Błękit pruski (pigment)

Z Wikipedii

Błękit pruski (żelazocyjanek żelaza(III), nazwa systematyczna: heksacyjanożelazian(II) żelaza(III)), Fe₄[Fe(CN)₆]₃, zwany też błękitem berlińskim, błękitem Milori, błękitem chińskim oraz błękitem paryskim - nieorganiczny związek chemiczny, sól kompleksowa żelaza i cyjanowodoru.

Błękit pruski
Ogólne informacje
Nazwa systematyczna	heksacyjanożelazian(II) żelaza(III)
Inne nazwy	żelazocyjanek żelaza(III)
Wzór sumaryczny	Fe4[Fe(CN)6]3
Masa molowa	859,23 g/mol
Wygląd	błękitne kryształy
Identyfikacja
Numer CAS	14038-43-8
Właściwości
Rozpuszczalność w wodzie	trudnorozpuszczalny
Niebezpieczeństwa
Klasyfikacja UE	Treść oznaczeń: Xi - drażniący
NFPA 704	0 1 0
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą warunków standardowych (25°C, 1000 hPa)

Stosowany jest głównie jako pigment do farb. W mieszaninie z błękitem Turnbulla tworzy błękit żelazowy.

[edytuj] Zastosowanie

Oprócz wspomnianego zastosowania w malarstwie, służy jako substancja elektroaktywna w elektrochemii. Może być również wykorzystany jako czynnik kompleksujący w zatruciach metalami ciężkimi, szczególnie radioaktywnym cezem i talem. Stosowany jest również w chemii analitycznej jako produkt reakcji wykrywania kationu żelaza(II) w drugiej grupie kationów.

[edytuj] Wzór chemiczny

Często błękitowi pruskiemu przypisuje się wzór Fe₄^III[Fe^II(CN)₆]₃. Jest to pewne uproszczenie, gdyż substancja ta zawiera w swojej strukturze krystalicznej jony metali alkalicznych oraz cząsteczki wody.

Znany jest również rozpuszczalny błękit pruski o wzorze chemicznym: KFe^III[Fe^II(CN)₆] oraz zieleń berlińska, związek o wzorze Fe^III[Fe^III(CN)₆].

[edytuj] Historia

Po raz pierwszy został wytworzony w 1704 r. przez alchemika Johanna Konrada Dippela przy próbach uzyskania eliksiru nieśmiertelności, lub wg innej wersji przez malarza Diesbacha.

Kolor ten został przyjęty jako barwa armii pruskiej, w odróżnieniu od kolorów zielonego armii rosyjskiej (bazującego na barwnikach roślinnych) i niebieskiego armii francuskiej i bawarskiej (bazujących na barwniku indygo). Niestety barwnik pruski w praktyce okazał się trudny do utrzymania w czystości - spierał się w kontakcie z mydłem.

W XIX wieku stosowany był dla odczytania palimpsestów.