Język islandzki
Z Wikipedii
| Íslenska | |
| Obszar | Islandia |
| Liczba mówiących | 270 tysięcy |
| Ranking | (poza pierwszą 100.) |
| Klasyfikacja genetyczna | języki indoeuropejskie *języki germańskie **języki północnogermańskie ***język islandzki |
| Pismo | łaciński |
| Status oficjalny | |
| Język urzędowy | Islandia |
| Regulowany przez | Íslensk málstöð (Instytut Języka Islandzkiego, [1] |
| Kody języka | |
| ISO 639-1 | is |
| ISO 639-2 | isl |
| ISO/FDIS 639-3 | isl |
| SIL | ICE |
| W Wikipedii | |
| Zobacz też: język, języki świata | |
Język islandzki (isl. íslenska) - język z grupy języków nordyckich, którym posługują się mieszkańcy Islandii. Posługuje się nim około 270 tys. osób., głównie Islandczycy w kraju i na emigracji. Alfabet łaciński.
Etapy rozwoju języka islandzkiego to okres staroislandzki (do 1550 r.) i nowoislandzki (po 1550 r.).
Początkowo był to język osadników norweskich tzw. norse czyli język staronordyjski. Z tego pierwotnego języka wykształciły się islandzki i norweski. Jednak ze względu na izolację wyspy język islandzki zmienił się nieznacznie od początku pierwszego tysiąclecia. Dlatego współcześni Islandczycy mogą bez wcześniejszego przygotowania czytać sagi spisane w XII i XIII wieku. Jednakże choć pisownia islandzka i odmiana wyrazów są tradycyjne i bardzo archaiczne, to w artykulacji zaszły głębokie zmiany i wymowa wyrazów jest inna niż kiedyś.
Umiejętność pisania i czytania była na Islandii powszechna, nawet wśród chłopów, którzy przechowywali stare rękopisy sag, czytane podczas długich zimowych nocy. Po przyjęciu chrześcijaństwa w 1000 roku, w wyniku decyzji islandzkiego parlamentu, Althingu, wprowadzono na wyspie alfabet łaciński. Alfabet islandzki zawiera kilka dodatkowych liter (w nawiasie litery rzadko używane):
Współczesny język islandzki to przykład puryzmu językowego. Wszystkie obce wyrazy, szczególnie z języka angielskiego, zastępowane są islandzkimi neologizmami, tworzonymi przez specjalną komisję rządową. Bardzo purystyczna forma języka islandzkiego to język wielkoislandzki (Háfrónska).
[edytuj] Zabytki języka islandzkiego:
- Edda poetycka - zbiór pieśni o tematyce mitologicznej,
- Heimskringla czyli "Krąg ziemi" - historia królów norweskich,
- Íslendingabók czyli "Księga o Islandczykach",
- Landnámabók czyli "Księga o zajmowaniu ziemi".
[edytuj] Zobacz też
pragermański¹ † z pranordyckim†
wschodniogermańskie:
burgundzki † • gocki † • lombardzki † • wandalski †
zachodniogermańskie:
afrikaans • alzacki • angielski • (staroangielski † • średnioangielski † • wczesny nowoangielski †) • denglisch • dolnoniemiecki • dolnosaksoński • fryzyjski • jidysz • lotaryński • luksemburski • niderlandzki (warianty: flamandzki • holenderski • limburgijski • południowogeldryjski • twents) • niemiecki • (staro-wysoko-niemiecki † • średnio-wysoko-niemiecki † • wczesno-nowo-wysoko-niemiecki • nowo-wysoko-niemiecki) • niemiecki w Austrii • oorlans • pensylwański • plautdietsch • schwyzertüütsch • scots • starosaksoński † • wschodniodolnoniemiecki • wilamowski (wymysiöeryś)
skandynawskie:
duński • farerski • islandzki • jämtlandzki • szwedzki • szwedzki Rinkeby • norn † • norweski (nynorsk • riksmål • bokmål) • starogotlandzki † • staronordyjski †
¹ Język pragermański nie jest językiem germańskim, ale przodkiem wszystkich języków germańskich
