Mieczysław Moczar
Z Wikipedii
Mieczysław Moczar 25 grudnia 1913 – 1 listopada 1986 |
|
Minister spraw wewnętrznych | |
Okres urzędowania | od 1956 do 1968 |
Przynależność polityczna | Polska Partia Robotnicza Polska Zjednoczona Partia Robotnicza |
minister PGR | |
Okres urzędowania | od 1956 do 1968 |
generał dywizji KBW | |
prezes NIK | |
Okres urzędowania | od 22 grudnia 1971 do 12 marca 1981 |
Mieczysław Moczar właśc. Mikołaj Demko vel Diomko, pseudonim Mietek (ur. 25 grudnia 1913 w Łodzi, zm. 1 listopada 1986) - komunistyczny działacz społeczny i polityczny okresu PRL; generał dywizji KBW, minister Spraw Wewnętrznych, i wieloletni prezes NIK.
Był synem Bronisławy Wierzbickiej, katoliczki, córki łódzkiego włościanina, i Tichona Demki vel Diomki, wyznania prawosławnego – najprawdopodobniej Ukraińca. Zdobył stosunkowo skromne wykształcenie – ukończył szkołę powszechną w Łodzi oraz 3-letnie kursy zawodowe. W latach 30. pracował jako robotnik w fabryce włókienniczej, skąd został zwolniony; w tym czasie związał się z ruchem komunistycznym; od 1937 był w KPP. W latach 1938-39 był więziony. W więzieniu spotkał m.in. sekretarza Dzielnicy Środkowomiejskiej KPP w Łodzi Ignacego Logę-Sowińskiego. 6 września 1939 więzienie zostało rozbite w trakcie działań wojennych. Po 1939 roku przebywał w Białymstoku, pracował wówczas dla wywiadu ZSRR. Absolwent kursu NKWD w mieście Gorki w 1941.
W czasie II wojny światowej dowódca GL i AL w okręgu łódzkim, kieleckim i lubelskim. Po 1945 działał w KC PPR, kierownik Grupy Operacyjnej Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego ds. województwa łódzkiego, od 8 czerwca 1945 szef Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Łodzi, gdzie zapisał się szczególnie okrutnie, osobiście torturując żołnierzy podziemia antykomunistycznego. Był również w dużej mierze odpowiedzialny za sfałszowanie wyników referendum 1946 oraz wyborów 1947.
Od 6 października 1948 wojewoda olsztyński, a po likwidacji urzędów wojewodów (20 marca 1950) – przewodniczący Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie (24 maja 1950-16 kwietnia 1952).
Od 1956 minister PGR. 1956-64 wiceminister spraw wewnętrznych, od 1964 roku szef tego resortu (do 1968).
W latach 1956-81 członek KC PZPR. 1968-71 sekretarz KC. 1970-1971 oraz 1980-1981 członek Biura Politycznego KC PZPR.
Pod koniec lat sześćdziesiątych przywódca tzw. frakcji partyzantów w PZPR, nastawionej wrogo wobec partyjnych "liberałów" i "kosmopolitów". Umiejętnie posłużył się resentymentami antyżydowskimi w partii w celu walki o władzę. W wyniku kierowanej przez niego nagonki antysyjonistycznej w czasie wydarzeń marca 1968 Polskę opuściło kilkadziesiąt tysięcy osób pochodzenia żydowskiego, a represje dotknęły środowiska studenckie, naukowe i artystyczne.
Prezes Zarządu Głównego ZBoWiD w okresie 1964-72. W latach 1972-1980 – wiceprezes, a w latach 1980-1983 prezes Rady Naczelnej ZBoWiD.
Od 1971 do 1981 prezes NIK. W okresie 1976-80 członek Rady Ministrów (NIK podlegał wówczas rządowi). 1981-83 wiceprzewodniczący Ogólnopolskiego Komitetu FJN.
Autor książki Barwy walki (1963, 1979, 1988) Krajowa Agencja Wydawnicza, ISBN 83-03-02246-6.
Niektóre odznaczenia: Order Budowniczych Polski Ludowej (1964), Krzyż Komandorski i Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari, Order Krzyża Grunwaldu II klasy, Order Sztandaru Pracy II klasy, Krzyż Walecznych, Krzyż Partyzancki, Medal im. Ludwika Waryńskiego (pośmiertnie), Order Czerwonego Sztandaru (ZSRR), Medal 20-lecia Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Narodowej 1941-45 (ZSRR), Medal 30-lecia Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Narodowej 1941-45 (ZSRR), Medal 40-lecia Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Narodowej 1941-45 (ZSRR) i inne.
[edytuj] Zobacz też
W dniu zaprzysiężenia |
Józef Cyrankiewicz • Stefan Ignar • Piotr Jaroszewicz • Zenon Nowak • Eugeniusz Szyr • Julian Tokarski • Jerzy Albrecht • Aleksander Burski • Stanisław Darski • Tadeusz Galiński • Roman Gesing • Henryk Golański • Mieczysław Jagielski • Stefan Jędrychowski • Mieczysław Lesz • Jan Mitręga • Zygmunt Moskwa • Marian Olewiński • Stefan Pietrusiewicz • Feliks Pisula • Józef Popielas • Antoni Radliński • Adam Rapacki • Marian Rybicki • Dionizy Smoleński • Marian Spychalski • Stanisław Sroka • Eugeniusz Stawiński • Jerzy Sztachelski • Witold Trąmpczyński • Wacław Tułodziecki • Franciszek Waniołka • Władysław Wicha |
|
Późniejsi członkowie rządu |
Janusz Burakiewicz • Włodzimierz Lechowicz • Piotr Lewiński • Mieczysław Moczar • Lucjan Motyka • Zygmunt Ostrowski |
W dniu zaprzysiężenia |
Józef Cyrankiewicz • Stefan Ignar • Piotr Jaroszewicz • Zenon Nowak • Eugeniusz Szyr • Julian Tokarski • Franciszek Waniołka • Jerzy Albrecht • Janusz Burakiewicz • Aleksander Burski • Roman Gesing • Henryk Golański • Janusz Hrynkiewicz • Mieczysław Jagielski • Stefan Jędrychowski • Włodzimierz Lechowicz • Mieczysław Lesz • Piotr Lewiński • Jan Mitręga • Mieczysław Moczar • Zygmunt Moskwa • Lucjan Motyka • Marian Olewiński • Feliks Pisula • Antoni Radliński • Adam Rapacki • Marian Spychalski • Stanisław Sroka • Eugeniusz Stawiński • Jerzy Sztachelski • Witold Trąmpczyński • Wacław Tułodziecki • Stanisław Walczak |
|
Późniejsi członkowie rządu |
Marian Dmochowski • Andrzej Giersz • Stanisław Gucwa • Henryk Jabłoński • Wojciech Jaruzelski • Jan Kaczmarek • Franciszek Kaim • Jan Karol Kostrzewski • Michał Krukowski • Józef Kulesza • Tadeusz Kunicki • Stanisław Majewski • Edward Sznajder • Jerzy Szopa • Kazimierz Świtała |
Stanisław Radkiewicz | Władysław Wicha | Mieczysław Moczar | Kazimierz Świtała | Franciszek Szlachcic | Wiesław Ociepka | Stanisław Kowalczyk | Mirosław Milewski | Czesław Kiszczak
Jan Michał Grubecki | Henryk Kołodziejski | Franciszek Jóźwiak | Roman Zambrowski | Konstanty Dąbrowski | Zenon Nowak | Mieczysław Moczar | Tadeusz Hupałowski