Unia Narodów Południowoamerykańskich
Z Wikipedii
| Unión de Naciones Suramericanas, União de Nações Sul-Americanas, Union of South American Nations, Zuid-Amerikaanse Statengemeenschap Unia Narodów Południowoamerykańskich |
|||||
|
|||||
 |
|||||
| Kraje członkowskie |
|
||||
| Język urzędowy |
|
||||
| Tymczasowy przewodniczący | Michelle Bachelet | ||||
| Tymczasowy sekretarz | Jorge Taunay Filho | ||||
| Powierzchnia • całkowita |
17 715 335 km² km² |
||||
| Liczba ludności () • całkowita • gęstość zaludnienia • narodowości |
382 433 000 21,59/km² osób/km²
|
||||
| Jednostka monetarna |
|
||||
| Utworzona: • Deklaracja z Cuzco • Traktat ustanawiający Unię Południowoamerykańską |
8 grudnia 2004 23 maja 2008 (podpisanie, nie ratyfikowany jeszcze) |
||||
| Religia dominująca | chrześcijaństwo | ||||
| Strefa czasowa | UTC -2 do -5 | ||||
Unia Narodów Południowoamerykańskich (w języku hiszpańskim UNASUR: Unión de Naciones Sudamericanas, w języku portugalskim UNASUL: União Sul-Americana de Nações) jest wspólnotą polityczną i ekonomiczną dwunastu krajów południowoamerykańskich ustanowioną 8 grudnia 2004 w Cusco w Peru podczas III Szczytu Południowoamerykańskiego. Na I Południowoamerykańskim Szczycie Energetycznym między 16 a 17 kwietnia 2007 na wyspie Margarita (Wenezuela) przywódcy południowoamerykańscy zdecydowali, że Południowoamerykańska Wspólnota Narodów zmieni nazwę na Unię Narodów Południowoamerykańskich, a jej stały sekretariat będzie miał siedzibę w mieście Quito (Ekwador). Rodrigo Borja Cevallos (były prezydent Ekwadoru) został mianowany pierwszym Sekretarzem Generalnym.
Spis treści |
[edytuj] Cele
W Deklaracji ustanawia się następujące cele:
- Koordynacja polityki i dyplomacji w regionie.
- Konwergencja Mercosur, Wspólnoty Andyjskiej i Chile w strefę wolnego handlu. Surinam i Gujana będą mogły dołączyć do tego procesu bez zerwania współpracy w ramach Caricomu.
- Integracja fizyczna, energetyczna i komunikacyjna w Ameryce Południowej. Zapoczątkowana przez Inicjatywę Południowoamerykańskiej Integracji Regionalnej (IIRSA).
- Harmonizacja polityk rozwoju wiejskiego i rolno-żywieniowej.
- Wymiana technologii i współpraca we wszystkich sferach nauki, edukacji i kultury.
- Wzrost współpracy między przedsiębiorstwami i społeczeństwami integrujących się krajów.
- Do 2019 r. nastąpić ma pełna integracja państw członkowskich
Ustanowi się sukcesywnie środki, cele i sfery wspólnego działania na istniejącej już instytucjonalnej podstawie.
[edytuj] Struktura
Obecnie struktura UNASUR jest prowizoryczna (oparta na CSN):
- Spotkania Szefów Państw (Szczyty CSN), coroczne, są najwyższą instancją polityczną. Pierwsze Spotkanie odbyło się 29 i 30 września 2005 w Brasílii. Drugie Spotkanie z 8 i 9 grudnia 2006 w Cochabamba (Boliwia). Trzeci szczyt odbędzie się w Cartagenie (Kolumbia) w 2007.
- Spotkania Ministrów Spraw Zagranicznych, odbywają się co pół roku, uzgadniają propozycje konkretnych działań i ustanawiają decyzje wykonawcze. Liczy się tutaj na współpracę Przewodniczącego Komitetu Stałych Przedstawicieli Mercosur, Dyrektora Sekretariatu Mercosur, Sekretarza Generalnego Wspólnoty Andyjskiej, Sekretarza Generalnego ALADI i Stałego Sekretariatu Organizacji Współpracy Amazońskiej oraz innych instytucji współpracy i integracji regionalnej.
- Spotkania Ministerialne innych sektorów zwoływane przez Szefów Państw. Są przeprowadzane wewnątrz mechanizmów Mercosur i Wspólnoty Andyjskiej.
- Troika CSN składa się z kraju-gospodarza szczytu i krajów-gospodarzy z roku uprzedniego i następnego. Będzie wspierać swą pracą Sekretariat Pro Témpore.
- Sekretariat Pro Témpore będzie zmieniany rotacyjnie w cyklu rocznym przez kraje członkowskie dawnej CSN pomiędzy szczytami CSN. Kraje, które go prowadziły to: Peru (2004), Brazylia (2005) i Boliwia (2006). Według tego co uzgodniono w Decisiones del Diálogo Político (Decyzje Dialogu Politycznego) podpisanych podczas I Szczytu Energetycznego Ameryki Południowej, zostanie utworzony Stały Sekretariat z siedzibą w Quito (Ekwador).
- 9 grudnia 2005 utworzono Strategiczną Komisję Refleksji nad Procesem Integracji Południowoamerykańskiej. Złożona z 12 członków, jej celem jest wypracowanie propozycji, które pobudzą proces integracji południowoamerykańskiej. Powinny wręczyć swoje rekomendacje na II Szczycie CSN (2006).
- Komisja Wysokich Urzędników (utworzona na II Szczycie CSN), przeobrażona w Radę Delegatów lub Komisję Polityczną według Decisiones del Diálogo Político.
- Oczekuje się, że III Szczyt w Kolumbii w 2007 poda projekt Układu Konstytucyjnego UNASUR (Acuerdo Constitutivo de UNASUR).
[edytuj] Członkowie
W skład UNASUR wchodzą:
Państwa członkowskie Wspólnoty Andyjskiej (CAN):
Państwa członkowskie Mercosur:
Pozostałe kraje:
Obserwatorzy:
Terytoria południowoamerykańskie, które nie uczestniczą w integracji.
Następujące obszary Ameryki Południowej są dependencjami państw europejskich i nie uczestniczą w procesie integracji południowoamerykańskiej:
- Gujana Francuska jest departamentem zamorskim Francji, w związku z czym jest częścią Unii Europejskiej.
- Malwiny (lub Falklandy), Georgia Południowa i Sandwich Południowy to zamorskie terytoria Wielkiej Brytanii, sporne z Argentyną.
[edytuj] Wymierne skutki integracji
- UNASUR rozpoczęłą swoje plany integracyjne wraz z budową Autostrady Interoceanicznej, która połączy Peru z Brazylią poprzez Boliwię, dając Boliwii dostęp do morza, Brazylii dostęp do Pacyfiku, a Peru dostęp do Atlantyku. Budowa została rozpoczęta we wrześniu 2005; jest finansowana w 60% przez Brazylię i w 40% przez Peru, przewiduje się, że budowa zostanie ukończona w 2009.
- Południowoamerykański Pierścień Energetyczny powstał, aby zaopatrzyć w peruwiański gaz (Gas de Camisea) Argentynę, Brazylię, Chile, Paragwaj i Urugwaj.
- Gazociąg Transkaraibski, projekt energetyczny integrujący Kolumbię i Wenezuelę, jest budowany od połowy 2006 przez wenezuelską PDVSA i kolumbijski Ecopetrol. Koszt budowy wynosi 300 milionów dolarów amerykańskich. Szacuje się, że prace konstrukcyjne będą trwać dwa lata.
- Polidukt Binarodowy w bliskiej przyszłości pozwoli Wenezueli eksportować ropę naftową do krajów azjatyckich poprzez pacyficzne wybrzeże Kolumbii.
- Cała Ameryka Południowa (z wyjątkiem Gujany Francuskiej) będzie mogła być odwiedzana przez każdego jej mieszkańca do 90 dni za pomocą jedynie dowodu tożsamości.
[edytuj] Statystyki
| Ludność: | 366 669 975 |
| Powierzchnia: | 17 658 000 km² |
| Część kontynentu amerykańskiego: | 45% |
| PKB: | US$ 2 635 349 milionów |
| PKB per capita: | US$ 7 187(2007) |
| Dług zagraniczny: | US$ 315 000 milionów |
Ludność wg wieku:
- 0 – 14 lat : 29,57%
- 15 – 64 lat: 64,44%
- ponad 65 lat: 5,99%
[edytuj] Cytaty
- Jesteśmy tutaj, aby spełnić sen Simona Bolívara... Wkrótce będziemy mieć jedną walutę, jeden paszport... Wkrótce będziemy mieć jeden parlament wybrany bezpośrednio przez ten nowy naród, który dzisiaj tworzymy. – Prezydent Peru Alejandro Toledo, 8 grudnia 2004.
- Ktoś zapisze w historii, że dziś Południowoamerykańska Wspólnota Narodów, która jest Twoim pomysłem, została skonsolidowana – Prezydent Lula da Silva do prezydenta Alejandro Toledo. Początek budowy Autostrady Interoceanicznej.
[edytuj] Proponowane zmiany nazwy
28 grudnia 2005 chilijski minister spraw zagranicznych Ignacio Walker zaproponował zmianę nazwy wspólnoty na Unię Południowoamerykańską (hisz. Unión Sudamericana, port. União Sul-Americana); od razu propozycja została odrzucona ze względu na mylący akronim: USA.
Nazwa została ostatecznie ustalona 16 kwietnia 2007 w pierwszym dniu Południowoamerykańskiego Szczytu Energetycznego na wyspie Margarita w Wenezueli. Unión de Naciones Suramericanas (UNASUR) po hiszpańsku, União de Nações Sul-Americanas (UNASUL) po portugalsku, Union of South American Nations po angielsku i Unie van Zuid-Amerikaanse Naties po niderlandzku, co tłumaczymy na polski jako Unia Narodów Południowoamerykańskich.
