Ulica Brzeska w Warszawie

Z Wikipedii

Warszawa

Ulica Brzeska

Stara Praga

Ulica Brzeska w kierunku ul. Kijowskiej, widok spod Bazaru Różyckiego

Ulica Brzeska to jedna z głównych ulic Starej Pragi, prowadząca od ulicy Kijowskiej do Białostockiej. Ulica jest jednym z reliktów dawnej Pragi przełomu XIX i XX wieku, zarazem uważana jest za centrum tzw. północnopraskiego trójkąta bermudzkiego^[1] czyli najniebezpieczniejszej części dzielnicy Praga Północ i jedna z najbardziej niebezpiecznych ulic Warszawy. Wyznacza ona także wschodnią granicę Bazaru Różyckiego.

[edytuj] Historia

Na odcinku do ulicy Ząbkowskiej wytyczona po roku 1870, gdy odnotowano fakt wykupu gruntu przez magistrat, po raz pierwszy pojawia się na planie z roku 1873^[1]. Po roku 1925 roku przedłużona do ulicy Białostockiej - nowy odcinek nazwano ulicą Słonimską.

Najstarszym zachowanym obiektem przy ulicy jest Gmach Szkoły Technicznej Kolei Warszawsko-Terespolskiej oraz sąsiadujący z nią zespół zabudowań Szpitala Kolei Skarbowych Nadwiślańskich. Wzniesione w latach 1872-1873 według projektu Anzelma Krysińskiego, około roku 1900 uzupełnione o neogotycką kaplicę. W późniejszym okresie rozbudowywane w 1935 roku i po 1945 roku.

Okres intensywnej zabudowy ulicy wypada około roku 1900. Wtedy to powstają przy Brzeskiej liczne czynszowe kamienice o bogatych eklektycznych fasadach, których mieszkańcami byli głównie kolejarze, dorożkarze i robotnicy^[1]. Ulica posiada niemal kompletną zabudowę z okresu przełomu wieków. Eklektyczne fasady kamienic kontrastowały często z skromnymi wnętrzami, a wiele kamienic posiadało kilka podwórzy. Domy przy Brzeskiej należały w większości do kamieniczników pochodzenia żydowskiego, aż do II wojny światowej. W latach 1905-1914 powstało przy Brzeskiej po jej wschodniej stronie kilka kamienic o wyższym standardzie.

Przy ul. Brzeskiej znajduje się budynek centrali telefonicznej (filii PAST-y), zdobyty przez żołnierzy Obwodu VI Praga Armii Krajowej w pierwszym dniu powstania warszawskiego. Niestety wobec przewagi nieprzyjaciela powstanie na Pradze zakończyło się w ciągu 3 dni i centrala przeszła w ręce okupanta. W ceglanej ścianie budynku do dziś zachowały się ślady kul niemieckiego ostrzału. Wydarzenia z 1 sierpnia 1944 upamiętnia napis i kotwica "Polski Walczącej". Co roku w ostatnich dniach lipca odbywają się tu uroczystości rocznicowe z udziałem kombatantów, władz dzielnicy i harcerzy.

W związku z faktem, że Stara Praga staje się modną częścią Warszawy, powstają w ostatnich latach liczne inicjatywy mające na celu zmianę oblicza ulicy - w 2008 roku galerie z Brzeskiej brały udział w Nocy Muzeów^[2], na jednej ze ścian kamienic powstało też w 2007 roku w ramach akcji "Morze dla Warszawy" graffiti przedstawiające morską plażę, sąsiadujące z placem zabaw pokrytym piachem^[3].

[edytuj] Ważniejsze obiekty

• nr 12 - Szpital im. Michała Okońskiego
• nr 18 - zabytkowa kamienica Menachama Rotweilego z lat 1913-1914 w stylu wczesnomodernistycznym
• nr 24 - praska filia PAST, miejsce walk z powstania warszawskiego

Przypisy