Ustrój polityczny Norwegii
Z Wikipedii
Norwegia |
|
Ten artykuł jest częścią serii:
|
Królestwo Norwegii jest dziedziczną monarchią konstytucyjną. Ustrój polityczny uregulowany został przez konstytucję z 1814 roku. Dokument ten był wiele razy nowelizowany (min. 1884, 1905).
Spis treści |
[edytuj] Król
Wg. konstytucji jest on głową państwa, najwyższym wodzem armii oraz przyjmuje gości z zagranicy. Jest symbolem jedności i ciągłości państwa. Nadaje obywatelstwa i teoretycznie może odrzucić ustawę uchwaloną przez parlament (po raz ostatni z tej możliwości skorzystał Olaf V w 1967 roku). Król mianuje premiera i jest odpowiedzialny tylko przed Bogiem. Korona dziedziczona jest według starszeństwa, więc kobieta również może panować nad krajem. Wszystkie wyroki ferowane są w jego imieniu. Ma on wysokie uprawnienia: wybiera Radę Państwa, w skład której wchodzi premier i co najmniej siedmiu członków, egzekwuje podatki, mianuje wszystkich urzędników cywilnych, kościelnych i wojskowych, jest naczelnym dowódcą sił lądowych i morskich, ma też prawo łaski. Może też przedstawić rządowi projekt ustawy. Może (aczkolwiek nie musi) na wniosek parlamentu zdymisjonować premiera. Obecnym królem jest Harald V.
[edytuj] Premier
Storting daje jego rządowi Wotum zaufania lub Wotum nieufności. Mianowany przez króla, lecz odpowiedzialny jest przed parlamentem. Ma prawo inicjatywy ustawodawczej. Może być zdymisjonowany przez króla. Przewodniczy zebraniom rządu i reprezentuje Norwegię na zebraniach międzynarodowych. Obecnym premierem jest Jens Stoltenberg.
[edytuj] Polityka
Częste są konflikty między głową państwa i jego szefem rządu (choć obecny premier często zgadza się monarchą). Prawo wyborcze przysługuje obywatelom którzy ukończyli 20 lat.
[edytuj] Główne Partie polityczne:
- Norweska Partia Pracy
- Partia Centrum
- Partia Ludowa
- Chrześcijańska Partia Ludowa
- Partia Konserwatywna
- Venstre
Albania • Andora • Austria • Belgia • Białoruś • Bośnia i Hercegowina • Bułgaria • Chorwacja • Czarnogóra • Czechy • Dania • Estonia • Finlandia • Francja • Grecja • Hiszpania • Holandia • Irlandia • Islandia • Liechtenstein • Litwa • Luksemburg • Łotwa • Macedonia • Malta • Mołdawia • Monako • Niemcy • Norwegia • Polska • Portugalia • Rosja • Rumunia • San Marino • Serbia • Słowacja • Słowenia • Szwajcaria • Szwecja • Ukraina • Watykan • Węgry • Wielka Brytania • Włochy
Terytoria zależne: Gibraltar • Guernsey • Jersey • Wyspa Man • Wyspy Owcze
