Tetris
Z Wikipedii
Tetris – gra komputerowa stworzona przez Aleksieja Pażytnowa w 1985 roku w Związku Radzieckim. Oryginalna wersja powstała podczas pracy Pażytnowa w Moskiewskiej Akademii Nauk dla komputera Electronica 60. Bez wątpienia jest to jedna z najlepiej znanych gier komputerowych, posiadająca dużą ilość różnorodnych wariacji i implementacji. Do powstania programu zainspirowała Pażytnowa gra Pentomino.
Spis treści |
[edytuj] Zasady gry
Gra rozgrywa się na prostokątnej planszy (początkowo pustej) zwanej tetrionem ułożonej krótszym bokiem w poziomie. Tetrion ma wymiary 20 wierszy na 10 kolumn. W trakcie gry, pośrodku górnej krawędzi planszy, pojawiają się pojedynczo klocki złożone z czterech małych kwadratów nazywanych też blokami. Klocki te (określane mianem tetramino) przemieszczają się (spadają) w kierunku dolnej krawędzi w miarę możliwości. Kiedy jedno tetramino opadnie na samo dno, zostaje unieruchomione a następne ukazuje się u góry planszy. Gra trwa aż do momentu w którym klocek nie będzie mógł pojawić się na planszy. Zadaniem gracza jest układanie – wykorzystując rotacje i przesuwając klocek w poziomie – tetramino na planszy tak, aby kwadraty składające się na nie utworzyły wiersz na całej szerokości prostokąta. W takiej sytuacji wiersz ten zostaje usunięty, a pozostałe klocki opadają w kierunku dna tworząc więcej przestrzeni dla następnych elementów. Po usunięciu określonej ilości wierszy prędkość gry wzrasta o pół sekundy utrudniając tym samym precyzyjne sterowanie kolejnymi tetramino. Możliwe jest jednoczesne usunięcie maksymalnie 4 wierszy – umożliwia to tetramino "I". Sytuacja taka nosi nazwę identyczną jak gra, czyli "tetris".
[edytuj] Grawitacja
W różnych implementacjach Tetrisa oraz grach opartych na tym schemacie istnieją co najmniej trzy algorytmy obsługujące spadanie elementów po usunięciu wiersza:
- Oryginalny algorytm, prawdopodobnie stosowany w największej ilości gier: po usunięciu wiersza wiersze leżące ponad nim elementy spadają o poziom w dół (analogicznie w przypadku gdy usunięto za jednym razem większą ilość wierszy) ale nie dalej, nawet jeśli jakaś kolumna elementów mogłaby spaść dalej. Algorytm ten implementuje między innymi program KSirtet.
- Popularny algorytm będący modyfikacją oryginalnego: po usunięciu wiersza kolumny elementów nad nim przesuwają się w dół (zachowując względne położenie klocków w kolumnie) jak najniżej jest to możliwe. O ile przy implementacji oryginalnego algorytmu usunięcie wiersza (lub wierszy) nie pociągało za sobą kolejnych, tak w tym przypadku taka sytuacja może zajść (gdy np. element spadającej kolumny wypełni jedyne puste pole w wierszu niżej). Algorytm ten można spotkać w grze Gravytris.
- Algorytm najbardziej odległy od oryginału, wykorzystywany w bardziej złożonych grach opartych o ten sam pomysł co Tetris: usunięcie wiersza pociąga za sobą reorganizację zarówno elementów nad jak i pod owym – wszystkie elementy, nie zachowując względnego położenia w kolumnach, przesuwają się w dół planszy tak, że wypełniają wszystkie luki powstałe pomiędzy nimi w trakcie gry. Podobnie jak w poprzednim przypadku może to pociągnąć usunięcie kolejnych wierszy elementów. Ten sposób reorganizacji planszy można zaobserwować w grze Puzzled napisaną pod system gier arcade Neo Geo.
[edytuj] Tetramino
Na zestaw tetramino składa się siedem różnych (tj. takich które nie są identyczne po wykonaniu rotacji) klocków złożonych z kwadratowych elementów:
- Tetramino I – cztery elementy w jednym szeregu
- Tetramino T – trzy elementy w rzędzie i jeden dołączony do środkowego elementu
- Tetramino O – cztery elementy połączone w kwadrat
- Tetramino L – trzy elementy w rzędzie i jeden dołączony do lewego elementu od spodu.
- Tetramino J – trzy elementy w rzędzie i jeden dołączony do prawego elementu od spodu
- Tetramino S – tetromino O po przesunięciu dwóch górnych elementów w prawo
- Tetramino Z – tetromino O po przesunięciu dwóch górnych elementów w lewo
Można zauważyć, że pary: L i J oraz S i Z przedstawiają lustrzane odbicia, jednak nie można poprzez obrót jednego utworzyć drugiego.
W grach na bazie Tetrisa o trójwymiarowej planszy do kompletu klocków (w tym przypadku tetramino składa się z sześcianów) dołączane są kolejne trzy:
- Jeden element łączy się trzema sąsiednimi bokami z pozostałymi
- Tetramino S po obrocie dwóch górnych elementów w stronę przeciwną od ruchu wskazówek zegara
- Tetramino Z po obrocie dwóch górnych elementów w stronę zgodną z ruchem wskazówek zegara
Trzeba jednak zaznaczyć, że wraz z przejściem w trzy wymiary możliwe są dodatkowe obroty klocków, zatem tetramino Z i S oraz L i J stają się identyczne, a łącznie różnych klocków jest w tym momencie sześć.
[edytuj] Historia i kwestie prawne
Niemal od początku swego istnienia Tetris był związany z bataliami prawnymi dotyczącymi tej gry. Sprawę komplikował fakt, iż jej twórca – jako obywatel ZSRR – nie mógł uzyskać żadnego zabezpieczenia przed wykorzystaniem jej wbrew jego woli.
Wkrótce po powstaniu Tetrisa Wadim Gierasimow – inny radziecki programista, wówczas szesnastolatek – tworzy wersję programu dla komputerów IBM PC i rozpowszechnia ją w Moskwie. Jednak dopiero rok później, w 1986, gra przedostaje się na zachód – na Węgry, gdzie powstają jej kolejne wersje dla maszyn Commodore 64 i Apple II.
Na Węgrzech z grą zapoznaje się Robert Stein, prezes brytyjskiej firmy informatycznej Andromeda. Próbuje się on skontaktować z Moskiewską Akademią Nauk i Pajintowem, lecz jeszcze zanim to następuje odsprzedaje prawa (których nie posiada) do gry powiązanym ze sobą firmom: brytyjskiemu Mirrorsoft i amerykańskiemu Spectrum Holobyte. Kilka miesięcy po tym Stein spotyka się z Pażytnowem lecz – wobec braku zainteresowania grami komputerowmi przez radzieckich naukowców – nic nie uzyskuje. Obiera więc inną strategię: próbuje przejąć prawa od programistów węgierskich. W międzyczasie wersja Tetrisa pod IBM PC staje się wielkim hitem w USA i Wielkiej Brytanii.
W 1987 roku Andromeda uzyskuje, mimo braku kontraktu z Rosjanami, prawa autorskie do gry – zarówno dla IBM PC jak i innych komputerów osobistych. Do początku następnego roku udaje się stworzyć wersję Tetrisa dla znacznej większości (jeżeli nie wszystkich) modeli komputerów osobistych.
Wkrótce w Związku Radzieckim powstaje organizacja Elektronorgtechnica (w skrócie ELORG), przejmuje negocjacje w sprawie gry z Robertem Steinem, lecz zatrzymują się one aż do maja 1988 gdy radziecka strona dowiaduje się o bezprawnej sprzedaży praw do Tetrisa przez Andromedę. Podpisany kontrakt zawiera jednak zakaz rozpowszechniania gry dla systemów arcade oraz handheld. Jednak zarówno Mirrorsoft jak i Spectrum Holobyte podpisują kontrakty z – odpowiednio – Bullet-Proof Software i Atari Games na rozpowszechnianie wersji arcade na terenie Japonii, przez co wchodzą w konflikt. Jednocześnie prawa te otrzymuje także Nintendo a Atari zaczyna (poprzez odział Tengen) tworzyć grę opartą o schemat Tetrisa i nazywa ją TETЯIS.
ELORG wkrótce zostaje zaangażowany w walkę o prawa do gry, jednocześnie komplikując sytuację przez nowo zawarte umowy.
Walki pomiędzy Tengen a Nintendo o wersje dla systemów Famicom i Nintendo Entertainment System trwają do 1993 roku. Aleksiej Pażytnow nie zyskuje na tym wiele pieniędzy w przeciwieństwie do ELORG, której wpływy z tytułu umów szacuje się na 3-5 milionów dolarów.
W 1996 roku do walki o Tetrisa dołącza The Tetris Company LLC (TTC), zarządzana przez Henka Rogersa – będącego wcześniej prezesem Bullet-Proof Software i przedstawicielem Nintendo w sprawie licencji do gry – firma, która wywalczyła ostatecznie (w 2001 roku) prawa do znaku handlowego "Tetris".
Obecnie nie jest rozstrzygnięte jak szerokie prawa TTC posiada, lecz popularne implementacje tej gry nie korzystające z nazwy "Tetris" nie są naciskane prawnie.
[edytuj] Różne implementacje i wariacje gry
Implementacje zgodne z oryginalnym Tetrisem występują pod wieloma nazwami. Liczna jest również grupa gier opartych o schemat Tetrisa – zarówno bardzo luźno opierających się o pomysł jak i będących nieznaczną modyfikacją oryginału. Oto niektóre z nich:
- KSirtet – program należący do pakietu gier środowiska KDE.
- Tetris Queen
- Stacker Blocks 3D
- Blocks 3D
- Root Tetris
- PyPebbles
- Crack Attack!
- Mac Crack Attack! – wersja dla systemu Mac OS X
- Quadra – Najszybszy klon Tetrisa, jaki został zrobiony
- Gravytris
- Netris - sieciowa odmiana gry.
[edytuj] Linki zewnętrzne
