Wirus zapalenia wątroby typu C

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.
Adnotacja: kwiecień 2008.

Wirus zapalenia wątroby typu C
Wirus zapalenia wątroby typu C widoczny w mikroskopie elektronowym
Cechy
Rodzina	flawiwirusy
Kwas nukleinowy	RNA
Liczba nici	jedna
Polaryzacja kwasu nukleinowego	dodatnia
Osłonka	obecna
Nagi kwas nukleinowy	zakaźny
Rezerwuar	człowiek
Wywoływane choroby	wirusowe zapalenie wątroby
Nazwa systematyczna
Hepatitis C Virus

Wirus zapalenia wątroby typu C, HCV (z ang. Hepatitis C Virus) - otoczkowy ssRNA-wirus z rodziny Flaviviridae, rodzaju Hepacivirus. Jego średnica wynosi około 60-70 nm.

HCV jest przyczyną wirusowego zapalenia wątroby typu C. Uznaje się go za przyczynę raka i marskości wątroby. Wirus HCV jest zdolny do wywołania nosicielstwa. Wykazuje dużą wrażliwość na środki i metody dezynfekcyjne, większą niż HBV, mniejszą niż HIV.

Spis treści

1 Historia
2 Epidemiologia
3 Leczenie
4 Choroba
5 Drogi i mechanizm zakażenia
6 Źródła
7 Międzynarodowy Dzień Walki z Wirusowym Zapaleniem Wątroby typu C
8 Zobacz też
9 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Wirus HCV został zidentyfikowany bardzo późno, bo dopiero w 1989 roku, choć wcześniej wiedziano, że musi istnieć czynnik wywołujący zapalenia wątroby określane jako Nie-A-Nie-B (NANB Hepatitis). W późniejszym okresie wykryto także kolejne wirusy zapalenia wątroby nazwane HGV, GB-C i TTV. Badania nad ich wpływem na wątrobę trwają.

[edytuj] Epidemiologia

Wg danych Państwowego Zakładu Higieny i Instytutu Hematologii i Transfuzjologii, uznawanych przez WHO, szacuje się, że w Polsce zakażone jest około 1,4% populacji, wśród dawców krwi przeciwciała anty-HCV wykrywa się u 0,5% osób. W akcjach Stowarzyszenie "Prometeusze", w badaniach przesiewowych, bezpłatnych organizowanych od 2005 roku wykryto w sumie odsetek około 1,75% zakażeń wśród populacji polskiej (dodatnie wyniki przeciwciał antyHCV). Wśród kobiet ciężarnych w 2007 roku wykryto odsetek mniejszy od 0,5% (8 wyników dodatnich na 1585 badań).

[edytuj] Leczenie

Szacuje się, że w Polsce jest prawie 700 000 zarażonych wirusem HCV (dane Polskiej Grupy Ekspertów HCV). WHO szacuje ilość zakażonych na około 1,5 % populacji (czyli ok. 570 000). Genotypem dominującym w Polsce jest 1B (ok. 80% przypadków zakażeń), przy którym skuteczność leczenia wynosi 56-57%. HCV to bardzo poważny problem medyczny i społeczny. Wykryto dotychczas zaledwie pomiędzy 20 a 50 tys. zakażonych (dane Polskiej Grupy Ekspertów HCV - 20 tys. versus dane Stowarzyszenia "Prometeusze" - 50 tys.), co stanowi bardzo niewielki odsetek wykrywalności. Przyczyna leży po stronie bezoobjawowości zakażenia, które nawet do 20-30 lat może się nie ujawniać. Nieleczone przewlekłe zakażenie HCV prowadzić może do marskości i raka pierwotnego tego narządu. Wiedza społeczeństwa o HCV jest bardzo niska - w badaniu opinii publicznej (TNS OBOP wrzesień 2007 rok) ok. 93% społeczeństwa nie wiedziało co to jest HCV. W obliczu braku szczepionki przeciw HCV leczenie jest jedyną formą przeciwdziałania szerzeniu się epidemii - zmniejszenie rezerwuaru HCV w populacji. Z farmakoekonomicznego punktu widzenia każde leczenie skuteczniejsze i tańsze od np. hemodializowania jest zasadne. Leczenie jest refundowane w ramach tak zwanych "programów lekowych". Aby wykryć zakażenie HCV należy zacząć od prostego testu serologicznego: antyHCV (koszt około 35 zł), na które niestety nie może dać skierowania lekarz pierwszego kontaktu.

[edytuj] Choroba

Większość (96%) zakażonych nie jest świadoma swojego stanu, ponieważ zazwyczaj przewlekła infekcja jest skąpoobjawowa i trwa latami. Średni czas trwania zakażenia HCV, od momentu wniknięcia wirusa do ustroju do poważnych problemów zdrowotnych, jest zazwyczaj dłuższy, niż w przypadku HIV i trwa 5 do 35 lat. Choroba często kończy się marskością i rakiem wątroby, poprzedzonymi poważnymi komplikacjami, uniemożliwiającymi normalne funkcjonowanie (wodobrzusze, żylaki i krwawienia przełyku, żółtaczka, problemy z krzepliwością krwi, zaburzenia psychiczne, do śpiączki wątrobowej włącznie). Zapaleniu wątroby, wywołanemu przez HCV, często towarzyszą choroby autoimmunologiczne, w tym autoimmunologiczne zapalenie wątroby (AIH), które znacznie pogarszają rokowanie i czas przeżycia.

[edytuj] Drogi i mechanizm zakażenia

Źródło zakażenia stanowią ludzie chorzy na WZW i nosiciele. HCV przenosi się podczas kontaktu krwi własnej z krwią nosiciela. Potencjalnie zakaźny jest każdy materiał zawierający krew. Wirus przenosi się w czasie zabiegów medycznych: pobierania i transfuzji krwi, zabiegów operacyjnych i innych, a także przez zabiegi niemedyczne, takie jak wykonywanie tatuażu, wstrzykiwanie narkotyku niesterylną igłą lub strzykawką itd. Prawdopodobieństwo zakażenia przez produkty krwiopochodne wynosi 3,3%. Możliwość okołoporodowej transmisji wirusa z matki na noworodka wynosi około 5-6%. Jak dotąd nie znaleziono skutecznej szczepionki przeciw HCV. W wielu przypadkach możliwe jest zahamowanie działalności wirusa w organizmie, a nawet zahamowanie procesu jego namnażania, dzięki takim środkom jak interferon i rybawiryna. W trakcie badań jest szereg nowych leków, takich jak wiramidyna czy kwas lukrecjowy.

Do zakażenia HCV najczęściej dochodzi podczas zabiegów medycznych:

operacji, zabiegów chirurgicznych, badań (np. bronchoskopia);
zabiegów stomatologicznych;
zastrzyków;
pobierania krwi bez zmiany rękawiczek przez pielęgniarkę;
dializ;
przyjmowania produktów krwiopochodnych i narządów (zwłaszcza przed 1992 r.);
usuwania znamion.

Można się też zakazić podczas:

manikiuru, pedikiuru;
wizyty u fryzjera (zranienie brzytwą, żyletką, nożyczkami);
akupunktury;
używania tych samych przyborów kosmetycznych przez członków rodziny;
robienia tatuaży;
bójki (jeśli doszło do kontaktu z krwią);
uprawiania sportów kontaktowych (boks, judo), jeśli doszło do kontaktu z krwią;
stosunek seksualny (prawdopodobieństwo zakażenia jest niskie i wynosi około 3% w 25-letnim współżyciu monogamicznym; inne doniesienia naukowe szacują, że prawdopodobieństwo zakażenia poprzez stosunki seksualne wynosi poniżej 1%);
praktyk sado-maso;
skaleczeń, ran, zadrapań podczas naprawiania sprzętu (zwłaszcza medycznego);
używania dożylnie narkotyków;
używania dożylnie środków dopingujących;
podczas transfuzji krwi i przeszczepów (właściwie przed 1992 r.);
podczas ciąży i porodu;
udzielania pierwszej pomocy ofiarom wypadków bez zachowania należytego zabezpieczenia;
pracy z chorymi na HCV, bez zachowania należytego bezpieczeństwa przy kontakcie z krwią;
pracy z materiałem zakaźnym (np. w laboratorium) bez zachowania zasad bezpieczeństwa.

W przypadku każdego kontaktu z krwią osoby zakażonej może dojść do infekcji.

Zakażenie HCV nie jest zaliczane do chorób przenoszonych drogą płciową. Ryzyko zakażenia przez kontakty seksualne jednak istnieje, ze względu na możliwość uszkodzenia naskórka i/lub błony śluzowej narządów rodnych. Nie ma dowodów na zakaźność spermy u osób zakażonych tylko HCV. Jakkolwiek ryzyko zakażenia przez kontakt z nasieniem wydaje się większy, jeżeli występuje koinfekcja HIV.

Wirus HCV nie przenosi się przez:

kichanie i kaszel;
trzymanie za ręce;
całowanie się;
używanie tej samej toalety, wanny, prysznica;
spożywanie żywności przygotowywanej przez osobę zakażona HCV (jeżeli żywność nie miała kontaktu z krwią tej osoby);
trzymanie kogoś w objęciach, przytulanie;
pływanie w tym samym zbiorniku wodnym;
zabawa z dziećmi, sport (jeśli nie dochodzi do uszkodzeń ciała).

Ryzyko zarażenia wirusem HCV zwiększa się znacząco u osób zarażonych wirusem HIV. Szacuje się, że 30-40% zarażonych HIV choruje także na HCV.

Test pozwalający wykryć zakażenie można wykonać za około 30 zł w każdym wojewódzkim mieście w Polsce. Badanie w kierunku HCV może zlecić lekarz pierwszego kontaktu, ale nie jest ono refundowane.

[edytuj] Źródła

Sexual transmission of hepatitis C virus Ghosn J, Leruez-Ville M, Chaix ML

[1]

Drogi zakażenia http://hivandhepatitis.com/images2006/pg28-lrg.gif

[edytuj] Międzynarodowy Dzień Walki z Wirusowym Zapaleniem Wątroby typu C

Dzień walki z WZW C obchodzony jest od 2004 roku. Dzień ten został zapoczątkowany przez stowarzyszenia pacjentów i cierpiących na schorzenia wątroby oraz zakażonych wirusem zapalenia wątroby typu C. W ubiegłym roku (26 września 2006 r.) Światowa Organizacja Zdrowia, zaniepokojona skalą zjawiska, ale przede wszystkim ogromnym stopniem nieświadomości zarażenia się wirusem, oficjalnie zaangażowała się w kampanię na rzecz walki z WZW C.