Sicherheitsdienst

Z Wikipedii

Sicherheitsdienst des Reichsführers-SS (SD, pol. Służba Bezpieczeństwa Reichsführera SS) – organ wywiadu, kontrwywiadu i służby bezpieczeństwa SS, działający w nazistowskich Niemczech w latach 1931-1945.

Haftowany romb SD, znajdujący się na uniformie funkcjonariusza Sicherheitsdienst Służby Bezpieczeństwa SD

[edytuj] Początki

Na początku lat trzydziestych ruch faszystowski w Niemczech przybierał na sile, wzrastało zapotrzebowanie na informacje o przeciwnikach politycznych, na terenie Niemiec i za granicą. Utworzona w 1931 r. wewnątrz partii nazistowskiej NSDAP służba bezpieczeństwa operowała początkowo pod kryptonimem: "IC", w sierpniu tego samego roku powstał "Wydział IC", który następnie przekształcony został w służbę bezpieczeństwa – Sicherheitsdienst (w skrócie SD). Organizatorem, a od 1932 r. szefem SD był Reinhard Heydrich, który rozszerzał stopniowo zakres działalności informacyjno-wywiadowczej.

Kolejnym krokiem było mianowanie Heydricha szefem Policji Bezpieczeństwa (Sipo). W ten sposób pod kontrolą SD znalazła się policja państwowa (w tym Gestapo) oraz policja kryminalna. Sytuacja ta spowodowała konflikty kompetencyjne pomiędzy SD a Abwehrą (wywiadem wojskowym).

W 1939 r. służba bezpieczeństwa – Sicherheitsdienst została włączona do Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy – RSHA, na czele którego stanął Reinhard Heydrich.

W pierwszych latach funkcjonowania, SD działała jako organizacja ochrony partii nazistowskiej (NSDAP), a po dojściu Adolfa Hitlera do władzy, umacniała system faszystowski w Niemczech. Od chwili utworzenia Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeczy (RSHA), SD prowadziła trzy departamenty:

• Departament I – działalność wewnątrz kraju
• Departament II – działalność za granicą
• Departament III – badania światopoglądowe

Sicherheitsdienst na drodze działań szpiegowskich miała bardzo skromne początki i działała jako jedna z pobocznych organizacji wymyślonych przez Heinricha Himmlera, mimo to dzięki poparciu Adolfa Hitlera szeregi i struktura SD w latach trzydziestych uległy znacznemu rozbudowaniu, zatrudniając 3000 pracowników etatowych i być może nawet ok. 100 tys. informatorów. SD przyjmowała w swoje szeregi zarówno ludzi o ponadprzeciętnej inteligencji, jak i zwykłych brutali, podobnie jak Gestapo prowadziła infiltrację na szeroką skalę wykorzystując prawa, które powierzały jej ochronę nazistowskiego państwa. SD posuwała się do takich czynów, jak naruszenie tajemnicy głosowania, aby zidentyfikować osoby opozycyjne wobec narodowego socjalizmu.

[edytuj] II wojna światowa

W latach II wojny światowej SD zajmowała się różnymi zadaniami dotyczącymi bezpieczeństwa Rzeszy Niemieckiej i na podbitych terytoriach, ściganiem członków ruchu oporu we Francji, Holandii, Belgii, Polsce itp. SD z dyspozycji Adolfa Hitlera wydanej w grudniu 1941 r. i rozkazu Naczelnego Dowództwa Wehrmachtu (OKW), prowadziła m.in. akcję "Nacht und Nebel" (noc i mgła), polegającą na aresztowaniach i potajemnych wywózkach w nieznane uczestników ruchu oporu z krajów okupowanych. Tysiące członków ruchu oporu znikało bez jakichkolwiek śladów, czyli jak mówi kryptonim akcji: Rozpłynęli się w mgle.

W lutym 1944 r. Sicherheitsdienst przejęła także kierownictwo nad Abwehrą, wywiadem wojskowym do tamtej pory niezależnym od SS.

Po zamachu przygotowanym przez brytyjskie Kierownictwo Operacji Specjalnych (Special Operations Executive – SOE) dokonanym przez czeskich komandosów w Pradze w 1942 r., w którym zginął Reinhard Heydrich, kierownictwo nad SD przejął w styczniu 1943 r. Ernst Kaltenbrunner i sprawował je do końca wojny.

Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze uznał SD za organizację zbrodniczą.

[edytuj] Większe operacje przeprowadzone przez SD

• Incydent w Venlo
• Operacja: Willi
• Operacja: Nacht und Nebel
• Sprawa "Franty"

[edytuj] Szefowie RSHA w tym Sicherheitsdienst – SD

Stanowiska szefa Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy (RSHA) w tym SD, kolejno obejmowali:

• Reinhard Heydrich – 1931-1942
• Ernst Kaltenbrunner – 1943-1945

[edytuj] Źródła

Normam Polmar, Thomas B. Allen - Księga Szpiegów, Wydawnictwo Magnum Warszawa 2000

[edytuj] Zobacz też

• Adolf Eichmann (Architekt obozów zagłady)
• Alfred Naujocks (Agent SD)
• Franz Alfred Six (Szef SD na Wielką Brytanię)
• Einsatzgruppen
• Reinhard Heydrich (Szef RSHA, drugi po Himmlerze)
• Heinrich Himmler (Szef SS i organów policyjnych)
• Adolf Hitler
• Walter Schellenberg (Szef SD - wywiadu politycznego)
• SS
• Waffen-SS
• Wilhelm Canaris (Szef Abwehry - wywiadu wojskowego)

p • d • e

Służby specjalne Niemiec

Obecne: BND • BfV • MAD • ZNBw
Historyczne: Abteilung III b • Abwehra • Gestapo • SD • RSHA • Stasi (Ministerium für Staatssicherheit - MfS) • HVA •
Tematy wspólne: Walter Nicolai • A-Schule • Wilhelm Canaris • Walter Schellenberg • Alfred Naujocks • Reinhard Gehlen