońca w roku. Lato na wyspie jest względnie łagodne i ciepłe, lecz niewiele jest dni upalnych. Zima natomiast jest długa i zwykle mroźna, choć wpływ oceanu, działającego jako "pompa cieplna", potrafi zmienić drastycznie temperaturę w ciągu krótkiego czasu. Generalnie jednak okres mrozów i przymrozków rozciąga się od października do maja.

Opady deszczu sięgają 1000-1100 mm na większości terenów wyspy. W ciągu roku zdarza się przeciętnie 9-12 burz deszczowych z bardzo intensywnymi opadami. Rekord odnotowany w 1942 wyniósł 164 mm w ciągu jednej burzy. Zdarzają się także intensywne opady śniegu dochodzące do 330 cm, brak jednak akumulacji śniegu. Wyspa jest także bardzo wietrznym miejscem. Wiatry często przekraczają prędkość 100 km/h.

[edytuj] Zasoby naturalne

Na wyspie występują złoża węgla kamiennego, gazu ziemnego oraz rud uranu i wanadu.

[edytuj] Gospodarka

Gospodarka Wyspy opiera się na trzech podstawowych dziedzinach:

Rolnictwo i przemysł wytwórczy

bardzo urodzajne, żelaziste gleby, typowe dla wyspy, znakomicie nadają się pod uprawę ziemniaków. Ziemniaki uprawiane na wyspie cieszą się wielkim uznaniem wśród konsumentów w całej Kanadzie. Na wyspie zlokalizowanych jest także wiele zakładów przetwórstwa spożywczego, głównie wytwórnie frytek. Łączna wartość produkcji przemysłu wytwórczego wynosi ok. 950 milionów dolarów rocznie, z czego ponad 700 przypada na przetwórstwo rolne. Produkcja ziemniaków wynosi blisko 30 milionów kwintali. Dochód rolnictwa ze sprzedaży ziemniaków wynosi ok. 150 milionów dolarów. Drugą ważną dziedziną produkcji rolniczej jest hodowla, głównie krów mlecznych.

Rybołówstwo

przybrzeżne i pełnomorskie zorientowane na ryby, małże i raki przynosi rocznie ok. 160 milionów dolarów.

Turystyka

głównie krajoznawcza i wypoczynkowa jest istotnym źródłem dochodu narodowego prowincji.

[edytuj] Ciekawostki

• Na Wyspie Księcia Edwarda, w Clifton, urodziła się pisarka Lucy Maud Montgomery, autorka wielu powieści, których akcja osadzona jest na jej rodzinnej wyspie. Jedną z bohaterek jej utworów jest rudowłosa Ania Shirley, symbol tej wyspy.