Łapa laboratoryjna

Z Wikipedii

Łapa to metalowy sprzęt laboratoryjny, rodzaj regulowanego uchwytu, przy pomocy którego montuje się elementy aparatury szklanej do kratownicy lub stojaka.

[edytuj] Konstrukcja łap

Łapy składają się z pręta łączącego i uchwytu.

Pręt łączy się z kratownicą lub stojakiem za pomocą małego imadełka, który czasami nazywa się też łącznikiem. Taki sposób połączenia zapewnia możliwość regulacji położenia łapy zarówno w pionie jak i poziomie. Można ją też obracać względem kratownicy i stołu co ułatwia montowanie aparatury.

Uchwyt ma konstrukcję przypominającą nieco nożyce. Składa się on z dwóch ramion, które zaciska się na szyjce kolb lub innych elementów aparatury szklanej przy pomocy specjalnej śruby regulacyjnej. Ramiona są zwykle wyścielone od wewnątrz korkiem, filcem albo tworzywami sztucznymi, po to aby uniknąć bezpośredniego kontaktu szkła z metalem, co mogłoby grozić pękaniem szkła.

[edytuj] Rodzaje łap

Łapy różnią się rozmiarami, maksymalnym kątem rozwarcia, minimalny rozmiarem szczeliny oraz rozmaitymi innymi szczegółami konstrukcyjnymi uchwytów.

Względnie najprostsze konstrukcyjnie i najbardziej uniwersalne są łapy trójpalczaste (A na rysunku) produkcji firmy Bibby (Wielka Brytania). Łapy te mają kąt rozwarcia dochodzący do niemal 180 ° i jednocześnie nie mają ogranicznika minimalnego rozmiaru szczeliny tzn. można jej ramionami złapać najcieńszy nawet pręt szklany. Dzięki temu można przy jej pomocy montować aparaturę o bardzo dużej średnicy jak i bardzo małej. Ich śruba regulacyjna jest zamocowana mimośrodowo i ma duży skok, dzięki czemu nie trzeba długo nią kręcić, aby uzyskać szybką zmianę kąta rozwarcia ramion. Stosowanie tych łap wymaga jednak pewnej wprawy, gdyż można przy ich pomocy dość łatwo uszkodzić aparaturę. Ich zaletą jest też to, że nie posiadają one przymocowanego na stałe wyścielenia, a zamiast tego stosowane są zdejmowalne rurki, które po zalaniu kwasem lub spaleniu można po prostu wymienić.

Nieco bardziej skomplikowane, ale o dość podobnej konstrukcji są czteropalczaste łapy (B na rysunku) produkcji firmy Durover (Francja). Posiadają one również mimośrodowo zamocowaną śrubę regulacyjną i mogą się rozwierać do niemal 180 °. Posiadają one jednak ogranicznik minimalnego rozmiaru szczeliny, dzięki czemu są nieco bezpieczniejsze w użyciu, ale też jednocześnie nieco mniej uniwersalne. Ich konstrukcja uniemożliwia też wymianę wyścielenia ramion. Mają one jednak bardzo trwałe wyścielenie korkowe, które wytrzymuje nawet dość drastyczne warunki pracy.

Łapa C jest przykładem produkowanej od lat konstrukcji produkcji DHN (Dom Handlowy Nauki). Łapa ta ma śrubę regulacyjną o bardzo małym skoku i na dodatek zamontowaną prostopadle do kierunku rozwarcia ramion, co powoduje, że jej rozkręcanie i zakręcanie zajmuje dużo czasu. Kąt rozwarcia tej łapy jest bardzo mały - maksymalnie rzędu 25 ° a minimalna szczelina jest bardzo duża. Łapa jest wyścielona zwykłym filcem, który bardzo szybko ulega zniszczeniu pod wpływem temperatury i agresywnych związków chemicznych. Nie jest ona produkowana ze stopów nierdzewnych lecz ze zwykłej blachy chromowanej: po odpadnięciu powłoki chromowej bardzo szybko ulega ona korozji.

Konstrukcja D produkcji firmy Durover to przykład tzw. mikrołapy - posiadającej specjalny kształt obu ramion ułatwiający montowanie cienkich rurek szklanych takich jak np: biuret, pipet czy wąskich probówek. Nie ma ona mimośrodowej śruby regulacyjnej i ma niewielki kąt rozwarcia ramion, ale skok śruby jest dość duży, zaś mały kąt rozwarcia nie przeszkadza zbytnio, gdyż nie jest ona przeznaczona do montowania dużej aparatury.