Władza zza tronu

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

Termin władza zza tronu używany jest do określenia sytuacji, kiedy faktyczna władza znajduje się w rękach nie tego, który jest do tego powołany tylko kogoś innego będącego blisko tronu (tzw. szarej eminencji).

Tak można określić np. Hideki Tojo w czasie II wojny światowej w Japonii. Współczesnymi przypadkami były faktyczne rządy George'a Wallace'a w stanie Alabama w czasie, gdy na fotelu gubernatora zasiadała jego żona Lurleen.

Niektórzy demokraci sugerują, iż obecnie w USA faktyczną władzę zza tronu sprawuje (zamiast prezydenta George'a W. Busha) wiceprezydent Dick Cheney. Z kolei niektórzy republikanie utrzymują, że gdyby prezydentem została Hillary Clinton, wtedy faktyczne rządy sprawowałby Bill Clinton.

W Polsce rolę szarej eminencji przypisywano często wielu politykom, m. in. Mieczysławowi Wachowskiemu - ministrowi stanu w Kancelarii Prezydenta, jednemu z najbliższych współpracowników Lecha Wałęsy. W czasach rządów AWS (1997-2001) mówiono również o kierowaniu z tylnego siedzenia - ówczesny premier Jerzy Buzek miał być w istocie figurantem, a faktycznie rządem miał kierować przewodniczący "Solidarności" Marian Krzaklewski. Do lipca 2006 mówiło się tak o Jarosławie Kaczyńskim i jego sterowaniu Kazimierzem Marcinkiewiczem.

Sam termin "szara eminencja" wywodzi się od zausznika kard. Richelieu, ojca Josepha, mnicha, przez którego szary habit zwano właśnie "szarą eminencją".