William Wharton
Z Wikipedii
William Wharton (Albert Du Aime) – amerykański pisarz urodzony 7 listopada 1925 roku w Filadelfii, najbardziej znany ze swojej pierwszej powieści Ptasiek. Autor tworzy powieści obyczajowo - psychologiczne, których bohaterem jest zawsze alter-ego pisarza. Przekazuje w nich prostą, ale przejmującą filozofię życiową, w której najważniejsze jest głębokie i świadome przeżywanie swego życia, wykorzystywanie posiadanych przez siebie talentów i możliwości, a także kultywowanie wartości rodzinnych. Szczególny wyraz tej filozofii można odnaleźć w powieści Tam, gdzie spotykają się wszystkie światy.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
William Wharton urodził się w Ameryce w rodzinie robotniczej, tam spędził pierwsze lata swego życia i odebrał wykształcenie, ale większość swojego dorosłego życia spędził we Francji. Jego prawdziwe nazwisko brzmi Albert DuAime, a przodkowie przybyli do Ameryki właśnie z Francji. Rodzina Whartona przeniosła się do Europy chcąc uchronić dzieci przed zgubnym wpływem amerykańskiej pop-kultury, a zwłaszcza telewizji. Przez lata mieszkał w Paryżu, utrzymując się z malowania obrazów oraz wynajmowania remontowanych przez siebie mieszkań w paryskich kamienicach. Wydarzenia te opisał w powieściach Spóźnieni kochankowie oraz Werniks. W latach 60. domem rodziny Whartonów była barka mieszkalna na Sekwanie, a od lat 70. także stary młyn w Burgundii. Te wydarzenia z kolei znalazły swe odbicie w książkach Dom na Sekwanie oraz Opowieści z Moulin du Bruit i Wieści.
W 1988 roku córka, zięć i dwoje wnucząt pisarza zginęli w wypadku samochodowym podczas karambolu na autostradzie w stanie Oregon, powstałego na skutek wypalania pól. Sześć lat później Wharton napisał książkę o wypadku i o jego ofiarach (Niezawinione śmierci). Wtedy postanowił także walczyć o wstrzymanie tego powszechnego w USA procederu. Podporządkował temu celowi kolejne lata życia i zintensyfikował twórczość pisarską, uzyskane w ten sposób środki przeznaczając na realizację swych zamiarów.
[edytuj] Twórczość
Swoją pierwszą powieść Wharton wydał w 1978 roku, mając już ponad 50 lat. Ptasiek, niezwykła, wielowarstwowa powieść, będąca podróżą przez złożoną świadomość bohatera, zyskała uznanie w oczach krytyków i czytelników, a na jej podstawie Alan Parker wyreżyserował głośny film, w którym zagrali Nicolas Cage i Matthew Modine. Potem zekranizowano także inne dwie jego powieści: Tato (zagrał m.in. Jack Lemmon), w której opisuje ostatni etap życia własnego ojca oraz W księżycową jasną noc, zawierającą część wspomnień z okresu II wojny światowej, podczas której służył w armii amerykańskiej w Europie.
Cała twórczość Whartona odwołuje się do jego biografii. Mimo, iż pisarz stroni od jednoznacznych deklaracji, w postaciach opisywanych w jego powieściach można znaleźć całą jego rodzinę: żonę Rosemary, dzieci, przyjaciół. Kolejne powieści odwołują się do bogatego życiorysu Whartona: dzieciństwa w biednych dzielnicach przedwojennej Filadelfii, przeżyć wojennych (podczas których doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu, a także głębokiego wstrząsu psychicznego), rozwijającej się i zmianiającej rodziny, kolejnych miejsc zamieszkania, swojej twórczości, dłuższych i krótszych pobytów w różnych krajach Europy - Niemczech, Włoszech, Hiszpanii i oczywiście Francji.
Twórczość Whartona nieoczekiwanie odniosła olbrzymi sukces w Polsce. Wydano tu wszystkie jego książki, a ich nakłady przekroczyły wszelkie oczekiwania. Mimo niejednoznacznych opinii krytyków wszystkie powieści królowały na listach bestsellerów, a spotkania pisarza z miłośnikami jego twórczości przyciągały rzesze wielbicieli. Polski fenomen pisarza znalazł swe odbicie w kilku książkach, m.in Kim jest William Wharton Joanny Podolskiej i Bert. Szkic do portretu Williama Whartona Krzysztofa Fordońskiego.
[edytuj] Powieści
- Al
- Dom na Sekwanie
- Franky Furbo (1989)
- Historie rodzinne (1997)
- Nie ustawaj w biegu
- Niedobre miejsce
- Niezawinione śmierci (1994)
- Nigdy, nigdy mnie nie złapiecie (1999)
- Opowieści z Moulin DuBruit
- Ptasiek (1978)
- Rubio
- Spóźnieni kochankowie (1991)
- Stado
- Szrapnel
- Tam, gdzie spotykają się wszystkie światy
- Tato (1981)
- W księżycową jasną noc (1982)
- Werniks
- Wieści
