Wrotycz pospolity

Z Wikipedii

Wrotycz pospolity
Tanacetum vulgare
Systematyka wg Reveala
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Rosopsida
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Rodzaj	wrotycz
Gatunek	wrotycz pospolity
Nazwa systematyczna
Tanacetum vulgare L.
Synonimy
Chrysanthemum vulgare (L.) Bernh., Ch. tanacetum Karsch.
Galeria zdjęć i grafik

Wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare L.) – gatunek byliny należący do rodziny astrowatych. Roślina pierwotnie występowała najprawdopodobniej w basenie Morza Śródziemnego, sprowadzona do nas w średniowieczu przez zakonników do przyklasztornych ogrodów, gdzie zaaklimatyzowała się i zdziczała^{[potrzebne źródło]}. Obecnie jej zasięg to cała Eurazja o klimacie umiarkowanym. W Polsce jest gatunkiem pospolitym.

Kwiatostany

[edytuj] Charakterystyka

Pokrój: Rozrasta się w duże kępy przy pomocy krótkich kłączy. Cała roślina wydziela silną woń, przypominającą nieco zapach kamfory, co dla wielu osób jest odstręczające.
Łodyga: Sztywna, do 1.5 m wysokości o czterokanciastym przekroju.
Liście: Duże, pierzastosieczne, dolne pierzastowcinane, górne wcinanopiłkowane, skrętoległe.
Kwiaty: Baldachokształtny (podbaldach), składający się ze spłaszczonych koszyczków, w których znajdują się brzeżne kwiaty wyłącznie żeńskie, pomarańczowożółte, rurkowe jednostronnie ścięte, wewnętrzne, rurkowate, obupłciowe, nieco jaśniejsze. Kielich w postaci błoniastego rąbka. Kwitnie od czerwca do sierpnia.
Owoc: Pięciożeberkowa niełupka.
Biotop: Występuje pospolicie przy drogach, na miedzach. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Artemisio-Tanacetetum. ^[1]

[edytuj] Zastosowanie

Medycyna
- Surowiec zielarski: Kwiat wrotyczu (Flos Athannasiae, Flos Cinnae), olejek wrotyczowy (Oleum Tanateci). Kwiaty wrotyczu zawierają od 1 do 1,5% olejku, którego głównymi składnikami są tujon, izotujon, kamfora, borneol oraz gorzki lakton – tanacacetynę i flawonidy: akacetyna i luteolina.
- Działanie: Cała roślina w wiekszych ilościach jest trująca. Do lat sześćdziesiątych była stosowana wewnętrznie do zwalczania robaczycy (owsik)^{[potrzebne źródło]}. Obecnie olejek jest stosowany jako domieszka do leków zewnętrznego stosowania we wszawicy głowowej i łonowej. Dawniej medycyna ludowa stosowała ziele na zaburzenia gastryczne po spożyciu zbyt obfitych, tłustych posiłków po dłuższym poście.
Kuchnia: W poprzednich wiekach szeroko stosowana do "starych" mięs (pochodzących ze starych zwierząt), np. baraniny oraz jako przyprawa do "nieświeżych" mięs, których niezbyt przyjemna woń była tłumiona intensywnym zapachem ziela^{[potrzebne źródło]}. Obecnie już nie stosowana.
Różne: Wsadzona do szafy z ubraniami odstrasza mole^{[potrzebne źródło]}.