Zbrodnia komunistyczna
Z Wikipedii
Zbrodnia komunistyczna (w rozumieniu ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu[1]) - czyn popełniony przez funkcjonariusza państwa komunistycznego w okresie od 17 września 1939 do 31 lipca 1990, polegający na stosowaniu represji lub innych form naruszania praw człowieka wobec jednostki lub grupy ludności bądź w związku z ich stosowaniem, stanowiący przestępstwo według polskiej ustawy karnej obowiązującej w czasie jego popełnienia.
Zbrodniami komunistycznymi są również czyny popełnione przez tych funkcjonariuszy w okresie, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym, zawierające znamiona czynów zabronionych określonych w art. 187, 193 lub 194 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny albo art. 265 § 1, art. 266 § 1, 2 lub 4 lub art. 267 ustawy z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny, dokonane przeciwko dokumentom w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów [2] na szkodę osób, których te dokumenty dotyczą.
Pojęcie zbrodni komunistycznych wyparło z języka prawniczego pojęcie zbrodni stalinowskich, którym operowano na początku badań związanych z odpowiedzialnością za ich popełnienie.[3]
W rozumieniu ustawy o IPN funkcjonariuszem państwa komunistycznego jest funkcjonariusz publiczny, a także osoba, która podlegała ochronie równej ochronie funkcjonariusza publicznego, w szczególności funkcjonariusz państwowy oraz osoba pełniąca funkcję kierowniczą w organie statutowym partii komunistycznych.
Zbrodnie komunistyczne stanowiące według prawa międzynarodowego zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości lub zbrodnie wojenne nie ulegają przedawnieniu.
Według ustawy o IPN w brzmieniu nadanym przez ustawę z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów [4]( ze zmianami wprowadzonymi ustawą z dn. 14 lutego 2007 r [5]):
Bieg terminu przedawnienia zbrodni komunistycznych, w rozumieniu art. 2, niebędących zbrodniami wojennymi lub zbrodniami przeciwko ludzkości, rozpoczyna się od dnia 1 sierpnia 1990 r. Karalność tych zbrodni ustaje po 40 latach, gdy czyn stanowi zbrodnię zabójstwa, oraz po 30 latach, gdy czyn stanowi inną zbrodnię komunistyczną. Przepisu art. 4 § 1 Kodeksu karnego nie stosuje się.[6]
Organami bezpieczeństwa państwa, w rozumieniu ustawy, są:
- Resort Bezpieczeństwa Publicznego Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego
- Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego
- Komitet do Spraw Bezpieczeństwa Publicznego
- jednostki organizacyjne podległe organom, o których mowa w pkt 1-3, a w szczególności jednostki Milicji Obywatelskiej w okresie do dnia 14 grudnia 1954 r.
- instytucje centralne Służby Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz podległe im jednostki terenowe w wojewódzkich, powiatowych i równorzędnych komendach Milicji Obywatelskiej oraz w wojewódzkich, rejonowych i równorzędnych urzędach spraw wewnętrznych,
- Akademia Spraw Wewnętrznych
- Zwiad Wojsk Ochrony Pogranicza
- Zarząd Główny Służby Wewnętrznej jednostek wojskowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz podległe mu komórki,
- Informacja Wojskowa
- Wojskowa Służba Wewnętrzna
- Zarząd II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego
- inne służby Sił Zbrojnych prowadzące działania operacyjno-rozpoznawcze lub dochodzeniowo-śledcze, w tym w rodzajach broni oraz w okręgach wojskowych[7]
W stosunku do sprawców zbrodni wojennych, zbrodni przeciwko ludzkości lub zbrodni komunistycznych, nie stosuje się wydanych przed dniem 7 grudnia 1989 przepisów ustaw i dekretów, które przewidują amnestię lub abolicję.
Najważniejszymi zmianami prawa obowiązującymi od dnia 15 marca 2007 r. jest poszerzenie zakresu pojęcia zbrodni komunistycznej o określone enumeratywanie przestępstwa przeciwko dokumentom (tzn.fałszowanie dokumentów przez funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa w czasie ich funkcjonowania na szkodę osób trzecich), rozszerzenie enumeratywnego katalogu instytucji organów bezpieczeństwa państwa w latach 1939-1990, wreszcie wydłużenie okresu przedawnienia zbrodni komunistycznych.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
- Zbrodnie komunistyczne w koncepcji polskiego prawa karnego - Genowefa Rejman, Wojskowy Przegląd Prawniczy, Numer 1 z 2006 r.
- Ustawa z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 – Kodeks karny
Przypisy
- ↑ (Dz.U. 1998 nr 155 poz. 1016)
- ↑ Dz. U. z 2006 r. Nr 218, poz. 1592 i Dz. U. z 2006 r. Nr 249, poz. 1832 oraz Dz. U. z 2007 r. Nr 25, poz. 162
- ↑ Zbrodnie komunistyczne w koncepcji polskiego prawa karnego - Genowefa Rejman, Wojskowy Przegląd Prawniczy, Numer 1 z 2006 r., por. Prawo okresu stalinowskiego. Zagadnienia wybrane. Studia Iuridica, t. 22 , Warszawa 1992, ISBN 83-230-0612-1
- ↑ Dz. U. z 2006 r. Nr 218, poz. 1592 i Dz. U. z 2006 r. Nr 249, poz. 1832
- ↑ Dz. U. z 2007 r. Nr 25, poz. 162
- ↑ art. 4 § 1 K.k.: Jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy.
- ↑ uwzględniono wyrok Trybunału Konstytucyjnego w zakresie definicji organów bezpieczeństwa państwa
Artykuł uwzględnia stan prawny na 15 marca 2007. Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć prawniczych.