Flaga Rzeczypospolitej Polskiej
Z Wikipedii
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej (Flaga Polski) – według ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych[1] jest nią prostokątny płat tkaniny o barwach Rzeczypospolitej Polskiej, umieszczony na maszcie. Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy, za flagę Polski uważany jest wariant z godłem Polski, umieszczonym pośrodku białego pasa.
Barwy Rzeczypospolitej Polskiej stanowią składniki flagi państwowej Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa stanowi, że barwami Rzeczypospolitej Polskiej są kolory biały i czerwony, ułożone w dwóch poziomych, równoległych pasach tej samej szerokości, z których górny jest koloru białego, a dolny koloru czerwonego.
2 maja jest w Polsce oficjalnie obchodzony jako Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Pierwotnie polską barwą narodową był karmazyn, stanowiący symbol dostojeństwa i bogactwa, a zarazem uważany za najszlachetniejszy z kolorów. Z uwagi na cenę barwnika potrzebnego do uzyskania tego koloru mało kto mógł sobie na niego pozwolić, dlatego też był on wykorzystywany jedynie przez najbogatszą szlachtę i dostojników państwowych.
Barwy biała i czerwona zostały uznane za narodowe po raz pierwszy 3 maja 1792. Podczas obchodów pierwszej rocznicy uchwalenia Ustawy Rządowej damy wystąpiły wówczas w białych sukniach przepasanych czerwoną wstęgą, a panowie nałożyli na siebie szarfy biało-czerwone. Nawiązano tą manifestacją do heraldyki Królestwa Polskiego – Białego Orła na czerwonej tarczy herbowej[2].
Po raz pierwszy regulacja prawna polskiej flagi została przyjęta w uchwale Sejmu Królestwa Polskiego z 7 lutego 1831 na wniosek posła Walentego Zwierkowskiego, wiceprezesa Towarzystwa Patriotycznego, jako propozycja kompromisowa pomiędzy barwą białą - nadaną przez Augusta Mocnego i proponowaną przez konserwatystów i trójbarwną - biało-czerwono-szafirową - barwami konfederacji barskiej proponowanymi przez Towarzystwo Patriotyczne:
-
- Izba Senatorska i Izba Poselska po wysłuchaniu Wniosków Komisji Sejmowych, zważywszy potrzebę nadania jednostajnej oznaki, pod którą winni się łączyć Polacy, postanowiły i stanowią:
-
- Artykuł 1.
-
- Kokardę Narodową stanowić będą kolory herbu Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, to jest kolor biały z czerwonym.
-
- Artykuł 2.
-
- Wszyscy Polacy, a mianowicie Wojsko Polskie te kolory nosić mają w miejscu gdzie takowe oznaki dotąd noszonymi były.
- Przyjęto na posiedzeniu Izby Poselskiej dnia 7 lutego 1831 roku.
Po odzyskaniu niepodległości barwy i kształt flagi uchwalił sejm odrodzonej Polski 1 sierpnia 1919. W ustawie podano: "Za barwy Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się kolor biały i czerwony w podłużnych pasach równoległych, z których górny – biały, dolny zaś – czerwony." Dwa lata później Ministerstwo Spraw Wojskowych wydało broszurę w której sprecyzowano odcień czerwieni definiując ją jako karmazyn, ale w 1927 odcień koloru czerwonego został zmieniony na cynober, ten sam kolor został użyty w definicji flagi w ustawie z 1955[3].
Kolory flagi zostały ponownie zmienione ustawą z 31 stycznia 1980, ustawę opracował zespół ekspertów w skład którego wchodzili Szymon Kobyliński, Maria Szypowska, Kazimierz Sikorski oraz Nikodem Sobczak[3].
[edytuj] Konstrukcja, wymiary i barwy
Obowiązująca flaga Rzeczypospolitej Polskiej jest prostokątem o proporcjach 5:8 podzielonym na dwa poziome pasy: biały (u góry) i czerwony. Dopuszcza się także wieszanie flagi w formie pionowej wstęgi: wówczas barwa biała powinna znajdować się po lewej stronie lub przy drzewcu.
[edytuj] Odwzorowanie graficzne barw ustawowych
Według ustawy kolor biały na fladze polskiej przypomina bardziej kolor "srebrnobiały" czy "szary" niż "biały" czy "śnieżnobiały" które to kolory dla niektórych osób wydają się bardziej "naturalne" czy "intuicyjne". Według raportu "Informacja o wynikach kontroli używania symboli państwowych przez organy administracji publicznej" Najwyższej Izby Kontroli dostępne w sprzedaży, a także używane oficjalnie symbole narodowe (godło i flaga) w wielu przypadkach rażąco różnią się od wzorców opisanych w Konstytucji i ustawie. [4] Różnice i kontrowersje związane z jasnością bieli wynikają z tego, iż ustawodawca określając w załączniku do ustawy barwy flagi brał pod uwagę możliwość odwzorowania bieli na materiale, z którego flagi są szyte (jasność materiału). Monitory CRT i LCD potrafią wyświetlić znacznie jaśniejszą biel, więc po przeliczeniu barw flagi z xyY na sRGB objawiło się to szarawym odcieniem bieli. Ponieważ nie wiadomo, czy ustawodawca podając parametry barw narodowych podawał je wyłącznie dla tkanin[5], czy też dla wszystkich możliwych materiałów, w tym monitorów, nie można stwierdzić, czy barwy wyliczone z ustawy są poprawnym odwzorowaniem barw Rzeczypospolitej Polskiej na ekranie, czy też nie.
Komisja Heraldyczna do tej pory nie ustaliła w jaki sposób zdefiniować barwy flagi mające być prezentowane w Internecie. W 2005 zespół ekspertów wstępnie określił barwy flagi w poligraficznym systemie CMYK, jednak po wyborach prezydenckich, prace zespołu nie zostały wznowione[6].
Niekiedy stosowane są uproszczone barwy flagi Polski - biel i karmazyn[potrzebne źródło].
[edytuj] Odcień bieli na polskiej fladze
Biel wchodząca w skład barw Polski do 1980 była określana słownie, bez podawania jej parametrów. Stan ten zmieniła ustawa z 1980: biel ustalona w załączniku do ustawy z 31 stycznia 1980 nie jest idealnie biała. Jest to skutkiem faktu, że ustalono dla bieli parametr jasności Y=82; idealna biel powinna mieć ten parametr równy około 100[8]. Po przeliczeniu[9] ustawowej bieli na jedną z przestrzeni barw RGB, sRGB, otrzymuje się szesnastkowo: # E9.E8.E7 .
Oceniając biel flagi na monitorze należy zwrócić uwagę na jego ustawienia: załączony tu rysunek najpoprawniej oddaje intencje ustawodawcy przy ustawieniu punktu bieli na temperaturę barwową 6500 K. Odcień szarości może też zależeć od kąta patrzenia, zwłaszcza na monitorach typu LCD. Ponadto należy pamiętać, że względna szarość ustawowej bieli jest pogłębiona faktem jej wyświetlania tutaj na idealnie białym tle (współczesne monitory potrafią wyświetlić biel jaśniejszą niż kartka papieru). Ten sam kolor na ciemnym tle naturalnie uznaje się za biały.
- Zobacz też:Barwa biała
[edytuj] Odcień czerwieni na polskiej fladze
karmazyn | cynober | z Ustawy | czerwony |
---|---|---|---|
#DC143C | #E34234 | #D4213D | #FF0000 |
1921-30 | 1928-80 | od 1980 | nieoficjalny |
Z ustawy z 1919 nie wynikało, jaki ma być odcień czerwieni. Dopiero dwa lata później ukazała się wydana przez Ministerstwo Spraw Wojskowych, opracowana przez Stanisława Łozę broszura "Godło i barwy Rzeczypospolitej Polskiej" z barwnymi wizerunkami znaków państwowych. Czerwień na fladze narodowej miała odcień karmazynu. Jednakże w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z 13 grudnia 1927 odcień czerwieni zmieniono na cynober. Nowe rozporządzenie weszło w życie 28 marca 1928; zezwolono w nim jednak na używanie dotychczasowych flag do 28 marca 1930. Cynober – potwierdzony w ustawie z 1955 sankcjonującej godło bez korony – pozostał na polskich flagach do 1980. Obydwa odcienie czerwieni, karmazyn i cynober, nie były dokładnie zdefiniowane. Zarówno opis słowny, jak i wzór graficzny odnosiły się do potocznego rozumienia tych barw, bez podawania ich konkretnych parametrów.
W ustawie z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych (Dz. U. z 2005 Nr 235, poz. 2000), w załączniku nr 2, barwy flagi określono za pomocą współrzędnych trójchromatycznych, a dopuszczalne różnice barw za pomocą parametru ΔE*u*v*, w przestrzeni CIELUV:
"Współrzędne trójchromatyczne barw x, y, ich składowa Y oraz dopuszczalna różnica barwy E w przestrzeni barw CIE 1976 (L* u* v*) ustalona według wzoru CIELUV przy iluminancie C i geometrii pomiarowej d/0". | barwa | x | y | Y | E |
---|---|---|---|---|---|
biała | 0,315 | 0,320 | 82,0 | 4,0 | |
czerwona | 0,570 | 0,305 | 16,0 | 8,0 |
Po przeliczeniach[9] na system RGB (sRGB) otrzymuje się czerwień, której parametry RGB w zapisie szesnastkowym to # D4.21.3D .
Czerwień wynikająca z wyliczeń parametrów podanych w ustawie oraz zamieszczona na kolorowym rysunku stanowiącym załącznik 3 ustawy[10] jest w odcieniu karmazynu, czym nawiązuje do barw stosowanych do 1927 (ze względu na słowny opis barw obowiązujących w latach 1919-27 nie można stwierdzić, czy jest to ten sam odcień czerwieni).
[edytuj] Flaga państwowa z godłem
Od 1955 dwa rodzaje flag są w Polsce nazywane "flagą państwową". Oprócz opisanej powyżej flagi biało-czerwonej istnieje jeszcze flaga z godłem Polski na białym prostokącie nazywana "flagą państwową z godłem".
Flagę tę także ustanowiono 1 sierpnia 1919 i początkowo przeznaczono dla polskich poselstw (przedstawicielstw dyplomatycznych) i konsulatów oraz statków handlowych. W latach 1928-1938 była tylko banderą handlową. Wynikało to z faktu, że flaga biało-czerwona była i jest do dziś jedną z flag Międzynarodowego Kodu sygnałowego używanego do sygnalizacji na morzu (flaga biało-czerwona to flaga "H" oznaczająca (jako sygnał jednoliterowy): "Mam pilota na statku"), zatem aby odróżnić od niej polską banderę, dodano godło. Od 1938 ponownie używają jej polskie instytucje państwowe za granicą. Dekret z 7 grudnia 1955 potwierdził ten zakres używania flagi, rozszerzając go na lotniska cywilne, porty lotnicze oraz polskie samoloty komunikacyjne za granicą. Ustawa z 31 stycznia 1980 rozszerzyła zakres używania flagi także na kapitanaty i bosmanaty portów. Rysunek orła w czerwonym tle na białym pasie flagi zmieniał się wraz z urzędową zmianą godła państwowego, a obecny wzór herbu pochodzi z 9 lutego 1990.
Aktualnie flagę państwową z godłem Rzeczypospolitej Polskiej podnoszą (art. 8 i art. 9 ustawy):
- przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne oraz inne oficjalne przedstawicielstwa i misje za granicą na budynkach lub przed budynkami ich siedzib urzędowych, a także kierownicy tych przedstawicielstw, urzędów i misji na swych rezydencjach i środkach komunikacji – w wypadkach przewidzianych w prawie i zwyczajach międzynarodowych,
- cywilne lotniska i lądowiska,
- cywilne samoloty komunikacyjne podczas lotów za granicą,
- kapitanaty (bosmanaty) portów – na budynkach lub przed budynkami stanowiącymi ich siedziby urzędowe,
- polskie statki morskie jako banderę, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami szczególnymi; ponadto do bandery stosuje się prawo i zwyczaje międzynarodowe.
[edytuj] Bandera wojenna
Modyfikacją flagi państwowej z godłem jest bandera wojenna ustanowiona ustawą z dnia 19 lutego 1993 r. o znakach Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. W ustawie tej określono, że "banderą wojenną jest prostokątny płat tkaniny o barwach Rzeczypospolitej Polskiej, zakończony dwoma trójkątnymi językami na wolnym liku. Pośrodku długości białego pasa, mierzonej od liku przydrzewcowego do wierzchołka wcięcia między językami, jest umieszczone godło Rzeczypospolitej Polskiej. Stosunek szerokości płata do jego długości wynosi 1:2,1. Głębokość wcięcia pomiędzy językami jest równa połowie szerokości płata. Stosunek wysokości godła do szerokości płata wynosi 2:5".
W Rzeczypospolitej przedrozbiorowej polska bandera wojenna przedstawiała Orła Białego na czerwonym tle, statki handlowe nosiły natomiast czerwoną banderę z wizerunkiem ramienia trzymającego pałasz.
[edytuj] Znieważenie flagi
Znieważenie lub uszkodzenie znaków państwowych | |
---|---|
ciężar gatunkowy | występek |
przepis karny | art. 137 § 1. K.k. |
grożąca kara | grzywna, ograniczenie wolności, do roku pozbawienia wolności |
forma winy | umyślna w zamiarze bezpośrednim |
typ kwalifikowany / uprzywilejowany: nie / nie | |
uwagi: - |
Znieważenie, niszczenie, uszkadzanie lub usuwanie Flagi Polski to występek zagrożony karą grzywny, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności do roku. Art. 137 § 1 Kodeksu karnego w tym samym zakresie obejmuje ochroną godło, sztandar, chorągiew, banderę, flagę lub inny polski znak państwowy.
Art. 137 § 2 K.k reguluje kwestię znieważenia lub niszczenia flag lub innych znaków państwowych obcego państwa na terenie Polski. Ochrona prawna z tytułu Art. 137 § 2 K.k ogranicza się do znaków wystawionych publicznie przez przedstawicielstwo tego państwa lub na zarządzenie polskiego organu władzy. Zgodnie z tak zwaną klauzulą wzajemności z art. 138 § 1 K.k znaki państwa obcego na terenie Polski są objęte ochroną jedynie w przypadku gdy państwo obce zapewnia wzajemność.
[edytuj] Podobne flagi
Identyczne[11] są flagi: niemieckiego landu Turyngia, Górnej Austrii, hiszpańskiej prowincji Kantabrii i historyczne barwy Czech (jako krainy historycznej tworzącej razem z Morawami i Śląskiem Czeskim współczesną Republikę Czeską).
Podobne flagi: Austrii, Chile, Czech, Gibraltaru, Grenlandii, Indonezji, Monako, Singapuru, Teksasu oraz Tartu (miasto w Estonii).
[edytuj] Galeria flag Polski
Flaga Polski na budynku Sejmu |
|||
Flagi Polski przed i na Pałacu Prezydenckim w Warszawie |
Flaga Polski na Belwederze w Warszawie |
Flaga Polski w miejscu zaślubin Polski z morzem w Pucku |
Polska bandera wojenna na ORP Błyskawica |
Flaga i godło Polski w sali obrad Sejmu |
Flaga Polski wśród flag państw członkowskich ONZ przed kwaterą główną Organizacji w Nowym Jorku |
Flaga Polski wśród flag państw członkowskich UE przed budynkiem Parlamentu Europejskiego w Strasburgu |
[edytuj] Przypisy
- ↑ Dz. U. z 2005 r. Nr 235, poz. 2000, z późn. zm.; tekst pierwotny ustawy został ogłoszony w Dz. U. z 1980 r. Nr 7, poz. 18
- ↑ Alfred Znamierowski. Insygnia, symbole i herby polskie. Kompendium. Warszawa 2003. ISBN 83-7311-601-X
- ↑ 3,0 3,1 Stanisław Bajtlik: Szyjemy flagę narodową. [dostęp 26 maja 2008].
- ↑ "Informacja o wynikach kontroli używania symboli państwowych przez organy administracji publicznej"
- ↑ W tym nie wiadomo także, czy brano pod uwagę wszystkie możliwe tkaniny flagowe, czy też niektóre z nich, np. wełniane, z których zazwyczaj szyte były bandery dla statków morskich, lub także len, bawełnę, jedwab i włókna sztuczne; na ten temat zob. wypowiedź Nikodema Sobczaka w cytowanym wyżej artykule Stanisława Bajtlika: Szyjemy flagę narodową. [dostęp 26 maja 2008].
- ↑ Skan listu Komisji Heraldycznej
- ↑ www.yoism.org Opracowanie złudzenia optycznego.
- ↑ W opisie barwy za pomocą współrzędnych trójchromatycznych parametry x i y odpowiadają za kolor, natomiast parametr Y opisuje jasność.
- ↑ 9,0 9,1 Wobec nie dającej się całkowicie jednoznacznie wyznaczyć wzajemnej zależności systemów CIELUV, RGB i CMYK i w zależności od użytego systemu konwersji i nieuniknionych błędów zaokrągleń wyniki mogą się nieznacznie różnić.
- ↑ Ze względu na niedoskonałość techniki druku dzienników ustaw rysunek ten nie może być wyznacznikiem odcienia czerwieni
- ↑ Flagi identyczne z dokładnością do odcieni barw.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Uchwała Sejmu z 7 lutego 1831 o ustanowieniu Kokardy Narodowej
- Ustawa z 31 stycznia 1980 o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych
- Ustawa z dnia 19 lutego 1993 r. o znakach Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
- O flagach Polski na stronie Flagi świata (en)
- Historyczne flagi Polski
- "Szyjemy flagę narodową"
Państwa niepodległe: Albania • Andora • Austria • Belgia • Białoruś • Bośnia i Hercegowina • Bułgaria • Chorwacja • Czarnogóra • Czechy • Dania • Estonia • Finlandia • Francja • Grecja • Hiszpania • Holandia • Irlandia • Islandia • Kazachstan • Kosowo¹ • Liechtenstein • Litwa • Luksemburg • Łotwa • Macedonia • Malta • Mołdawia • Monako • Niemcy • Norwegia • Polska • Portugalia • Rosja • Rumunia • San Marino • Serbia • Słowacja • Słowenia • Szwajcaria • Szwecja • Turcja • Ukraina • Watykan • Węgry • Wielka Brytania • Włochy
Terytoria zależne: Gibraltar • Guernsey • Jersey • Svalbard • Wyspa Man • Wyspy Owcze
Terytoria autonomiczne: Adygeja • Athos • Azory • Baszkiria • Czuwaszja • Gagauzja • Irlandia Północna • Kałmucja • Karelia • Komi • Korsyka • Krym • Mari Eł • Mordwa • Północna Osetia • Szkocja • Tatarstan • Udmurcja • Walia • Wojwodina • Wyspy Alandzkie
Państwo nieuznawane na arenie międzynarodowej: Naddniestrze
Państwa historyczne: III Rzesza • Austro-Węgry • Czechosłowacja • NRD • Serbia i Czarnogóra oraz SFR Jugosławii • ZSRR
¹ Republika Kosowa nie jest uznawana przez ONZ i większość państw niepodległych, uznawana jest natomiast przez większość państw europejskich, w tym Polskę.