Thor Heyerdahl
Z Wikipedii
Thor Heyerdahl (ur. 6 października 1914, zm. 18 kwietnia 2002) – norweski odkrywca i podróżnik, zajmował się także antropologią i archeologią. Sławę przyniosła mu wyprawa na tratwie Kon-Tiki w 1947 r.
Heyerdahl urodził się w Larviku w Norwegii. Podczas wyprawy do Polinezji w latach 1937-1938, nasunęła mu się myśl, że ówczesna teoria mówiąca, że wyspy Polinezji zasiedlone zostały przez osadników z południowo-wschodniej Azji jest nieprawdziwa. Jego zdaniem miały miejsce dwie fale migracji. Pierwsza przybyła z Peru, a druga z obszarów dzisiejszej Kolumbii Brytyjskiej. W celu praktycznego udowodnienia takiej teorii, Heyerdahl, wraz z pięcioma towarzyszami, zbudował tratwę z drzewa balsy nazwaną Kon-Tiki, którą następnie wypłynął 28 kwietnia 1947 w podróż z Callao w Peru w kierunku wysp Oceanii, posiadając z nowoczesnych środków technicznych jedynie radiostację. Dotarcie do wysp Tuamotu, gdzie tratwa osiadła na rafie, zajęło ekspedycji 101 dni, przebywając ponad 4300 mil morskich. W ten sposób Heyerdahl dowiódł, że nie było przeszkód, aby starożytni Peruwiańczycy skolonizowali wyspy Polinezji. Niemniej jednak, większość antropologów uważa w dalszym ciągu, bazując na badaniach genetycznych i fizykalnych, że Polinezja została skolonizowana od zachodu, z Azji. Swoje odkrycia Heyerdahl opublikował w 1952 r. w książce "Indianie Amerykańscy na Pacyfiku". Sama zaś wyprawa została przez niego opisana w bestsellerowej książce "Wyprawa Kon-Tiki", a nakręcony z niej film dokumentalny uzyskał nagrodę Oscara w 1951.
W następnych latach, Heyerdahl zaangażował się w wiele innych ekspedycji i projektów badawczych. Niemniej jednak, najbardziej znany pozostał z wypraw morskich i propagowania teorii dyfuzjonizmu – rozprzestrzeniania się kultur przez migracje. W 1969 zbudował papirusową łódź Ra w celu zademonstrowania, że starożytni Egipcjanie mogli dotrzeć do Ameryki przez Atlantyk (Ekspedycja Ra). Łódź Ra musiała zostać opuszczona 500 mil od wybrzeży Barbadosu na skutek nasiąknięcia. Na kolejnej łodzi Ra II, która wypłynęła 17 maja 1970 z Maroka, dopłynął jednakże do Barbadosu.
Jego kolejna ekspedycja trzcinową łodzią Tygrys miała zademonstrować, że możliwa była komunikacja między cywilizacją doliny Indusu a Mezopotamią. Ekspedycja wyruszyła 23 listopada 1977 z Iraku, napotykając jednak w drodze na przeszkody polityczne. Po pięciu miesiącach żeglugi i przepłynięciu 4,2 tys. mil, łódź Tygrys została w końcu spalona przez Heyerdahla w Dżibuti 3 kwietnia 1978 w geście protestu przeciw toczącym się konfliktom zbrojnym na Bliskim Wschodzie i w rejonie Morza Czerwonego. Wystosował przy tym list otwarty do sekretarza generalnego ONZ.
W 1991 Heyerdahl zbadał piramidy w Güímarze na Teneryfie i odkrył, że nie są tylko przypadkowymi kupami kamieni, lecz prawdziwymi piramidami. Odkrył także, że ich położenie ma związek z astronomicznymi obserwacjami. Według Heyerdahla Wyspy Kanaryjskie były bazą wypadową dla starożytnych podróży między Ameryką a basenem Morza Śródziemnego.
Heyerdahl odbywał także wyprawy badawcze na Galapagos i Wyspę Wielkanocną. Ostatnim jego projektem było Jakten på Odin – "poszukiwanie Odyna" – wykopaliska w okolicy Morza Azowskiego w celu próby wykazania, że bóg Odyn był człowiekiem, który w I wieku przybył do Skandynawii znad Morza Czarnego. Thor Heyerdahl był również aktywnym działaczem ruchu "Zielonych". Otrzymał liczne medale i nagrody, jak również 11 doktoratów honoris causa.
[edytuj] Linki zewnętrzne
