Bogusław XIII

Z Wikipedii

Bogusław XIII (ur. 9 sierpnia 1544 w Wołogoszczy, zm. 7 marca 1606 w Szczecinie) – w latach 1560-1569 książę wołogoski (wraz z bratem Janem Fryderykiem, od 1569 książę na Bardzie i Nowopolu (Neuenkamp/Franzburg), od 1603 książę szczeciński. Książę na Lęborku, Darłowie i Bytowie od 1605, syn Filipa I z dynastii Gryfitów.

Był trzecim dzieckiem, a zarazem trzecim synem (i drugim, który dożył wieku dojrzałego) księcia wołogoskiego Filipa I i Marii, elektorówny saskiej. Po śmierci ojca w 1560 rządził wraz z bratem Janem Fryderykiem księstwem wołogoskim pod regencją matki i stryja Barnima IX Pobożnego a także krewnych: księcia sasko-gotajskiego Jana Fryderyka oraz Wolfganga, księcia Anhaltu. W 1567 wraz z bratem objęli samodzielne rządy w księstwie wołogoskim. Po rezygnacji z władzy w 1569 stryja, Barnima IX Pobożnego w wyniku dokonanego z braćmi 23 lipca tegoż roku podziału Pomorza miał otrzymać księstwo wołogoskie, ale zrezygnował z władzy na rzecz młodszego brata, Ernesta Ludwika, zadowalając się okręgiem obejmującym Bardo i Nowopole (Neuencamp). W 1592 po śmierci Ernesta Ludwika przejął władzę w księstwie wołogoskim jako opiekun jego nieletniego syna Filipa Juliusza. W 1603 przekazał władzę bratankowi, a sam objął panowanie w księstwie szczecińskim po śmierci kolejnego z braci – Barnima X Młodszego. W 1605 najpierw otrzymał Lębork, a po śmierci ostatniego z braci – Kazimierza VII objął też władzę nad Darłowem i Bytowem.

Ożenił się 8 września 1572 w Nowopolu, po trwających od listopada 1571 rokowaniach, z księżniczką brunszwicką Klarą, z którą miał liczne potomstwo. Po śmierci pierwszej żony w 1598 ożenił się powtórnie 31 maja 1601 z księżniczką szlezwicko-holsztyńska Anną w Sonderburgu. Wyprowadzenie młodej pary do Bardo dokonało się 17 czerwca 1601. Zmarł po krótkiej (trwającej od 4 marca) chorobie 7 marca 1606 w Szczecinie, zastał pochowany w kościele zamkowym pod wezwaniem św. Ottona 9 kwietnia 1606. Księstwo szczecińskie odziedziczył po nim najstarszy syn Filip II.

Rozbudował zamek w Bardze i w 1587 wybudował kolejny w Nowopolu, które przemianował na Franzburg. Jako władca wyróżniał się sprawiedliwością i dobrymi umiejętnościami ekonomicznymi, a jako jedyny z synów Filipa I mający liczne potomstwo dbał o jego edukację.

[edytuj] Potomstwo

Z małżeństwa z pierwszą żoną, Klarą pochodziło jedenaścioro dzieci (drugie małżeństwo było bezdzietne):

• Filip II (ur. 28 VII 1573, zm. 3 II 1618) – książę szczeciński (1606-1618),
• Klara Maria (ur. 10 VII 1574, zm. 19 II 1623) – żona Zygmunta Augusta (1560-1600), przedstawiciela dynastii meklemburskiej oraz Augusta Młodszego (1579-1666), księcia brunszwickiego na Wolfenbüttel (1636-1666),
• Katarzyna (ur. 18 VI 1575 w Bardzie, zm. 11 VII 1575 tamże). Została pochowana w kościele NMP w Bardzie 28 lipca 1575.
• Franciszek (ur. 24 III 1577, zm. 27 XI 1620) – biskup kamieński (1602-1618), książę szczeciński (1618-1620),
• Erdmuta (Zofia) (ur. 5 IV 1578 w Bardzie, zm. 11 VII 1583 tamże). Imię zostało jej nadane na cześć świeżo poślubionej żony brata ojca Erdmuty. Przez współczesnych zwana też była Zofią lub Erdmutą Zofią. Została pochowana w kościele NMP w Bardzie 12 lipca 1583.
• Bogusław XIV (ur. 31 III 1580, zm. 10 III 1637) – książę szczeciński od 1620 i całego Pomorza Zachodniego (1625-1637), ostatni męski przedstawiciel rodu Gryfitów,
• Jerzy II (ur. 30 I 1582, zm. 27 III 1617) – książę Bukowa (1615-1617),
• Jan Ernest (ur. 24 II 1586 w Bardzie, zm. 1 II 1590 tamże). Imiona odziedziczył po swoich stryjach: Janie Fryderyku i Erneście Ludwiku. Został pochowany w Bardzie 12 lutego 1590.
• Zofia Jadwiga (ur. 12 VI 1588 w Bardzie, zm. 3 III 1591 tamże). Została pochowana w Bardzie 11 marca 1591.
• Ulryk (ur. 12 VIII 1589, zm. 31 X 1622) – biskup kamieński (1618-1622), książę Darłowa (1621-1622),
• Anna (ur. 3 X 1590, zm. 7 VII 1660) – żona Ernesta, księcia Croy (zm. 1620).

[edytuj] Bibliografia

• Boras Z.,"Książęta Pomorza Zachodniego".
• Kozłowski K., Podralski J.,"Gryfici książęta Pomorza Zachodniego".
• Rymar E., Rodowód książąt pomorskich, t. II, Szczecin 1995, ISBN 83-902780-0-6.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Horoskop księcia Bogusława XIII opracowany przez Andreasa Rungiuma w 1566 roku