Aleksander Berkman

Z Wikipedii

Alexander Berkman (ur. 21.11.1870 r., zm. 28.06.1936 r.) – rosyjski działacz anarchistyczny.

Berkman urodził się bogatej rodzinie w Wilnie. Jego rodzice zmarli kiedy miał niespełna 18 lat, wtedy też postanowił wyemigrować do USA.

W Nowym Jorku poznał anarchistkę Emmę Goldman, która stała się jego życiową partnerką. Oboje niezwykle zaangażowali się w kampanie na rzecz uwolnienia anarchistów aresztowanych po wydarzeniach Haymarket, pisując jednocześnie do pisma Alarm redagowanego przez Johanna Mosta.

Na poglądy Berkmana decydujący wpływ wywarło wydarzenie z 1893 roku, kiedy to gubernator Nowego Jorku Henry Frick wydał rozkaz wojskowego szturmu na strajkujących robotników, co spowodowało śmierć 10 robotników. Po tym wydarzeniu Aleksander postanowił zemścić się na Fricku – wszedł do jego biura, strzelił do niego ze swego pistoletu 3 razy, po czym zaczął go dźgać nożem. Frick przeżył atak, a Berkmana skazano na 14 lat więzienia za próbę zabójstwa.

Po wyjściu z więzienia w 1906 r. zamieszkał z Emmą Goldman, jednocześnie tworząc magazyn Mother Earth oraz publikując książki m.in. swoje wspomnienia Prison Memoirs of an Anarchist (Więzienne wspomnienia anarchisty).

Po wybuchu I wojny światowej Berkman działał przeciwko włączeniu się USA do wojny, a kiedy to nastąpiło, został aresztowany i skazany na 2 lata więzienia za "podkopywanie wysiłku wojennego USA". Po wyjściu z więzienia w grudniu 1919 r. został deportowany do porewolucyjnej Rosji.

W Rosji zaangażował się w ruch anarchistyczny, lecz po powstaniu w Kronsztadzie wyemigrował do Francji, gdzie napisał kilka książek o reżimie bolszewików min.: The Bolshevik Myth oraz swoją najsłynniejszą książkę The ABC of Communist Anarchism (ABC anarchizmu komunistycznego).

Popełnił samobójstwo 28.06.1936 r., cierpiąc z powodu chorej prostaty.

[edytuj] Ważniejsze książki

• Prison Memoirs of an Anarchist, Nowy Jork 1912
• Bolshevik Myth, Nowy Jork 1925
• Anti-Climax. The Concluding Chapter of My Russian Diary "The Bolshevik Myth", Berlin 1925
• The ABC of Communist Anarchism, Nowy Jork 1929