Artyleria polska na froncie wschodnim
Z Wikipedii
Artyleria polska na froncie wschodnim – jeden z podstawowych rodzajów wojsk ludowego Wojska Polskiego w latach 1943 - 1945.
Artyleria ludowego Wojska Polskiego powstawała wraz z 1 Dywizją Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Jej skład doskonalił się pod względem organizacyjnym i uzbrojenia do końca II wojny światowej. Składała się z moździerzy, artylerii lekkiej i ciężkiej, przeciwpancernej, pancernej, rakietowej i przeciwlotniczej. Pod względem organizacyjnym składała się z artylerii batalionowej, pułkowej, dywizyjnej, armijnej i Odwodu Naczelnego Dowództwa.
Spis treści |
[edytuj] Artyleria naziemna
[edytuj] Artyleria Dywizji Piechoty:
W batalionie znajdowała się:
- kompania 82 mm moździerzy — 9 moździerzy
- pluton 45 mm dział przeciwpancernych — 2 działa
W pułku piechoty:
- bateria 45 mm dział przeciwpancernych — 6 dział
- bateria 76 mm dział polowych — 4 armaty
- bateria 120 mm moździerzy — 8 moździerzy.
Na szczeblu dywizji:
- pułk artylerii lekkiej
- 3 x dywizjon artylerii
- 2 x baterie armat dywizyjnych 76,2 mm ZIS-3 po 4 działa
- 1 x bateria haubic 122 mm — 4 haubice
- 3 x dywizjon artylerii
- dywizjon dział pancernych SU-76 - 13 dział samobieżnych [4]
W sumie w dywizji piechoty:
- 81 moździerzy 82 mm
- 24 moździerze 120 mm
- 36 armat przeciwpancernych 45 mm
- 13 dział pancernych[4]
- 12 armat 76,2 mm pułkowych
- 24 armaty 76,2 mm ZIS-3
- 12 haubic 122 mm
Razem: 202 działa i moździerze
[edytuj] Artyleria 1 Armii WP:
- dwie brygady artylerii ciężkiej
- dwie brygady haubic
- brygada artylerii przeciwpancernej
- pułk artylerii pancernej
- dywizjon artylerii pancernej[4]
- pułk moździerzy
[edytuj] Artyleria 2 Armii WP:
- brygada artylerii przeciwpancernej
- pułk moździerzy
- pułk artylerii pancernej[4]
- dywizja artylerii przeciwlotniczej
Na okres wejścia do walki armii przydzielono:
- 2 Dywizję Artylerii
- 98 pułk artylerii rakietowej
Do 2 Armii został przydzielony również 1 Korpus Pancerny wraz ze swoimi trzema pułkami artylerii pancernej[4], pułkiem moździerzy i dywizjonem rakietowym.
[edytuj] Artyleria Odwodu Naczelnego Dowództwa:
- dywizja artylerii
- brygada artylerii ciężkiej
- brygada moździerzy
- brygada przeciwpancerna
[edytuj] Środki artyleryjskie
Zgodnie z etatami artyleria ludowego Wojska Polskiego powinna posiadać:
- 1586 moździerzy
- 1080 dział do ognia pośredniego
- 1202 środki przeciwpancerne
- 8 wyrzutni rakietowych
Razem – 4222 (3876 dział i moździerzy).
Na dzień 1 maja 1945 stan artylerii wynosił 3569 dział i moździerzy.
[edytuj] Artyleria przeciwlotnicza
Zalążkiem artylerii przeciwlotniczej ludowego Wojska Polskiego był 1 samodzielny dywizjon artylerii przeciwlotniczej sformowany w ZSRR 7 lipca 1943 w składzie 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki.
Po powstaniu 1 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR 10 sierpnia 1943 dywizjon został włączony w skład 1 Brygady Artylerii im. gen. Józefa Bema.
18 marca 1944 1 samodzielny dywizjon artylerii przeciwlotniczej przeformowano na korpuśny pułk artylerii przeciwlotniczej.
Na podstawie rozkazu dowódcy 1 Armii Polskiej w ZSRR z 7 maja 1944 rozpoczęto formowanie w Sumach 1 Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej. Jako zawiązki posłużyła kadra z paplot korpusu, a 1 daplot powrócił do dawnej formy organizacyjnej.
W związku z decyzją o formowaniu 2 Armii Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego nakazało zorganizowanie 3 Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej i podporządkowanie jej dowództwu 2 AWP.
Dla potrzeb odwodu Naczelnego Dowództwa WP sformowano 4 Dywizję Artylerii Przeciwlotniczej.
[edytuj] Jednostki artylerii przeciwlotniczej na froncie wschodnim
- 1 samodzielny dywizjon artylerii przeciwlotniczej
- 1 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej
- 3 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej
- 4 Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej
Jednostką podległą bezpośrednio Naczelnemu Dowództwu WP był 32 pułk artylerii przeciwlotniczej
[edytuj] Bibliografia
- Jerzy Kajetanowicz: Polskie Wojska Lądowe w latach 1945 -1960. Toruń 2004
- Władysław Ways: Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek artylerii. Cz. II Warszawa 1961
Przypisy
- ↑ Pierwsze haubice M-30 trafiły do uzbrojenia 1 Dywizji Piechoty im. T. Kościuszki 9 maja 1943 roku. Używane były one w pułkach artylerii lekkiej oraz w armijnych brygadach artylerii haubic
- ↑ Działa te wchodziły w skład brygad artylerii ciężkiej armii
- ↑ Na uzbrojeniu baterii artylerii w pułkach piechoty .
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Jednostki artylerii pancernej wchodziły w skład broni pancernej i merytorycznie podlegały Dowództwu Wojsk Pancernych i Zmotoryzowanych odpowiedniego szczebla dowodzenia
- ↑ Na uzbrojeniu 4 Brygady Artylerii Przeciwpancernej, oraz 9 Drezdeńskiej i 14 Sudeckiej Brygady Artylerii Przeciwpancernej .
[edytuj] Zobacz też
Dywizje artylerii: 2 DA • 5 DA • 1 DAPlot • 3 DAPlot • 4 DAPlot
Brygady artylerii: 1 SBM • 6 BAL • 4 BAPpanc • 9 BAPpanc • 11 BAPpanc • 14 BAPpanc • 2 BAH • 3 BAH • 7 BAH • 1 BAC • 5 BAC • 8 BAC • 10 BAC
Pułki artylerii: pm: 1 pm • 2 pm • 3 pm • 5 pm • 8 pm • 10 pm • 11 pm • pal: 1 pal • 2 pal • 3 pal • 5 pal • 6 pal • 22 pal • 23 pal • 33 pal • 34 pal • 35 pal • 36 pal • 37 pal • 38 pal • 39 pal • 40 pal • 43 pal • 45 pal • 48 pal • pappanc: 4 pappanc • 19 pappanc • 20 pappanc • 29 pappanc • 30 pappanc • 31 pappanc • 53 pappanc • 56 pappanc • 58 pappanc • 63 pappanc • 72 pappanc • 78 pappanc • pah: 7 pah • 8 pah • 9 pah • 10 pah • 11 pah • 12 pah • 44 pah • 47 pah • 50 pah • paplot: 15 paplot • 16 paplot • 17 paplot • 18 paplot • 26 paplot • 32 paplot • 61 paplot • 66 paplot • 69 paplot • 75 paplot • 77 paplot • 79 paplot • 81 paplot • 83 paplot
