Anna z Zamoyskich Sapieżyna

Z Wikipedii

Księżna Anna z Zamoyskich Sapieha (ur. 1772, zm. 1859), ziemianka, córka Andrzeja Hieronima Zamoyskiego i Konstancji Czartoryskiej, żona Aleksandra Antoniego Sapiehy, matka Leona i Anny, żony Adama Jerzego Czartoryskiego.

W 1802 roku na publicznej licytacji w Krakowie zakupiła wystawione przez rząd austriacki dobra "hrabstwa szydłowieckiego". W 1819 roku jej kosztem wybudowano klasycystyczny budynek szkoły elementarnej. Zamieszkując na stałe w Warszawie dobrami szydłowieckimi zarządzała m.in. poprzez Stanisława Staszica. Patronat właścicielki Szydłowca nad inicjatywami gospodarczo-kulturalnymi sprzyjał rozwojowi hrabstwa i miasta.

Była ostatnią prywatną właścicielką zamku oraz miasta Szydłowiec - 17 maja 1828 roku sprzedała dobra szydłowieckie (miasto, 22 wsie i folwarki) Skarbowi Państwa za sumę 2 554 454 złp.

Od najmłodszych lat była związana z nurtem patriotyczno-niepodległościowym: aktywna w czasie powstania kościuszkowskiego utrzymywała bliskie kontakty z tworzącymi się we Włoszech Legionami. Po upadku powstania listopadowego znalazła się na emigracji i związała z obozem zięcia, Adama Jerzego Czartoryskiego. Dbała o finanse obozu Czartoryskich z tak wielkim zaangażowaniem, że historycy nadali jej miano "ministra finansów Hôtelu Lambert".

[edytuj] Bibliografia

• Stanisław Wiech, Anna Jadwiga z Zamoyskich Sapieżyna - ostatnia dziedziczka dóbr szydłowieckich, w Zamek szydłowiecki i jego właściciele, Szydłowiec 1996
• Janusz Pezda, Ludzie i pieniądze. Finanse w działalności Adama Jerzego Czartoryskiego i jego obozu na emigracji w latach 1831–1848, Kraków 2003