Buenos Aires

Z Wikipedii

Współrzędne: 34°35' S 58°55' W-34.5833333 -58.9166667 (Buenos Aires)

Buenos Aires
Herb Buenos Aires Flaga Buenos Aires
Państwo	Argentyna
prowincja	Buenos Aires
burmistrz	Jorge Telerman
Powierzchnia	203 km²
Położenie	34° 35' S 58° 55' W
Wysokość	25 m n.p.m.
Ludność (2005) • liczba ludności • gęstość • aglomeracja	2 746 761 13 531 os./km² 11 548 541
Nr kierunkowy	011
Położenie na mapie kraju Buenos Aires
Strona internetowa miasta

Buenos Aires — stolica Argentyny, największe miasto tego kraju i jedno z największych w Ameryce Południowej.

Spis treści 1 Dane ogólne 2 Historia 3 Zabytki 4 Geografia 4.1 Klimat 4.2 Wiatry 5 Przemysł 6 Transport 7 Demografia 8 Języki 9 Osobistości 10 Ciekawostki 11 Miasta partnerskie 12 Zobacz też 13 Linki zewnętrzne

[edytuj] Dane ogólne

Miasto Buenos Aires (Ciudad de Buenos Aires), nazywane także zgodnie z konstytucją od 1996 roku Autonomiczne Miasto Buenos Aires (Ciudad Autónoma de Buenos Aires) jest stolicą Republiki Argentyny. Nieformalnie używa się także nazwy "Dystrykt federalny".

Licząc cały obszar aglomeracji (Wielkie Buenos Aires) jest drugim co do wielkości miastem w Ameryce Południowej i jednym z największych kompleksów miejskich na świecie.

Sektorem przynoszącym największe wpływy są usługi, dające 73% produktu brutto. Na drugim miejscu jest przemysł, który w 2004 roku wygenerował 20% produktu brutto (20,308 mln $).

Centrum finansowe, handlowe, naukowe i kulturalne kraju. Liczne instytucje naukowe, biblioteki, 3 uniwersytety (najstarszy uniw. zał. w 1821 r.). Stare zabytkowe centrum otaczają nowoczesne arterie komunikacyjne, luksusowe osiedla mieszkańców wśród parków i lasów. Na północny i zachodzie wielkie skupiska dzielnic biedoty (villas miserias), w których żyje blisko 800 tys. osób. Liczne muzea, galerie chętnie odwiedzane przez turystów; największy teatr świata – El Teatro Colon (blisko 3,5 tys. miejsc).

[edytuj] Historia

Pierwsza osada na miejscu dzisiejszego Buenos Aires została założona w 1536 roku przez hiszpańską ekspedycję poszukującą złota prowadzoną przez Pedro de Mendozę. W wyniku ataków ludności tubylczej miasto zostało opuszczone w 1541 roku, a potem założone ponownie w 1580 r. przez Juana de Garaya pod nazwą Ciudad de La Santísima Trinidad y Puerto de Santa María del Buen Ayre, czyli Miasto Przenajświętszej Trójcy i Port Maryi Panny Pomyślnego Wiatru. Było stolicą kolonii hiszpańskiej od 1617 r. Od 1776 r. stolica wicekrólestwa La Platy, a później stolica Republiki Argentyny od 1826 r.

Większość mieszkańców używa języka hiszpańskiego (patrz niżej Języki) i jest wyznania rzymskokatolickiego. Jest tu duże środowisko polonijne.

[edytuj] Zabytki

Główny artykuł: Turystyka w Buenos Aires

W tętniącym życiem mieście znajduje się chyba najruchliwsza i najszersza (140 metrów) ulica na świecie - Avenida 9 de Julio. W 1936 roku wzniesino przy niej imponujący, 70-metrowy obelisk, upamiętniający pierwszą nieudaną próbę założenia miasta. Równie ważna jest Avenida de Mayo, która z przylegającymi do niej ulicami (Calle Lavalle i Calle Florida) oraz dzielnicą Santa Fe tworzy Microcentro.

• katedra z XVIII wieku
• gmach opery z XIX wieku (jeden z największych na świecie)

[edytuj] Geografia

Granice miasta determinują: od wschodu i północnego-wschodu rzeka La Plata, od południa i południowego-wschodu municipio Riachuelo, a od północnego-zachodu, zachodu i południowego zachodu przez autostrada A001.

Prawie całe Buenos Aires znajduje się na pampie.

[edytuj] Klimat

Klimat w Buenos Aires charakteryzuje się dużym zachmurzeniem i wilgotnością powietrza. Rozważając okres od 1960-1990 roku (wykorzystywany zwykle do określania klimatu), średnia roczna temperatura wynosi 17,6ºC, a suma opadów wynosi 1147 mm. W XX wieku temperatury w mieście wzrosły, co jest spowodowane tzw. zjawiskiem "wyspy ciepła". Obecnie są większe o 2ºC od temperatur notowanych w regionach mniej zurbanizowanych, położonych poza miastem. Wzrost dotyczy przede wszystkim temperatur nocnych, co może utrudniać odpoczynek mieszkańcom Buenos Aires.

Najwięcej dni pochmurnych jest zimą, natomiast największe opady są charakterystyczne dla lata. Wynika to z występowania bardzo intensywnych burz, w trakcie których spadają duże ilości deszczu. Zimą opady są mniej intensywne, jednak trwają dłużej. Lata są gorące, ze średnią temperaturą w lipcu wynoszącą 24,5 ºC. Wysoka wilgotność może powodować uczucie duszności. Zimy przebiegają łagodnie, zwykle z temperaturą około 11 ºC. Mgły występują kilka dni w roku.

[edytuj] Wiatry

Buenos Aires jest pod wpływem wiatrów - el pampero i la sudestada. Pierwszy wieje z południa, jest chłodny, występuje od czerwca do października. Zwykle wieje od kilku godzin do kilku dni. Niesie duże ilości pyłu. W rejonie Buenos Aires pojawia się średnio w roku 12 razy. Często zaczyna się od burzy, po której następuje podmuch zimnego i suchego powietrza. Sudestada wieje z południowego wschodu, zwykle wiosną i jesienią. Jest wiatrem silnym, niosącym wilgotne powietrze. Czasami jest przyczyną powodzi w niżej położonych terenach, np. w dzielnicy La Boca.

[edytuj] Przemysł

Różnorodny przemysł dostarcza około 55% produkcji krajowej. Główne gałęzie: samochodowy, maszynowy, elektrotechniczny, chemiczny, włókienniczy, spożywczy (słynne rzeźnie frigorificos).

[edytuj] Transport

Wielki port morski przy estuarium La Platy, gdzie rzeki Parana i Urugwaj wspólnie uchodzą do Oceanu Atlantyckiego. Międzynarodowy port lotniczy Ezeiza. Wielki węzeł kolejowy (skrzyżowanie aż 37 linii kolejowych, metro) i drogowy.

[edytuj] Demografia

Według ostatniego spisu powszechnego przeprowadzonego w listopadzie 2001 roku przez Narodowy Instytut Statystyki i Spisów Powszechnych, Buenos Aires zamieszkuje 2 776 138 mieszkańców, z czego 54,7% to kobiety, a 45,3% mężczyźni. Gęstość zaludnienia wynosi 13.679,6 osób/km2. Uważa się jednak, że w spisie tym popełniono błędy i w rzeczywistości w 2001 roku Buenos Aires zamieszkiwało 2 995 805 mieszkańców.

Na początku XXI wieku, z powodu starzenia się rdzennej społeczności Buenos Aires, emigracji i zmian demograficznych spowodowanych między innymi kryzysem ekonomicznym, 40% mieszkańców miasta stanowili migranci (głównie z północnych części Argentyny i innych krajów). Szacuje się, że 316 739 mieszkańców urodziło się poza Argentyną.

Wzrost demograficzny ludności Buenos Aries w latach 1740-2005
Rok Liczba ludności 1744 11.000 1770 22.000 1800 40.000 1813 46.000 1825 55.000 1838 65.000 1857 99.000 1864 140.000 1869 180.329 1880 248.700 1884 295.000 1887 466.300 1895 661.205 1903 865.000	Rok Liczba ludności 1906 1.057.000 1914 1.582.884 1923 1.780.000 1928 2.079.000 1931 2.195.000 1938 2.345.200 1943 2.595.900 1947 2.981.043 1960 2.966.634 1970 2.972.453 1980 2.922.829 1991 2.965.403 2001 2.768.772 2005 2.746.761

[edytuj] Języki

• Język rioplatense
• Lunfardo
• Cocoliche - do 1950
• Belgranodeutsch

[edytuj] Osobistości

• Witold Gombrowicz
• Roberto Arlt
• Leopoldo Lugones
• Jorge Luis Borges
• Andrés Rivera
• Paul Groussac
• Manuel Mujica Laínez
• Adolfo Bioy Casares
• Ernesto Sábato
• Leopoldo Marechal
• Tomas Eloy Martinez
• Victoria Ocampo
• Julio Cortázar
• René Goscinny
• Marcel Duchamp
• Jerry Masucci
• Pablo Neruda
• Ruben Dario
• Romola Niżyńska
• Rosa Chacel
• Antoine de Saint-Exupéry
• Hugo Pratt
• Eugene O'Neill
• John S. Reed
• Arystoteles Onassis
• Gino Boccasile
• Achille Mauzan
• José Ortega y Gasset
• Manuel de Falla
• Luca Prodan
• Dee Dee Ramone

[edytuj] Ciekawostki

W nocy z 9 na 10 lipca 2007 roku w Buenos Aires spadł pierwszy od 89 lat śnieg. Stacje radiowe w świątecznym programie (9 lipca przypada Święto Niepodległości Argentyny) przypomniały stare tango "Co za noc!" napisane pod wrażeniem wiosennego śniegu w 1918 roku. Śnieg spadł, bo mroźne powietrze z Antarktydy zetknęło się z wilgotnym niżem. Opady trwały kilka godzin.

[edytuj] Miasta partnerskie

Ateny, Grecja Belgrad, Serbia Berlin, Niemcy Bilbao, Hiszpania Bogotá, Kolumbia Brasília, Brazylia Damaszek, Syria Erywań, Armenia Genewa, Szwajcaria Kadyks, Hiszpania Kair, Egipt Kijów, Ukraina Lima, Peru Madryt, Hiszpania Montevideo, Urugwaj Moskwa, Rosja Cagliari, Włochy Neapol, Włochy

Osaka, Japonia Oviedo, Hiszpania Pekin, Chińska Republika Ludowa Praga, Czechy Rio de Janeiro, Brazylia Rotterdam, Holandia Santiago, Chile Santo Domingo, Dominikana Seul, Korea Południowa Sewilla, Hiszpania Tel Awiw-Jafa, Izrael Tuluza, Francja Vigo, Hiszpania Warszawa, Polska

[edytuj] Zobacz też

• Buenos Aires – także nazwa jednej z prowincji Argentyny.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona miasta