1 Brygada AL im. Ziemi Kieleckiej

Z Wikipedii

1 Brygada Armii Ludowej im. Ziemi Kieleckiej – związek partyzancki Armii Ludowej sformowany na Kielecczyźnie w 1944 roku

[edytuj] Historia i działania bojowe

Została zorganizowana rozkazem dowódcy III Obwodu Armii Ludowej – płk Mieczysława Moczara „Mietka” z dnia 13 lipca 1944 roku, za początek jej istnienia uznanie się dzień 26 lipca 1944 roku.

W jej skład weszły oddziały Armii Ludowej: im. M. Langiewicza (dowódca – ppor. Czesław Borecki ”Brzoza”), im. B. Głowackiego (dowódca – sierż. Stefan Szymański ”Góral”), im. Zawiszy Czarnego (dowódca – kpr. Wacław Młynek ”Wrzos”), im. G. Narutowicza (dowódca – ppor. Tadeusz Maj ”Łokietek”) oraz żołnierze AL zmobilizowani w rejonie Ostrowca Świętokrzyskiego. Początkowo brygada składała się z 2 batalionów i liczyła około 200 ludzi, we wrześniu składała się już z 3 batalionów i kilku plutonów specjalnych i liczyła około 700 ludzi.

Zgodnie z rozkazem dowódcy III Obwody Armii Ludowej do głównych jej zadań bojowych należała walka z transportem wroga i niszczenie jego linii komunikacyjnych. W czasie swojej działalności przeprowadziła szereg akcji bojowych m.in. w dniu 2 sierpnia w rejonie Śniadki rozbiła 200 osobowy oddział ”własowców”, 8 sierpnia na odcinku kolejowym Kielce – Skarżysko-Kamienna grupa minerska wysadziła pociąg wojskowy, 10 sierpnia w miejscowości Gustawów rozbiła 75 osobowy oddział niemiecki, 14 sierpnia w rejonie stacji kolejowej Węgle wysadziła most wraz z pociągiem wojskowym, 18 sierpnia na odcinku kolejowym Stąporków – Końskie wysadzono pociąg wojskowy, a w dniach 9 i 11 września zniszczono mosty kolejowe na linii Kielce – Włoszczowa.

W dniach 16 – 19 września 1 batalion brygady wziął udział w bitwie w lasach suchedniowskich, skąd przebił się w rejon Gruszki gdzie skoncentrowała się cała brygada. W jej rejonie brygada została otoczona przez siły niemieckie i w dniu 29 września stoczono tam bitwę, największą bitwę partyzancką na Kielecczyźnie. W nocy z 29/30 września w czasie przebijania się z okrążenia od brygady odłączył się 2 batalion. 2 batalion skierował się do lasów siekierzyńskich, gdzie w dniu 6 października wspólnie z oddziałami 2 Brygady AL ”Świt” stoczył kolejną bitwę a następnie w nocy z 27 na 28 października przebił się pod Chotczą przez linię frontu.

Pozostałe oddziały brygady po bitwie pod Gruszką skierowały się w rejon Gór Świętokrzyskich, gdzie w połowie października brygada została rozformowana. Część żołnierzy udała się do miejsc zamieszkania, a z osób które były zdekonspirowane utworzono trzy oddziały: ”Młota” (dowódca – por. Edmund Borowiecki ”Młot”) i ”Chytrego” (dowódca – por. Julian Kaniewski ”Chytry”), oraz "Stefana" (dowódca - por. Stefan Czajka "Stefan") które prowadziły działania bojowe do stycznia 1945 roku.

Za osiągnięcia w walce z Niemcami 1 Brygada AL im. Ziemi Kieleckiej w dniu 23 sierpnia 1944 roku odznaczona Orderem Krzyża Grunwaldu kl. III.

[edytuj] Obsada personalna

(w okresie 26 lipca – październik 1944)

Dowódca:

mjr Henryk Połowniak „Zygmunt” (ranny 30 września pod Gruszką)

Oficer operacyjny:

por. Bolesław Łazarski „Chmura” (od 14 sierpnia dowódca 1 batalionu)

Oficer propagandowy:

ppor. Antoni Ratusiński „Antek” (równocześnie sekretarz Komitetu Okręgowego PPR w Radomiu, zginął 3 października 1944 roku w Ostrowcu Świętokrzyskim

Oficer sztabu brygady:

por. Stanisław Gwizdowski „Skromy”
por. Kazimierz Czyż „Chrust” (od 23 września 1944 roku)

Kompania sztabowa

dowódca – por. Spirydon Dziubiński „Zemsta”

Pluton zwiadu

dowódca – ppor. Józef Niewiadomski „Sokół”

1 batalion (w połowie października 1944 roku rozformowany)

dowódca batalionu
- por. Czesław Borecki „Brzoza” (14 sierpnia przeniesiony do sztabu Obwodu III AL)
- por. Bolesław Łazarski „Chmura” (12 września przeniesiony do sztabu Obwodu III AL)
- por. Bolesław Mikulski
dowódca 1 kompanii
- por. Jan Sadło
dowódca 2 kompanii
- ppor. Stefan Czajka (od 23 września dowódca 3 batalionu)
- por. Wacław Młynek „Wrzos”
dowódca 3 kompanii
- ppor. Maksymilian Pora „Przelot”

2 batalion (w nocy z 27/28 października 1944 roku przebił się przez linię frontu pod Chotczą)

dowódca batalionu
- por. Stefan Szymański „Góral”
dowódca 1 kompanii
- sierż. Kazimierz Machowski „Badyl”
dowódca 2 kompanii
- sierż. Jan Gajda „Mały” (do 23 września)
- ppor. Marian Olczyk „Lew”
dowódca 3 kompanii
- ppor. Edmund Borowiecki „Młot”