Wariancja
Z Wikipedii
Wariancja to w statystyce klasyczna miara zmienności. Intuicyjnie utożsamiana ze zróżnicowaniem zbiorowości; jest średnią arytmetyczną kwadratów odchyleń (różnic) poszczególnych wartości cechy od wartości oczekiwanej.
Wariancja zmiennej losowej X zdefiniowana jest wzorem:
- ,
gdzie jest wartością oczekiwaną zmiennej losowej. Innym, często prostszym sposobem wyznaczania wariancji jest wzór: D2(X) = E(X2) − [E(X)]2.
Wariancja jest momentem centralnym drugiego rzędu zmiennej losowej.
Spis treści |
[edytuj] Estymatory
Wariancję dla szeregu szczegółowego wyznacza się ze wzoru:
a dla szeregu rozdzielczego:
Wariancja próby losowej o wartościach xi, gdzie i = 1,2,3,..., jest następująca:
Wariancję dla populacji można estymować za pomocą n-elementowej próby losowej. Estymator największej wiarygodności:
jest zgodnym lecz obciążonym estymatorem wariancji (jest nieobciążony asymptotycznie). Innymi słowy, gdybyśmy z populacji losowali próbkę wielokrotnie i obliczali jego wyniki, to ich średnia nie byłaby równa wariancji w całej populacji. Dlatego też częściej używa się również zgodnego, lecz nieobciążonego estymatora:
W przypadku, gdy znamy dokładną wartość oczekiwaną μ w populacji, wówczas estymator
jest już nieobciążony i zgodny.
[edytuj] Własności wariancji
- D2(c) = 0
- D2(X + b) = D2(X)
- , gdy X I Y są niezależne
- w ogólnym przypadku
Pierwiastek kwadratowy z wariancji definiujemy jako odchylenie standardowe.
Pierwiastek z estymatora nieobciążonego wariancji jest często używany jako estymator odchylenia standardowego, jednak jest wówczas obciążony! (zobacz odchylenie standardowe).
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Bibliografia
- W. Krysicki, J. Bartos, W. Dyczka, K. Królikowska, M. Wasilewski: Rachunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna w zadaniach, część 2. Statystyka matematyczna. Warszawa: PWN, 2006, s. 48. ISBN 83-01-14292-8.