Prognatyzm

Z Wikipedii

	Nieprawidłowości stosunku szczęki i żuchwy do podstawy czaszki
(prognathia)
ICD-10:	K07.1
K07.1.0 {{{X.0}}}
K07.1.1 {{{X.1}}}
K07.1.2 {{{X.2}}}
K07.1.3 {{{X.3}}}
K07.1.4 {{{X.4}}}
K07.1.5 {{{X.5}}}
K07.1.6 {{{X.6}}}
K07.1.7 {{{X.7}}}
K07.1.8 {{{X.8}}}
K07.1.9 {{{X.9}}}

Ortognatyzm - czaszka współczesnego człowieka

Przerysowany przykład prognatyzmu - czaszki małp człekokształtnych.

10-letni chłopiec z szczękowym prognatyzmem

Prognatyzm (łac. prognathia) - nadmierne wysunięcie ku przodowi kości trzewioczaszki (żuchwy lub szczęk).

U człowieka współczesnego traktowany jako objaw chorobowy. W rozwoju ewolucyjnym człowieka ta cecha stopniowo zanikała (przodkowie człowieka cechowali się znacznym prognatyzmem - znacznemu wysunięciu ku przodowi podlegały kości szczęk i żuchwy). W procesie antropogenezy kości te ulegały stopniowemu cofaniu, tak że u obecnie żyjących ludzi występuje jedynie niewielkie wysunięcie kości szczęki i żuchwy ku przodowi czyli tzw. ortognatyzm. Wysunięcie ku przodowi tylko kości szczęki nosi nazwę prognatyzmu zębodołowego i zdarza się jako wariant normy u osobników rasy żółtej.

Niektóre informacje występujące w tym haśle uznano za kontrowersyjne. Uzasadnienie tej decyzji znajduje się na stronie Wikipedia:Artykuły kontrowersyjne lub na stronie dyskusji. Jeśli możesz, przeredaguj go zgodnie z zasadami neutralnego punktu widzenia.

[edytuj] Warga habsburska

Warga habsburska (niem. Habsburger Unterlippe, ang. Habsburg lip lub Austrian lip, port. Lábio de Habsburgo), zwana także prognatyzmem żuchwy, jest zaburzeniem genetycznym, przy którym dolna warga przerasta w rozmiarze górną a żuchwa jest często nazbyt rozwinięta.

Karol II, król Hiszpanii (1661-1700)

Schorzenie to otrzymało nazwę od rodu Habsburgów, wśród których da się już zauważyć u cesarza Maksymiliana I (1459 - 1519), wnuka Cymbarki Mazowieckiej, po której według mającej najwięcej zwolenników teorii wargę odziedziczyli prawie wszyscy jej potomkowie.^{[potrzebne źródło]} Wargę można rozpoznać na pomnikach grobowych książąt mazowieckich w Katedrze św. Jana w Warszawie. Prognatyzm bez zgrubionej dolnej wargi występuje jednak okresowo już u wcześniejszych generacji Habsburgów (Rudolf IV, 1339 - 1365, stryj Ernesta Żelaznego).

Nagrobek ostatnich Piastów mazowieckich w Katedrze św. Jana w Warszawie

Poprzez powodowane względami politycznymi, zawierane na granicy kazirodztwa małżeństwa między austriacką i hiszpańską linią Habsburgów schorzenie się spotęgowało. Ostatni król Hiszpanii z tej dynastii, Karol II miał tak obwisłą dolną wargę i nazbyt rozwiniętą żuchwę, że nie mógł żuć potraw. Dodatkowo nieprzyjemnym skutkiem wargi habsburskiej było to, że obdarzonym nią przez los trudno było powstrzymać odpływ śliny i zawsze mieli wpółotwarte usta.

Po wygaśnięciu męskiej linii Habsburgów ze śmiercią Karola VI u jego potomków po kądzieli z dynastii Habsburgów-Lotaryńskich nie występuje już schorzenie żuchwy, ale zgrubienie dolnej wargi pozostało, na szczęście w mniej rażącej formie. Widać je na portretach i fotografiach cesarzy austriackich Ferdynanda I, ostatniego cesarza Karola I, czy królów Hiszpanii Alfonsa XII, Alfonsa XIII i nawet obecnego monarchy Juana Carlosa I.

Schorzenie występuje także u zwierząt, np. buldogów i bokserów.

[edytuj] Monarchowie szczególnie narażeni na skutki prognatyzmu

• Cesarze Świętego Cesarstwa

Maksymilian I ze swą rodziną (ok.1515, od lewej do prawej: Maksymilian I, Ferdynand I, Karol V, Ludwik II Jagiellończyk, Maria Burgundzka, Filip I Piękny)

• Maksymilian I
• Karol V
• Ferdynand I
• Ferdynand II
• Ferdynand III
• Leopold I
• Józef I
• Karol VI
• Królowie Hiszpanii
• Filip I Piękny
• Filip II
• Filip III
• Filip IV
• Karol II

[edytuj] Bibliografia

• Otto Habsburg, Karl V., Wien und München 1971