Vincas Mickevičius-Kapsukas

Z Wikipedii

Vincas Mickevičius-Kapsukas (ur. 7 kwietnia 1880 koło Wyłkowyszek, zm. 17 lutego 1935 w Moskwie) – komunistyczny polityk i dziennikarz litewski, działacz Kominternu, jeden z założycieli Komunistycznej Partii Litwy, przewodniczący Komitetu Centralnego Litewsko-Białoruskiej Partii Komunistycznej Litewsko-Białoruskiej Republiki Rad.

W 1898 roku ukończył seminarium duchowne w Sejnach, później pracował w redakcji litewskiego pisma "Ūkininkas" w Tylży (1901-02).

W 1903 roku przystąpił do Litewskiej Partii Socjaldemokratycznej, rok później zakładał młodzieżowy ruch socjaldemokratyczny "Dragaus", który w 1905 roku zjednoczył się z litewską lewicą. W tym samym roku organizował strajk robotników rolnych na Litwie. W marcu 1906 roku aresztowany przez carską policję.

Od 1904 do 1906 redagował pisma "Draugas" i "Darbininkas", następnie współpracował z gazetami "Naujoje Gadynė" i "Skardas".

W czasie I wojny światowej prowadził zagraniczne biuro litewskiej socjaldemokracji w Krakowie i Szkocji (1914-16). Podczas pobytu w Krakowie zapoznał się bliżej z Włodzimierzem Leninem.

W maju 1917 roku wstąpił do Rosyjskiej Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej (bolszewików), stanął na czele litewskiej mutacji "Prawdy" ("Tiesa"). Od grudnia 1917 roku pracował w Ludowym Komisariacie ds. Narodowości, gdzie objąl kierownictwo nad departamentem litewskim.

Aktywnie włączył się w przygotowywanie podwalin pod radziecką Litwę. Od 27 lutego do 4 lipca 1919 roku sprawował funkcję szefa Rady Komisarzy Ludowych Białorusko-Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (Lit-Biełu).

Po 1921 roku przebywał w Moskwie, działając w Kominternie.

Po aneksji Litwy do ZSRR w 1940 i 1945 roku otoczony kultem: w 1955 roku jego imieniem nazwano miasto Mariampol (do 1989) oraz Uniwersytet Wileński.