Bitwa pod Sadową
Z Wikipedii
| Bitwa pod Sadovą (Königgrätz) wojna siedmiotygodniowa |
|||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||
| Data | 3 lipca 1866 | ||||||||||||||||
| Miejsce | między wsią Sadova a fortecą Königgrätz (między nurtami Bystrzycy i Łaby w Czechach) | ||||||||||||||||
| Wynik | klęska wojsk austriackich | ||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Wojna siedmiotygodniowa |
|---|
|
Custoza – Podol – Vysokov – Trautenau – Langensalza – Münchengrätz – Burkersdorf – Skalice – Jičín – Sadowa – Lissa |
Bitwa pod Sadową (3 lipca 1866) stoczona między wsią Sadowa a fortecą Königgrätz między Prusami a Austrią podczas wojny prusko-austriackiej o hegemonię w Związku Niemieckim za czasów Otto von Bismarcka.
Bitwę rozpoczęło natarcie z zachodu, przez nurt Bystrzycy, oddziałów pruskich z 1 Armii i Armii Elby (łącznie 140 000 żołnierzy). Z powodu źle wydanych rozkazów pruska 2 Armia (115 000 żołnierzy) maszerująca z północy miała znaczne opóźnienie i przez większość czasu austriacka Armia Północna (ok. 260 000 żołnierzy) posiadała znaczną przewagę liczebną nad pruską 1 A i A Elby. Dodatkowym ich atutem było niezrównanie wsparcie artyleryjskie, które zadawało Prusakom ciężkie straty. Z powodu niskiej jakości dowodzenia zgromadzone na prawym skrzydle pozycji pod Königgrätz brygady austriackie nie zostały na czas wprowadzone do walki. Gdy wreszcie się pojawiły kontratakując na lewym skrzydle 1 Armii pruskiej, z północy nadpłynęła pruska 2 Armia i uderzyła w odsłoniętą flankę. Na południu dokonało się także obejście lewej flanki Austriaków.
W tych warunkach większość oddziałów austriackiej Armii Północnej uległa rozpadowi. Masy uciekinierów porzucając oporządzenie odpłynęły na wschód i południowy wschód, z linię Łaby.
W ramach próby powstrzymania Prusaków ścigających rozpadające się oddziały austriackie, miała miejsce "słynna" szarża pod Streseticami - wykonana przez austriacką 3 rezerwową dywizję kawalerii (ciężka kawaleria). Jedna ciężka brygada (6 szwadronów) kierowana na Rozperic po zepchnięciu 2 szwadronów pruskich ułanów znalazła się pod zmasowanym ogniem i została zdziesiątkowana. Świadkowie opisywali jak kawalerzyści walili się całymi rzędami od pruskich salw. Resztki brygady zawróciły w panice na tyły, tratując austriacki szpital polowy. Podobny los spotkał kolejną brygadę wysłaną na Problus. D-ca 3 dywizji kawalerii hrabia Coudenhove (bardzo konserwatywny kawalerzysta) skierował kolejna brygadę na linię 50 pruskich dział opodal Stresetic. Ogień tych dział oraz piechoty powalił 400 kawalerzystów z tej brygady. Paniczny odwrót rozproszył ostatnią na lewym skrzydle zwartą austriacką brygadę piechoty płka Abele. W trzydziestominutowej szarży hrabia Coudenhove stracił 700 ludzi i 900 koni, 1/4 stanu.
Po bitwie wyczerpani Prusacy nie byli w stanie ścigać przeciwnika, mimo że Otto von Bismarck bardzo na to nalegał.
Bitwa ta jest często wymieniana w kontekście przewagi, jaką w połowie XIX wieku dawały nowoczesne karabiny odtylcowe Dreyse M1849. Dzięki tej broni żołnierz pruski mógł oddać cztery strzały w czasie, kiedy austriacki tylko jeden. Przy tym Prusak mógł załadować swój karabin leżąc, podczas gdy Austriak mający broń ładowaną od przodu przez lufę musiał wstać lub uklęknąć, stając się sam łatwym celem.
Bitwa miała wielkie znaczenie. Dzięki niej Bismarck nie miał problemu z objęciem urzędu kanclerza w zjednoczonych przez siebie Niemczech.
