Aaron (postać biblijna)

Z Wikipedii

Aaron (hebr. אַהֲרֹן Aharon) - według Biblii starszy brat i pomocnik Mojżesza i Miriam, syn Amrama i Jokebed, będący pierwszym dziedzicznym arcykapłanem z pokolenia Lewiego. Miał czterech synów z małżeństwa z Elisebą: Nadaba, Abihu, Eleazara i Itamara.

Spis treści 1 Krytyka tradycji kapłańskiej 2 Życie Aarona według Pięcioksięgu 3 Aaron poza Pięcioksięgiem 3.1 Pismo święte 3.2 Judaizm 3.3 Chrześcijaństwo 3.4 Islam 4 Bibliografia

[edytuj] Krytyka tradycji kapłańskiej

Głównym źródłem wiadomości o Aaronie jest Księga Wyjścia. Najpóźniejsza z redakcji biblijnych, redakcja kapłańska, szczególnie podkreśla znaczenie Aarona dla kultu religijnego. Fakt ten stał się podstawą krytycznego podejścia do biblijnego przedstawienia Aarona i prób nowych interpretacji znaczenia tej postaci. Wolf Wilhelm Friedrich von Baudissin w Die Geschichte des alttestamentlichen Priestertums (1889) całkowicie odrzucił wartość historyczną tradycji kapłańskiej - opinię tę obaliło odkrycie odrębnej klasy kapłańskiej poza Izraelem. Yehezkel Kaufmann w The Religion of Israel (1960) wysunął hipotezę, że Aaron był jednym z pogańskich kapłanów egipskich. Teza ta pozostaje jednak w sprzeczności z biblijnym przekazem o pokrewieństwie Aarona i Mojżesza. Horst Seebass w Mose und Aaron, Sinai und Gottesberg (1962) wysuwa przypuszczenie o antagonizmie między Mojzeszem jako pośrednikiem obietnicy Bożej i Bożego słowa a Aaronem jako reprezentantem religijno-prawnego formalizmu. Pismo Święte przedstawia jednak Aarona jako bliskiego współpracownika Mojżesza zesłanego mu przez Boga i podporządkowanego mu.

[edytuj] Życie Aarona według Pięcioksięgu

Aaron był synem Amrama i Jochebed z plemienia Lewiego, urodzony w Egipcie i prawnukiem Lewiego (ze strony matki wnukiem) (Księga Wyjścia 6,13; 16-20). Miał starszą siostrę, Miriam i młodszego o trzy lata brata, Mojżesza (Księga Wyjścia 2,1-4; 7,7). Poślubił Eliszebę, córkę Amminadaba i miał z nią z czterech synów: Nadaba, Abihu, Eleazara i Itamara (Księga Wyjścia 6,23).

Gdy Mojżesz ociągał się z przyjęciem przydzielonego mu zadania, twierdząc, że nie umie płynnie przemawiać (jąkał się), na jego rzecznika przed faraonem Jahwe wyznaczył Aarona, o którym powiedział: "Wiem, że naprawdę potrafi mówić". Czynił cuda na dworze faraona. Według biblistycznej szkoły krytycznej cuda przypisano mu, aby osoba pierwszego arcykapłana zajmowała szczególne miejsce w historii ludu Izraela.

Aaron poszedł spotkać się z Mojżeszem na górze Synaj, gdzie dowiedział się o dalekosiężnych zamiarach Bożych dotyczących Izraela i Egiptu, do którego potem obaj wyruszyli (Księga Wyjścia 4,14-16; 27-30). Odtąd Aaron towarzyszył Mojżeszowi w zadaniu wyprowadzenia Izraela z niewoli egipskiej i wprowadzeniu go do Ziemi Obiecanej (Księga Wyjścia 4,27-31; 7,7; Księga Psalmów 76,21). Razem z Mojżeszem przewodził Izraelowi w walce z Amalekitami (Księga Wyjścia 17,8).

Ulegając namowom niezadowolonego ludu dał się nakłonić do budowy złotego cielca (Księga Wyjścia 10,24) oraz do urządzeniu mu święta ofiarnego. Bóg wybaczył mu jednak grzech bałwochwalstwa dzięki wstawiennictwu Mojżesza (Księga Powtórzonego Prawa 9,20).

Z polecenia Jahwe został namaszczony przez Mojżesza na pierwszego arcykapłana Izraela (Księga Kapłańska 8,1-36). Funkcje liturgiczne zostały odebrane pełniącym jej do tej pory przywódcom pokolenia Rubena, co było karą za bunt (Księga Liczb 16,1-17,5). Wybór ten Jahwe potwierdził także cudownym znakiem, jakim było zakwitnięcie laski Aarona (Księga Liczb 17,16-26).

Podobnie jak Mojżesz, nigdy nie wszedł do Ziemi Obiecanej. Zmarł w wieku 123 lat (Księga Liczb 33,39) na górze Hor, gdzie jeszcze dziś pokazuje się podróżnym grób uchodzący za grób Aarona. Kolejnym arcykapłanem był jego syn Eleazar.

[edytuj] Aaron poza Pięcioksięgiem

[edytuj] Pismo święte

Jako jedna z najważniejszych postaci biblijnych, Aaron wymieniany jest także w innych niż Pięcioksiąg księgach Pisma Świętego, np. Księdze Syracha (45, 6-22) i Księdze Psalmów (8, 6-8; 132,2). Imię Aarona występuje w Piśmie Świętym jako określenie całej warstwy kapłańskiej, zwłaszcza w wyrażeniu "dom Aarona".

[edytuj] Judaizm

W opinii Żydów, w zamian za cnotliwe życie Bóg dał Aaronowi dwa najwyższej w ich kulturze cenione dobra materialne, tj. liczne potomstwo i długie życie. Rabini nauczali, że wywyższenie Aarona do godności kapłana jest wyrażeniem wagi równej stworzeniu świata. Według Reguły Zrzeszenia z Qumran z domu Aarona będzie pochodzić jeden z dwóch Mesjaszów. Najstarsze (datowane na 245) przedstawienie Aarona pochodzi z synagogi w Dura Europos, zostało odnalezione w 1932, obecnie przechowywane jest w muzeum w Damaszku.

[edytuj] Chrześcijaństwo

Dalekim krewnym Aarona był Jan Chrzciciel. List do Hebrajczyków (5, 1,6 i 9,7) przeciwstawia kapłaństwo dawne, kapłaństwo Aarona, kapłaństwu nowemu i wyższemu, kapłaństwu Chrystusa. Święto Aarona obchodzone jest w liturgii bizantyjskiej 20 lipca.

[edytuj] Islam

Koran w wielu miejscach sławi osobę Aarona (np. 2,249; 4,161; 6,84). Grób Aarona na Hor (arab. Gebel Harun) jest otaczany czcią przez okolicznych wyznawców islamu.

[edytuj] Bibliografia

• Stanisław Łach, Aaron, W: Encyklopedia katolicka, t. 1, Lublin 1989