Abba Eban
Z Wikipedii
| Abba Eban | |
 |
|
| Data urodzenia | 2 lutego 1915 |
| Data śmierci | 17 listopada 2002 |
| Minister spraw zagranicznych Izraela | |
| Okres urzędowania | od 1966 do 1974 |
| Przynależność polityczna | Partia Pracy |
| Poprzednik | Golda Meir |
| Następca | Yigal Allon |
Abba Eban (Ewan) (hebr. אבא אבן, ur. 2 lutego 1915, zm. 17 listopada 2002) - izraelski dyplomata i polityk.
Spis treści |
[edytuj] Kariera polityczna
Urodził się jako Aubrey Solomon Eban w Kapsztadzie w RPA, przeprowadził się do Wielkiej Brytanii we wczesnym dzieciństwie. Chodził do St.Olave's Grammar School, a potem był wyróżniającym się studentem na Queens' Cambridge University. Następnie prowadził zajęcia z języka arabskiego na Pembroke College w latach 1938-1940. Służył w armii brytyjskiej w czasie II wojny światowej, dochodząc do stopnia majora. Był także oficerem łącznikowym, odpowiedzialnym za kontakty aliantów z żydowską społecznością w Palestynie (jiszuw), gdzie pozostał po wojnie.
Pozostając w Izraelu, Eban zmienił swe imię na brzmiące bardziej hebrajsko – Abba. Był pierwszym reprezentantem Państwa Izrael w ONZ, gdzie odniósł sukces, uzyskując zgodę Narodów Zjednoczonych na podział Palestyny na część żydowską i arabską (Rezolucja 181). Jednocześnie Eban był ambasadorem w USA. W tym czasie znany był ze swych umiejętności oratorskich. To one, a także biegła znajomość dziesięciu języków zapewniła poparcie dla Izraela kilku niezdecydowanych krajów (choć większość była mu niechętna lub nawet wroga). W 1952 Eban został wybrany na wiceprzewodniczącego Zgromadzenia Ogólnego NZ.
W 1959 opuścił USA i powrócił do Izraela, gdzie został wybrany do Knesetu z listy partii Mapai. W rządzie Dawida Ben Guriona pełnił stanowisko ministra edukacji i kultury od 1960 do 1963, potem był wiceministrem w rządzie Lewiego Eszkola. W latach 1959-1966 był także prezesem Instytutu Weizmanna w Rehovot.
W latach 1966-1974 Eban był ministrem spraw zagranicznych, w okresie tym miała miejsce m.in. wojna sześciodniowa. Był zdecydowanym zwolennikiem zwrócenia terytoriów zagarniętych Arabom w wyniku zwycięskiego konfliktu w zamian za pokój. W tym czasie krytykowany w kraju za niekonsultowanie swych wypowiedzi i stanowisk z opinią publiczną.
Jego komentarz: "Arabowie nigdy nie przeoczą szansy, by zmarnować szansę [na pokój], " wypowiedziany po rozmowach pokojowych w Genewie w 1973 stał się często cytowanym zdaniem.
W 1988 utracił miejsce w parlamencie, na skutek rozłamów w Partii Pracy, której był członkiem. Resztę życia poświęcił na pisanie i prowadzenie wykładów, m.in. na uniwersytecie Princeton i Columbia. Był także narratorem w kilku telewizyjnych filmach dokumentalnych opowiadających o historii Izraela.
W 2001 otrzymał najwyższą nagrodę państwową Państwa Izrael.
Zmarł w 2002, został pochowany w Kfar Shmaryahu, na północ od Tel Awiwu.
[edytuj] Życie prywatne
Syn Ebana, Eli Eban jest światowej sławy klarnecistą, a kuzyn – Oliver Sacks, znanym neurologiem.
[edytuj] Publikacje
- Abba Eban (1957): Voice of Israel,
- Abba Eban (1959): The tide of nationalism,
- Abba Eban (1968): My People – The Story Of The Jews,
- Abba Eban (1972): My Country: The Story Of Modern Israel,
- Abba Eban (1977): Abba Eban: An Autobiography,
- Abba Eban (1983): The New Diplomacy: International Affairs in the Modern Age,
- Abba Eban (1984): Heritage: Civilization and the Jews,
- Abba Eban (1987): Israel: The First Forty Years,
- Abba Eban (1992): Personal Witness, Israel through My Eyes
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Anglojęzyczne Wikicytaty Abby Ebana
- Centrum Izraelskiej Dyplomacji Abby Ebana (Część Instytutu Harry'ego S. Trumana na Rzecz Rozwoju i Pokoju)
- Izraelskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych (Biografia i wybrane wystąpienia)
