Okręty podwodne typu VII

Z Wikipedii

Okręty podwodne typu VII
U-995 (Typ VIIC/41)
Opis
Producent	Niemcy
Klasa	okręt podwodny
Historia
Rozpoczęcie budowy	1935
Służba
Użytkownik	Kriegsmarine
Wejście do służby	1936
Wycofanie ze służby	1945
Działania zbrojne
II wojna światowa

Typ U-boota VII - typ niemieckich okrętów podwodnych. Największa seria okrętów, zbudowana kiedykolwiek na świecie, ok. 700 jednostek. Główna siła napędowa niemieckiej U-bootwaffe.

Spis treści 1 Typ VIIA 2 Typ VIIB 3 Typ VIIC 4 Typ VIIC/41 5 Typ VIIC/42 6 Typ VIIC/43 7 Typ VIID 8 Typ VIIE 9 Typ VIIF 10 Dane techniczne 11 Bibliografia

[edytuj] Typ VIIA

Wywodzący się bezpośrednio z bardzo udanej klasy UB III (budowanej w latach pierwszej wojny światowej). Pierwsze próby nowego projektu: zbudowany dla Finlandii Vetenien oraz U27, potwierdziły bardzo dobre parametry modelu. Typ VIIA (oznaczenia literowe pojawiły się później w celu odróżnienia kolejnych projektów) był jednostką półtorakadłubową ze zbiornikami balastowymi wewnątrz kadłuba. Okręt posiadał zdolność do błyskawicznego zanurzenia - głębokość 200 m osiągał w 50 sekund. Posiadał 4 wyrzutnie torped (dziobową, dwie burtowe i rufową) i zabierał 11 torped. Rufowa wyrzutnia umieszczona była w kadłubie lekkim i można jej było użyć tylko w wynurzeniu (i nie można było przeładowywać).

Do służby w latach 1936-1937 wprowadzono 5 okrętów: U27 do U31. Dwa z nich (U29 i U30) przetrwały wojnę i zostały samozatopione w zatoce Kupfermühlen.

[edytuj] Typ VIIB

Wyniki prób oraz wnioski z ćwiczeń załóg pierwszych okrętów doprowadziły do przygotowania projektu nowego okrętu typu VII. Największym mankamentem był zbyt duży promień skrętu w zanurzeniu. Zaradzono temu dodając drugą płetwę steru. Podwójny ster umieszczono za śrubami. Na miejsce zwolnione w kadłubie sztywnym przeniesiono rufową wyrzutnię torpedową, w w jej miejscu w kadłubie lekkim można było przechowywać dodatkowe 2 torpedy. Zwiększono zasięg (dwa zbiorniki bunkrowe) oraz prędkość maksymalną (sprężarka). Dzięki zwiększeniu zbiorników balastowych okręty tego typu mogły zanurzyć się na głębokość 200 m już w 30 sekund.

Do służby wprowadzono 24 jednostki tego typu (U45 - U55, U73 - U76, U83 - U87 i U99 - U102).

[edytuj] Typ VIIC

Głównym celem stawianym przed projektantami nowej wersji okrętu było "znalezienie" miejsca na nowe wyposażenie elektroniczne - aktywnego sonaru S-Gerät. Przedłużenie kadłuba o jedną wręgę (60 cm) umożliwiło nie tylko zainstalowanie nowej aparatury, lecz także na powiększenie zbiorników paliwowych (zwiększenie zasięgu) oraz dołożenie kolejnych zbiorników szybkiego zanurzania. Maksymalna głębokość zanurzenia wynosiła 280 m, w praktyce kadłub pozwalał na osiągnięcie większych głębokości.

Zbudowano 568 jednostek tego typu.

Dowództwo przeprowadziło (raczej nieudaną) próbę zmodyfikowania kilku jednostek tego typu na tzw. U-flak (przeciwlotnicze U-booty). U441, U-56, U621, i U951 uległy modyfikacjom - na pokładzie zainstalowano 2 poczwórne działka plot. Flakvierling oraz eksperymentalne działko automatyczne 37 mm. Celem tych modyfikacji było przystosowanie okrętów do służby eskortowej w Zatoce Biskajskiej. U-flak miały eskortować inne okręty podwodne przechodzące przez zatokę na powierzchni, z pełną prędkością. Eksperymentowano nawet, bez powodzenia, z baterią 86 mm rakiet przeciwlotniczych. Zmodyfikowanym U-flak ograniczono zapasy paliwa i torped (tylko 5 torped załadowanych do wyrzutni) celem zmieszczenia obsługi dodatkowych działek plot. Jednostki tego typu nie sprawdziły się - bez względu na siłę ognia przeciwlotniczego, były zbyt podatne na ogień z działek samolotów. W czasie 6 misji zmodyfikowane U-flak zestrzeliły tylko dwa samoloty. Pół roku po rozpoczęciu eksperymentu, w listopadzie 1943 roku, zmodyfikowane jednostki przezbrojono i przeznaczono do prowadzenia normalnych działań bojowych.

[edytuj] Typ VIIC/41

Wciąż udoskonalane metody walki aliantów z U-bootami wymuszały zmiany w projekcie VIIC: większą prędkość nawodna, grubszy pancerz umożliwiający głębsze zanurzanie się. Zmieniono także kształt dziobu w celu zmniejszenia oporów. Takie kosmetyczne zmiany pozwoliły stoczniom budującym standardowe VIIC na prostą zmianę projektu i szybkie wdrożenie nowego podtypu okrętu. Uzbrojenie i napęd nowych okrętów nie zmieniły się.

Pierwsze jednostki typu VIIC/41 weszły do służby w 1943 r., ogółem zbudowano 91 jednostek tego typu. U995 przetrwał do dzisiaj. Po zakończeniu powojennej służby w norweskiej flocie, został zakupiony (za symboliczną markę) przez swojego ostatniego dowódcę Hansa-Georga Hessa i stał się okrętem-muzeum w Laboe.

[edytuj] Typ VIIC/42

Przewidywano dalsze modyfikacje projektu. M. in. zastosowanie dwustopniowej sprężarki znacznie zwiększającej moc silników i przez to prędkość o prawie 2 w. Zwiększenie średnicy zbiorników paliwa zwiększyłoby zasięg. Zastosowanie do budowy kadłuba specjalnej stali pancernej Wotan o grubości 28 mm pozwoliłoby zwiększenie maksymalnego zanurzenia do 500 metrów. Projekt przewidywał umieszczenie w kiosku dwóch peryskopów oraz miejsce na dodatkowe dwie torpedy.

Zakontraktowano w stoczniach budowę 164 jednostek tego typu. Wkrótce potem 30 września 1943 roku anulowano kontrakty na rzecz nowego typu XXI.

[edytuj] Typ VIIC/43

Projekt oznaczony symbolem VIIC/43 przewidywał zwiększenie możliwości bojowych w związku z coraz trudniejszą sytuacją U-bootów w walkach z aliantami. Modyfikacje dotyczyły zmian w uzbrojeniu, przewidywano zamontowanie sześciu dziobowych wyrzutni torped (dwie kolumny po trzy wyrzutnie) oraz czterech rufowych (dwie podwójne kolumny). Projekt jednak został zarzucony na rzecz nowych okrętów typu XII.

[edytuj] Typ VIID

Typ VIID zaprojektowany w latach 1939-1940 i wprowadzony 1941-1942 miał spełniać rolę podwodnego minowca. Za kioskiem dodano prawie 10 metrową sekcję zawierająca pięć pionowych pojemników na miny (każdy na 3 sztuki). Tak znaczne wydłużenie okrętu znacznie poprawiło zasięg zmniejszając jednak prędkość.

Do służby wprowadzono 6 jednostek tego typu: U213 do U218. Nowe realia walki uwydatniły małą przydatność min. Wymienione jednostki przeznaczono do normalnej służby bojowej.

[edytuj] Typ VIIE

Kompletne plany jednostki typu VIIE nigdy nie powstały. Plan jego budowy powstał wraz z pracami nad nowym rodzajem ultralekkiego silnika Deutz V-12. "Zaoszczędzoną" masę miano spożytkować na zwiększenie grubości ścian kadłuba. Fiasko testów nowego silnika spowodowało jednak, że projekt zarzucono.

[edytuj] Typ VIIF

Czas trwania patroli U-bootów zależał głównie ilości pozostałych na ich pokładzie torped. Zaprojektowany w 1941 roku nowy rodzaj jednostki oznaczony jako typ VIIF miał służyć jako transportowiec torped. Podczas projektowania skorzystano z doświadczeń budowy okrętów typu VIID. Za kioskiem dodano ponad 10 metrową sekcję w której mieściło się 25-27 dodatkowych torped. Korzystając z dodatkowego miejsca powiększono także zbiorniki paliwa. W projekcie tym powiększono także średnicę kadłuba.

Po dużych opóźnieniach do służby wprowadzono w 1943 roku 4 jednostki tego typu: U1059 - U1062. Jednak ze względu na znaczne skrócenie zasięgu patroli U-bootów, zadania dla nowych okrętów zdezaktualizowały się. Wykorzystywano je zatem do transportowania materiałów i surowców z baz w Norwegii.

[edytuj] Dane techniczne

		typ VIIA	typ VIIB	typ VIIC	typ VIIC/41	typ VIIC/42	typ VIID	typ VIIF
Wyporność	na powierzchni	626 t	753 t	769 t	769 t	999 t	965 t	1083 t
	w zanurzeniu	725 t	857 t	871 t	871 t	1050 t	1080 t	1181 t
Wymiary	długość	64,51 m	66,5 m	67,1 m	67,1 m	67,3 m	76,6 m	77,63 m
	szerokość	5,85 m	6,20 m	6,20 m	6,20 m	6,80 m	6,38 m	7,30 m
Zanurzenie		4,37 m	4,74 m	4,74 m	4,74 m	5 m	5,01 m	4,91 m
Moc napędu	na powierzchni	2320 KM[1]	2800 KM[2]
	w zanurzeniu	750 KM[3]	750 KM[4]
Prędkość	na powierzchni	17 w.	17,8 w.	17,7 w.	17,7 w.	18,6 w.	16,7 w.	17,6 w.
	w zanurzeniu	8 w.	8 w.	7,6 w.	7,6 w.	7,6 w.	7,3 w.	7,9 w.
Zasięg[5]	na powierzchni	6200 Mm (16 w.)	9700 Mm (10 w.)	8850 Mm (10 w.)	9000 Mm (10 w.)	10000 Mm (12 w.)	11200 (10 w.)[6]	14700 Mm (10 w.)[7]
	w zanurzeniu	90 Mm (4 w.)	90 Mm (4 w.)	80 Mm (4 w.)	80 Mm (4 w.)	80 Mm (4 w.)	69 Mm (4 w.)	74 Mm (4 w.)
Załoga		44-60	44	44	44	44	44	46
Uzbrojenie	wyrzutnie torped	5
	artyleryjskie	88 mm SK C/35 (zapas 250 pocisków)
	plot.	działko 20 mm typu C/30 (zapas 4380 pocisków)[8]					1 37 mm i 2xII 20 mm
Zapas torped		11 szt.	14 szt.	14 szt.	14 szt.	16 szt.	12 szt.	14 szt.[9]
Miny		33 TMB lub 22 TMA		39 TMB lub 26 TMA				brak

1. ↑ 2 wysokoprężne, sześciocylindrowe silniki firmy MAN
2. ↑ 2 wysokoprężne, sześciocylindrowe silniki z doładowaniem F46 firmy Germaniawerft lub M6V 40/46 firmy MAN o mocy 1160 KM
3. ↑ 2 silniki elektryczne GG UB 720/8 firmy BBC, zasilane 2 bateriami AFA 27 o pojemności całkowitej 7500 Ah
4. ↑ 2 silniki elektryczne GU 460/8-276 firmy AEG lub GGUB 720/8 firmy BBC, zasilane 2 bateriami AFA 27 (pojemość 7500 Ah) lub AFA 33 (pojemność 9160 Ah)
5. ↑ W nawiasie podano prędkość przy której osiągnięto dany zasięg
6. ↑ Używając kombinacji obu napędów (diesla i elektrycznego) przy tej samej prędkości 10 w. zasięg wynosił 13000 Mm
7. ↑ Przy prędkości 12 w. zasięg okrętu wynosił 9500 Mm
8. ↑ W późniejszym okresie montowano dwa działka 20 mm lub jedno 37 mm
9. ↑ 14 szt. do użytku własnego i dodatkowo 25-27 sztuk transportowanych

[edytuj] Bibliografia

• M. Kryształowicz, monografia U-boot VII, wyd. AJ-Press, 2006, ISBN 83-7237-173-3