Badenia

Z Wikipedii

Flaga	Herb

Badenia (niem. Baden) - kraina historyczna w południowo-zachodniej części Niemiec. Od 1951 wchodzi w skład kraju związkowego Badenia-Wirtembergia.

Od XI w. posiadłość rodu Zähringer, od 1112 margrabstwo. Przez małżeństwa, kupno i wymiany, niewielkie początkowo margrabstwo poszerzyło swe terytorium, uległo jednak od XIV w. podziałom dynastycznym. W wyniku sankcji pragmatycznej w 1515 nastąpił podział Dolną Badenię i Górną Badenię (Baden-Durlach i Baden-Baden). Podział utrzymał się do 1771.

W okresie napoleońskim (1803-1810) Badenia powiększyła swe posiadłości (z 3,5 tys km² do 11,5 tys. km²), m.in. o ziemie Palatynatu położone na prawym brzegu Renu (w 1803) i Bryzgowię (w 1806). W 1806 uzyskała dla panującego tytuł wielkiego księcia. W latach 1806-1813 należała do Związku Reńskiego, a w latach 1815-1866 do Związku Niemieckiego. Na kongresie wiedeńskim (1814-1815) Badenia zabezpieczyła swoje nabytki w Bryzgowii i Palatynacie przed roszczeniami Austrii i Bawarii.

22 sierpnia 1818 otrzymała od wielkiego księcia liberalną konstytucję. W 1835 przystąpiła do Niemieckiego Związku Celnego. W okresie Wiosny Ludów Badenia stanowiła główny ośrodek niemieckiego ruchu liberalnego. W latach 1848-1849 dwukrotnie przeszła rewolucję. W 1849 wielki książę opuścił kraj i wezwał na pomoc wojska pruskie. Nieudolność głównodowodzącego armią powstańczą (Sigel) spowodowała, że Tymczasowy Rząd Badenii powołał na jego miejsce Polaka Ludwika Mierosławskiego. Brak koordynacji między armiami Badenii i sąsiedniego Palatynatu, a także zdobycie 23 sierpnia 1849 głównego punktu oporu powstańców w Rastatt przesądziły o losach kampanii. W wyniku represji po upadku powstania ponad 80 tys. mieszkańców Badenii było zmuszonych opuścić kraj.

W 1866 Badenia walczyła po stronie Austrii przeciw Prusom, a po klęsce Austrii wystąpiła ze Związku Niemieckiego. W 1871 weszła w skład Cesarstwa Niemieckiego. Po I wojnie światowej w XI 1918 abdykował ostatni wielki książę Fryderyk II, a Badenię ogłoszono republiką (konstytucja z 21 marca 1919). Ostatni następca tronu Badenii ks. Maximilian von Baden był też ostatnim kanclerzem II Rzeszy. W Republice Weimarskiej i w III Rzeszy Niemieckiej Badenia stanowiła do 1945 kraj związkowy.

Po II wojnie światowej była początkowo podzielona między strefy okupacyjne amerykańską i francuską. Z terytoriów okupowanych przez wojska francuskie utworzono kraj Badenia ze stolicą we Fryburgu, określany często jako Badenia Południowa, zaś położone na północy kraju terytoria pod okupacją amerykańską weszły w skład Wirtembergii-Badenii ze stolicą w wirtemberskim Stuttgarcie. Po utworzeniu Republiki Federalnej Niemiec w 1949 zorganizowano referenda, na mocy których Badenia Południowa wraz z Wirtembergią-Badenią i Wirtembergią-Hohenzollern weszły w kwietniu 1952 w skład nowego kraju Badenia-Wirtembergia.

[edytuj] Zobacz też

• władcy Badenii