Adam Didur
Z Wikipedii
Adam Didur (ur. 24 grudnia 1874 w m. Wola Sękowa k. Sanoka, zmarł 7 stycznia 1946 w Katowicach) – polski śpiewak; jeden z najznakomitszych basów przełomu XIX i XX w.
Był nieślubnym synem Wincenty Jasińskiej, córki leśniczego z Sękowej Woli (koło Sanoka), prawnuczki Barbary Potockiej z Wieliczki, i ziemianina, właściciela dóbr Sękowa Wola, Jakuba Brochwicz-Wiktora. W trzy lata po urodzeniu syna pani Jasińska wyszła za mąż za miejscowego organistę, Antoniego Didura, który zgodził się usynowić chłopca i dopiero wówczas Adam został ochrzczony w parafii w Nowotańcu jako Adam Didur.
Po ukończeniu szkoły średniej wstąpił na Uniwersytet we Lwowie, gdzie zaczął śpiewać w chórach studenckich. W wieku 18 lat rozpoczął lekcje śpiewu u W. Wysockiego. Dzięki stypendium miłośnika śpiewu zachwyconego jego głosem (ufundowanego przez skromnego urzędnika kolejowego Jana Raspa), wyjechał na dalsze studia muzyczne do Włoch. Karierę operową rozpoczął w 1894 na scenie teatru w Pinerolo koło Turynu w partii Ojca Gwardiana w Mocy przeznaczenia Giuseppe Verdiego. Występował często na scenie lwowskiego Teatru Wielkiego. Śpiewał też na innych scenach włoskich a następnie w Aleksandrii oraz w Kairze, gdzie odniósł sukcesy, m. in. w Aidzie Verdiego i Hugenotach Meyerbeera. Zaproszono go do udziału w wykonaniu IX Symfonii Beethovena z zespołem La Scali. Później śpiewał w Rio de Janeiro i Buenos Aires. W sezonie 1898/99 śpiewał na scenie teatru w Messynie. W latach 1899–1903 był stałym solistą Opery Warszawskiej a w 1903-06 ponownie śpiewał w mediolańskiej La Scali. 14 listopada 1908 zadebiutował tytułową rolą w operze Arriga Boita Mefistofeles na scenie nowojorskiej Manhattan Opera a dwa dni później, na otwarciu sezonu w Metropolitan Opera w Aidzie Verdiego. Śpiewał tam partię Ramfisa w niezwykłym towarzystwie: partię tytułową śpiewała Emmy Destinn, w roli Amneris wystąpiła Louise Homer, Radamesem był Enrico Caruso, ojcem Aidy Antonio Scotti, zaś całością przedstawienia dyrygował debiutujący również w Metropolitan Opera Arturo Toscanini. Zostawszy w 1914 solistą nowojorskiej Metropolitan Opera (MET) nie zrezygnował z europejskiej kariery. Na scenie MET występował 729 razy oraz miał 182 występy z zespołem MET w innych teatrach Ameryki. Rozgłos zyskał także w Rosji, gdzie występował wielokrotnie. Sławy jego nie przyćmiły nawet występy wielkiego Fiodora Szalapina.
W roku 1932 wycofał się ze sceny i powrócił do kraju poświęcając się pracy pedagogicznej. W 1945 zorganizował Państwową Operę Śląską w Bytomiu, gdzie był jej pierwszym dyrektorem. Miał wspaniały głos o rozległej skali, pozwalającej mu śpiewać niektóre partie barytonowe oraz znakomitą technikę i temperament aktorski. Do historii przeszły jego kreacje Borysa Godunowa w operze Musorgskiego, Mefista w Fauście Gounoda i Don Basilia w Cyruliku sewilskim Rossiniego.
