Wołoszyn

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy góry w Tatrach. Zobacz też: inne znaczenia tej nazwy.

Współrzędne: 49°13'42" N 20°03'00" E49.2283333 20.05 (Wołoszyn)

Wielki Wołoszyn
Wielki Wołoszyn ponad przełęczą Krzyżne, widziany z Orlej Perci
Państwo	Polska, Europa
Pasmo	Tatry, Karpaty
Wysokość	2155 m n.p.m.
Data zdobycia	1867
Pierwsze wejście	ks. Eugeniusz Janota, Maksymilian Nowicki i przewodnik Maciej Sieczka

Od lewej: Pośredni i Wielki Wołoszyn, Krzyżne i stoki Koszystej, pomiędzy: Dolina Waksmundzka – widok z Gęsiej Szyi

Wołoszyn (po prawej) od strony Doliny Roztoki

Wołoszyn – potężny grzbiet (deniwelacja: 800 m, licząc od dna Doliny Roztoki) w Tatrach Wysokich, rozdzielający Dolinę Waksmundzką od Doliny Roztoki. Odchodzi od przełęczy Krzyżne w kierunku północno-wschodnim. Ma kilka kulminacji oddzielonych płytkimi przełęczami, w kierunku od Krzyżnego są to:

• Mały Wołoszyn – 2144 m n.p.m.
• Wołoszyńska Szczerbina – 2141 m n.p.m., miejsce schodzenia wielu niebezpiecznych lawin. W kierunku Doliny Roztoki odchodzi od niej Urwany Żleb.
• Wielki Wołoszyn – 2151 m n.p.m., najwyższy wierzchołek masywu
• Wyżnia Wołoszyńska Przełęcz – 2061 m n.p.m., w kierunku polany Nowa Roztoka schodzi z niej Żleb Koryto
• Pośredni Wołoszyn – 2117 m n.p.m. wznosi się nad Nową Roztoką, w jego zboczach znajduje się Biały Żleb
• Niżnia Wołoszyńska Przełęcz – 2036 m n.p.m., w kierunku Doliny Roztoki opada z niej Skalisty Żleb

• Skrajny Wołoszyn – 2092 m n.p.m. nad górnym piętrem Hali Wołoszyn, z Ciemnistym Żlebem
• Wierch nad Żlebem Zagonnym – 2037 m n.p.m. Na wysokości tej kulminacji w kierunku Doliny Roztoki odchodzi grań Zagonnego Wierchu zakończona Turnią nad Szczotami (1741 m n.p.m.), której zbocza zwane Szczotami opadają w kierunku Wodogrzmotów Mickiewicza. Ze zboczy Wierchu na Żlebem Zagonnym i przełączki oddzielającej go od Skrajnego Wołoszyna schodzą Gaisty Żleb i Szeroki Żleb Wołoszyński
• Karbik (przełęcz) – 1989 m n.p.m. w kierunku Wodogrzmotów Mickiewicza opada z niej Zagonny Żleb
• Turnia nad Dziadem – 1901 m n.p.m. Z jej zboczy opada Siwarny Żleb. W żebrze skalnym pomiędzy Siwarnym a Zagonnym Żlebem wznosi się nad Wodogrzotami formacja skalna (tzw. fajka) – Dziad.

Zbocza Wołoszyna widoczne z szlaku poprowadzonego przez Dolinę Roztoki poprzecinane są nie tylko licznymi lawinowymi żlebami. Wznoszą się z nich także liczne formacje skalne tzw. Wołoszyńskie Szczyty. Zbocza Wołoszynu porośnięte są do wysokości ok. 1600 m borem limbowym, wyżej rośnie kosodrzewina. Jest to ostoja niedźwiedzi (w zboczach znajdują się ich gawry), kozic i świstaków. Pod względem przyrodniczym jest to jeden z cenniejszych masywów tatrzańskich. Starania Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego doprowadziły do objęcia go rezerwatem przyrody już w 1936.

Nazwa Wołoszyna (Wołosczynska) pojawia się w nadaniu królewskim Władysława IV z 1637 (pochodzi od pasterzy wołoskich). Na zboczach Wołoszyna wypasano dawniej owce. Pierwsze, odnotowane wejście turystyczne: ks. Eugeniusz Janota, Maksymilian Nowicki i przewodnik Maciej Sieczka 1867. Prawdopodobnie, na Wołoszyn od strony Rusinowej Polany, zimą, 28 lutego 1867 r. podeszli dwaj zakopiańczycy (możliwe, że kłusownicy), ale nie ma dokładniejszych danych o tym wejściu. Odnotowane pierwsze turystyczne wejście zimowe: Mieczysław Karłowicz, Roman Kordys 25 stycznia 1908. W dniach 15-17 lipca 1903 ks. Walenty Gadowski oznakował pierwszy odcinek Orlej Perci, rozpoczynając pracę od Wodogrzmotów Mickiewicza i idąc przez Polanę pod Wołoszynem i grzbiet Wołoszyna na Krzyżne. Odcinek ten został zamknięty w 1956, a teren objęto ścisłym rezerwatem przyrody.