Aborygeni

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

Aborygen

Aborygeni to rdzenni mieszkańcy Australii, przybyli tam około 40 000 lat temu prawdopodobnie z Azji^{[potrzebne źródło]}. Prowadzili koczowniczy tryb życia. Byli uzależnieni od otaczającego ich środowiska i bardzo z nim związani. Do ich podstawowych zajęć należały: łowiectwo i zbieractwo, a w rejonach nadbrzeżnych także rybołówstwo.

Obecnie Aborygeni zamieszkują głównie słabo zaludnione i nieurodzajne obszary Australii Zachodniej, Queenslandu i Terytorium Północnego. Liczna populacja Aborygenów zamieszkuje także slumsy w wielkich australijskich miastach.

[edytuj] Życie i zwyczaje

Aborygeni prowadzili koczowniczy tryb życia. Byli myśliwymi i nomadami. Przemierzali ogromne obszary zakładając tymczasowe obozy w pobliżu zbiorników wodnych. Kiedy tylko skończyły się zapasy jedzenia, wyruszali w dalszą drogę. Handlowali z innymi plemionami, wymieniając z nimi różne towary, np. włócznie.

Aborygeni polowali na zwierzęta, np. kangury. Mięsną dietę uzupełniali tym, co zdołali zebrać: dzikimi roślinami, orzechami, jagodami. Myśliwi używali włóczni z kamiennymi ostrzami, a także drewnianych bumerangów, broń która powraca do rzucającego. Niektóre plemiona wykształciły język migowy, dzięki któremu mogły porozumiewać się podczas tropienia zwierząt.

Aborygeni przekazywali z pokolenia na pokolenie legendy, pieśni i tradycje. Ich kultura przetrwała dzięki corroborres, ceremoniom towarzyszącym zgromadzeniom plemiennym, podczas których pieśniami, muzyką i tańcem odtwarza się pradawne opowieści o przeszłości Australii.

[edytuj] Cechy antropologiczne

Aborygenka typ I

Aborygenka typ II

Aborygeni są zazwyczaj zaliczani do rasy czarnej, choć według niektórych antropologów tworzą odrębną rasę bądź odmianę australoidalną. Pod względem fizycznym charakteryzują się:

ciemną karnacją (barwa od czekoladowej do czarnej)
kręconymi lub falistymi, brązowymi i czarnymi włosami
długą głową (dolichocefalia)
szerokim nosem
prognatyzmem
masywnymi zębami

[edytuj] Religia

Zobacz więcej w osobnym artykule: Religie rodzime Australii i Oceanii.

Uluru - święta góra Aborygenów

Religia Aborygenów, podobnie jak innych ludów żyjących w zbliżonych warunkach, jest silnie związana z naturą i ziemią - matką człowieka. Rdzenni mieszkańcy Australii czcili ziemię, wierząc, że duchy przodków nadały jej kształt w dalekiej przeszłości zwanej Czasem Snu. To od nich pochodzą wszystkie elementy natury, ciała niebieskie, flora, fauna oraz ich potomkowie.

[edytuj] Historia

Aborygeni pojawili się w Australii około 40 do 70 tysięcy lat temu. Przybyli prawdopodobnie z wysp Azji Południowo-Wschodniej. Nie wiadomo czy zasiedlenia dokonali jednorazowo, czy też było kilka fal migracji. Około 10 tysięcy lat temu Aborygeni dotarli do Tasmanii. Tamtejsza gałąź Aborygenów to Tasmańczycy.

U progu kolonizacji europejskiej populacja Aborygenów liczyła prawdopodobnie 750-780 tysięcy osób (inne źródła szacują tę liczbę na 300 - 400 tysięcy). Na początku XIX wieku istniało około sześciuset plemion. Każde z nich miało własną nazwę, język lub dialekt, zwyczaje i władało oddzielnym terytorium. Jednak osadnicy z Europy zaczęli ich wypierać z żyznych terenów w głąb kontynentu. Przez ponad 100 lat ludność ta ginęła wskutek konfliktów z białymi osadnikami, z powodu braku pożywienia i nieznanych chorób, co spowodowało, że na początku XX wieku uznano ich za lud wymierający.

Ich liczba katastrofalnie spadała aż do lat 30. XX wieku, kiedy (1933) ich liczbę oceniano tylko na 67 tysięcy. Rządy Australii aż do połowy lat 60. XX wieku stosowały wobec Aborygenów politykę przymusowej asymilacji i dopiero wtedy wykreślono ich z oficjalnej Księgi Flory i Fauny(uznając ich za ludzi - stworzenia posiadające wolną wolę, zdolność logicznego myślenia oraz tzw. wyższą świadomość - dało im to prawa człowieka) tego kraju i przyjęto zasadę asymilacji dobrowolnej. Dopiero od 1984 roku cieszą się oni pełnią praw wyborczych. Wśród Aborygenów występuje większe bezrobocie i alkoholizm niż wśród pozostałej części ludności. Obecnie ich liczba ponownie maleje a całą populację szacuje się na ok. 220 tys. osób.

13 lutego 2008, premier Australii wygłosił w parlamencie przemówienie, w którym przeprosił Aborygenów za dyskryminację i prześladowania, w tym praktyki tzw. skradzionego pokolenia.

[edytuj] Znaczenie słowa "Aborygeni"

Aborygeni (ang. Aborigines, z łac. ab =od + origo,-inis =początek) - określenie ludności tubylczej, pierwotnej. W starożytności łacińską nazwą (w liczbie mnogiej) Aborigines nazywano ludy tubylcze rejonów Lacjum i Kampanii, mieszkające tam "od początku" historii Rzymu. W XVIII w. termin ten zaczęto stosować w naukach przyrodniczych w znaczeniu "gatunki miejscowe", a później ograniczono go do ludzi zamieszkujących Australię "od początku", przed przybyciem Europejczyków. Nazwę tę dziś najczęściej stosuje się w odniesieniu do przedstawicieli geograficznej rasy australoidalnej Australii i Tasmanii.

[edytuj] Ciekawostki

Didgeridoo

Aborygeni używali umownych znaków, aby nie płoszyć głosem zwierząt podczas polowania. Na przykład otwierająca się stopniowo dłoń, oznaczała kangura.
Według legendy skała Uluru (Ayers Rock), co oznacza "Miejsce Spotkań", została stworzona przez dwóch chłopców, którzy w mitycznych czasach bawili się gliną.
Dziś Aborygeni żyją głównie w rezerwatach, choć wielu z nich włączyło się w życie australijskiego społeczeństwa i pracują jako rolnicy albo hodowcy, a tylko kilkadziesiąt tysięcy rdzennych mieszkańców Australii kontynuuje tradycje swoich przodków.
U podnóża Uluru znajdują się prastare jaskinie z cennymi malowidłami, które przedstawiają mitycznych przodków Aborygenów, np. Mala (kangur) i Liru (wąż).
Aborygeni dopiero od lat 80. XX wieku mają takie same prawa wyborcze jak pozostali obywatele Australii.
Didgeridoo, instrument przypominający gigantyczny flet, jest uznawany za jeden z najstarszych instrumentów muzycznych świata. Tradycyjny sposób jego wytwarzania nie zmienił się od tysięcy lat - powstaje on z wyjedzonych przez termity gałęzi drzew (np. eukaliptusa), w których drąży się odpowiedni otwór. Aborygeni grali na nim i nadal grają podczas uroczystości plemiennych. Współcześnie jest to też jeden z instrumentów charakterystycznych dla "world music".
Aborygeni czcili ogień jako przyjaciela.