Dżelada
Z Wikipedii
| Dżelada | |||||||||||||||||||||||||||||
 Samiec |
|||||||||||||||||||||||||||||
| Systematyka | |||||||||||||||||||||||||||||
| Domena | eukarioty | ||||||||||||||||||||||||||||
| Królestwo | zwierzęta | ||||||||||||||||||||||||||||
| Typ | strunowce | ||||||||||||||||||||||||||||
| Podtyp | kręgowce | ||||||||||||||||||||||||||||
| Gromada | ssaki | ||||||||||||||||||||||||||||
| Podgromada | ssaki żyworodne | ||||||||||||||||||||||||||||
| Nadrząd | łożyskowce | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rząd | naczelne | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rodzina | makakowate | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rodzaj | Theropithecus | ||||||||||||||||||||||||||||
| Gatunek | dżelada | ||||||||||||||||||||||||||||
| Nazwa systematyczna | |||||||||||||||||||||||||||||
| Theropithecus gelada | |||||||||||||||||||||||||||||
| (Rüppell, 1835) | |||||||||||||||||||||||||||||
| Status ochronny | |||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
 Systematyka w Wikispecies |
|||||||||||||||||||||||||||||
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|||||||||||||||||||||||||||||
.gif/240px-Horizontal_rule_line_(black-blue).gif){kind=small}
Dżelada, dżelada brunatna (Theropithecus gelada) – małpa wąskonosa z rodziny makakowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju Theropithecus I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1843.
Spis treści |
[edytuj] Występowanie
Obecny zasięg występowania dżelady obejmuje wyżyny i góry północno-zachodniej Etiopii i Erytrei. Najliczniej występuje w Parku Narodowym Semien w Etiopii. Większość dżelad jest spotykana na wysokościach 2000-5000 m n.p.m. Dawniej były szeroko rozprzestrzenione w Afryce.
[edytuj] Charakterystyka
Z przodu długie włosy tworzą rodzaj płaszcza, skóra na piersi i gardzieli nieowłosiona, czerwona, o zabarwieniu i wyglądzie zależnym od cyklu płciowego samicy. U samców występuje bujna grzywa.
Dżelady żywią się trawą, a przy jej niedoborze innymi roślinami, owocami i kwiatami. Żyją w grupach rodzinnych, które na czas żerowania łączą się w większe stada liczące do 70 osobników. Grupa rodzinna złożona jest z jednego samca i kilku samic z młodymi. Dżelady śpią na skalnych półkach. Ciąża trwa 5-6 miesięcy. Długość życia w warunkach naturalnych nie jest znana. W niewoli odnotowano osobnika, który żył ponad 30 lat.
[edytuj] Podgatunki
- Theropithecus gelada gelada
- Theropithecus gelada obscurus
[edytuj] Zagrożenia
Gatunek bliski zagrożenia wyginięciem, głównie z powodu polowań i ograniczania siedlisk.
[edytuj] Bibliografia
- Hiller, C.: Theropithecus gelada (en). (On-line), Animal Diversity Web, 2000. [dostęp 18 maja 2008].
- Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.): Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) (en). Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 9 marca 2008].
- Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 114. ISBN 83-01-14344-4.
