Rada Europejska
Z Wikipedii
| Unia Europejska |
 Ten artykuł jest częścią serii o : |
|
Rada Europejska (fr. Conseil européen, ang. European Council) to organ polityczny Unii Europejskiej mający za zadanie wyznaczanie ogólnych kierunków rozwoju Unii.
Rady Europejskiej nie należy mylić z Radą Unii Europejskiej ani Radą Europy. Ta ostatnia nie jest w ogóle instytucją unijną, lecz niezależną od UE organizacją międzynarodową.
Spis treści |
[edytuj] Struktura
Mianem Rady Europejskiej określa się spotkania głów państw lub szefów rządów państw członkowskich (w przypadku Francji i Finlandii są to prezydenci, choć zwykle towarzyszą im też premierzy) oraz przewodniczącego Komisji Europejskiej. W obradach biorą też udział ministrowie spraw zagranicznych państw członkowskich, a także jeden z członków Komisji.
Konstytucja dla Europy podpisana 29 października 2004 r. przewiduje, że przewodniczący Rady ma być wybierany przez wszystkie państwa członkowskie raz na pół roku.
Rada Europejska zbiera się zazwyczaj 4 razy w roku, na krótkich, zwykle dwudniowych spotkaniach. Zgodnie z Traktatem nicejskim, od momentu rozszerzenia Unii 1 maja 2004 r. wszystkie spotkania Rady odbywają się w Brukseli.
[edytuj] Uprawnienia
Zgodnie z traktatem z Maastricht Rada Europejska jest ciałem mającym planować kierunki rozwoju Unii i koordynować współpracę w jej ramach. Rada stanowi też forum wymiany poglądów na najwyższym szczeblu politycznym; podejmowane są przez nią problemy o kluczowym znaczeniu dla Unii i jej otoczenia. Podczas spotkań Rady są m.in. opracowywane i podpisywane ostateczne teksty unijnych traktatów.
Szczegółowe kompetencje Rady obejmują przede wszystkim kwestie związane z II filarem UE: wspólną polityką zagraniczną i bezpieczeństwa. Rada Europejska jest najważniejszym organem w zakresie tej polityki. Od roku 1983 Rada może bezpośrednio włączać się w sprawy znajdujące się w kompetencji Wspólnot Europejskich - działa wtedy jako Rada Unii Europejskiej. Uprawnienie to, obok podobnej nazwy, jest przyczyną częstych kłopotów z odróżnianiem tych dwóch instytucji.
Spotkania Rady kończą się ogłoszeniem wspólnego komunikatu (zwanego konkluzją) przyjętego w drodze konsensusu. Rada jest też zobowiązana do przedstawienia Parlamentowi Europejskiemu szczegółowego raportu z jej obrad. Decyzje podejmowane przez Radę nie mają co prawda mocy prawnie wiążącej, jednak skład tego organu (jego członkowie są zwierzchnikami ministrów wchodzących w skład Rady Unii Europejskiej) przesądza o przekładaniu się tych decyzji na konkretne akty prawne uchwalane przez odpowiednie organy.
[edytuj] Historia Rady
Rada Europejska wywodzi się z nieformalnych spotkań szefów rządów państw członkowskich Wspólnot Europejskich (tzw. "spotkania na szczycie") odbywanych nieregularnie od 1961 roku. Ich inicjatorem był Charles de Gaulle. W czasie konferencji na szczycie w Paryżu 9-10 grudnia 1974 roku zdecydowano o zinstytucjonalizowaniu tych spotkań i nazwano je Radą Europejską pod silnym wpływem ówczesnego prezydenta Francji (Valery Giscard d'Estaing). Pierwsze posiedzenie Rady miało miejsce w Dublinie w marcu 1975 roku. Spotkania Rady odbywały się odtąd średnio 2-3 razy do roku: raz na pół roku w państwie sprawującym aktualnie prezydencję, zaś ewentualne dodatkowe obrady zwykle w Brukseli.
Kolejnym krokiem w formalizacji spotkań na szczycie była Deklaracja Londyńska przyjęta podczas obrad Rady Europejskiej w 1977 roku. Określono wtedy m.in. liczebność delegacji towarzyszących głowom państw lub rządów, sposób wydawania oficjalnych komunikatów i przygotowywania porządku dziennego obrad. Ważne postanowienia dotyczące Rady zawierała również Uroczysta deklaracja o Unii Europejskiej uchwalona 19 czerwca 1983 r. w Stuttgarcie.
Rada Europejska początkowo nie miała umocowania prawnomiędzynarodowego. Podstawę traktatową jej funkcjonowania stworzył dopiero Jednolity Akt Europejski, który wszedł w życie w 1987 roku. Traktat z Maastricht ustanawiający Unię Europejską, zmienił umocowanie Rady, która w 1993 r. stała się organem Unii, a nie Wspólnot. Z formalnego punktu widzenia Rada Europejska jest jedynym organem UE - inne główne instytucje są nadal organami Wspólnot Europejskich, z których Unia jedynie korzysta.
[edytuj] Przewodniczący Rady Europejskiej
- Charles Haughey, Irlandia (I-VI 1990)
- Giulio Andreotti, Włochy (VII-XII 1990)
- Jacques Santer, Luksemburg (I-VI 1991)
- Ruud Lubbers, Holandia (VII-XII 1991)
- Aníbal Cavaco Silva, Portugalia (I-VI 1992)
- John Major Wielka Brytania (VII-XII 1992)
- Poul Nyrup Rasmussen, Dania (I-VI 1993)
- Jean-Luc Dehaene, Belgia (VII-XII 1993)
- Andreas Papandreou, Grecja (I-VI 1994)
- Helmut Kohl, Niemcy (VII-XII 1994)
- François Mitterrand, Francja (I-V 1995)
- Jacques Chirac, Francja (V-VI 1995)
- Felipe González, Hiszpania (VII-XII 1995)
- Lamberto Dini, Włochy (I-V 1996)
- Romano Prodi, Włochy (V-VI 1996)
- John Bruton Irlandia (VII-XII 1996)
- Wim Kok, Holandia (I-VI 1997)
- Jean-Claude Juncker, Luksemburg (VII-XII 1997)
- Tony Blair, Wielka Brytania (I-VI 1998)
- Viktor Klima, Austria (VII-XII 1998)
- Gerhard Schröder, Niemcy (I-VI 1999)
- Paavo Lipponen, Finlandia (VII-XII 1999)
- António Guterres, Portugalia (I-VI 2000)
- Jacques Chirac (po raz 2), Francja (VII-XII 2000)
- Göran Persson, Szwecja (I-VI 2001)
- Guy Verhofstadt, Belgia (VII-XII 2001)
- José María Aznar, Hiszpania (I-VI 2002)
- Anders Fogh Rasmussen, Dania (VII-XII 2002)
- Costas Simitis, Grecja (I-VI 2003)
- Silvio Berlusconi, Włochy (VII-XII 2003)
- Bertie Ahern, Irlandia (I-VI 2004)
- Jan Peter Balkenende, Holandia (VII-XII 2004)
- Jean-Claude Juncker (po raz 2), Luksemburg (I-VI 2005)
- Tony Blair, Wielka Brytania (po raz 2) (VII-XII 2005)
- Wolfgang Schüssel, Austria (I-VI 2006)
- Matti Vanhanen, Finlandia (VII-XII 2006)
- Angela Merkel, Niemcy (I-VI 2007)
- José Sócrates, Portugalia (VII-XII 2007)
- Janez Janša, Słowenia (I-VI 2008)
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Oficjalna witryna Rady Europejskiej (w 11 językach, ale bez polskiego)
