Albańska Partia Faszystowska
Z Wikipedii
Albańska Partia Faszystowska (alb. Partia Fashiste e Shqipërisë , PFSh) była faszystowską partią polityczną, która nominalnie sprawowała władzę w Albanii od 1939 roku, od kiedy kraj ten został podbity przez Włochy, aż do 1943, kiedy Włochy skapitulowały na skutek działań aliantów. Po tym wydarzeniu Albania dostała się pod okupację niemiecką, a PFSh została zastąpiona przez Albańską Partię Nazistowską.
PFSh był ruchem marionetkowym, utworzonym odgórnie przez Włochów na wzór ich Fasci di Combattimenti. Miał on nawet własne oddziały paramilitarne, nazywane Czarnymi Koszulami. Nigdy nie był to ruch masowy, w maju 1940 roku liczył on sobie 13,500 członków. Jednakże, w czasie pozostawania u władzy zrealizował wizję Wielkiej Albanii, rozszerzając granice państwa o dzisiejszy Epir i Kosowo. PFSh cechowała się także antysemityzmem, zabraniając albańskim Żydom wstępowanie w szeregi partii (muzułmanie mogli to czynić). Zabroniono im także uprawiania niektórych zawodów, takich jak np. związanych ze szkolnictwem i edukacją. Przyszły komunistyczny przywódca Enver Hodża również stracił posadę nauczyciela, po tym jak odmówił wstąpienia do PFSh.
Partia ta została założona przez Tefika Mborję, albańskiego kolaboranta i przyjaciela włoskiego ministra spraw zagranicznych, hrabiego Galleazzo Ciano. Na początku 1943 roku, Maliq Bej Bushati, antymonarchistyczny nacjonalista, zreorganizował PFSh, nadając jej nową nazwę - Straż Wielkiej Albanii. Pracował także nad tym, aby rozluźnić więzi łączące Albanię z Włochami, chciał usunięcia faszystowskich symboli z flagi albańskiej (występowały one w postaci wiązek rózg - fasces - po obu stronach albańskiego dwugłowego orła) i zapewnienia Albańczykom autonomii. Jednakże kapitulacja Włoch doprowadziła do okupacji kraju przez wojska niemieckie, co zmieniło zupełnie sytuację polityczną.
Dowódca SD, Ernst Kaltenbrunner przemianował Straż Wielkiej Albanii na Albańską Partię Nazisotwską, która formalnie sprawowała rządy w kraju. Niemiecka kontrola była jednak luźniejsza niż w innych okupowanych państwach; albański nazistowski rząd nie doprowadził do deportacji żyjących na terenie Albanii Żydów. Jednakże ochotnicy albańscy uformowali dywizję SS - 21 Dywizję Górską SS (1 albańską) Skanderbeg.
Po upadku III Rzeszy, w Albanii wybuchła wojna domowa. Niektórzy z byłych członków Albańskiej Partii Nazistowskiej walczyli z komunistami zarówno w Albanii, jak i w Kosowie. Ostatnie walki miały miejsce jeszcze w 1951 roku.
Spis treści |
[edytuj] Ministrowie-sekretarze FPSh
[edytuj] Ministrowie-sekretarze Straży Wielkiej Albanii
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- "Żydzi Albanii za króla Zoga i II wojny światowej" - Bernd J. Fisher
- "Ratunek w Albanii" - Haroey Samer
- "Korzenie kosowskiego faszyzmu" - George Thompson
- "Albania: część Imperium Włoskiego"
