Małpy wąskonose

Z Wikipedii

Małpy wąskonose
Małpy Starego Świata: 1. mandryl 2. dryl 3. makak jawajski 4. pawian płaszczowy 5. magot
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	ssaki żyworodne
Szczep	łożyskowce
Rząd	naczelne
Podrząd	Haplorrhini
Nadrodzina	małpy wąskonose
Nazwa systematyczna
Catarrhini
É. Geoffroy, 1812
Systematyka w Wikispecies
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Małpy wąskonose (Catarrhini) - małpy właściwe charakteryzujące się wąskim nosem, w odróżnieniu od małp szerokonosych. Występują na kontynentach określanych jako Stary Świat - w Europie, Azji i Afryce - i nazywane są wyższymi naczelnymi Starego Świata.

Linie ewolucyjne małp wąskonosych i szerokonosych oddzieliły się od siebie ok. 40 mln lat temu, a ok. 25 mln lat temu nastąpił podział wąskonosych na dwie grupy:

• makakokształtne małpy Starego Świata nazywane małpami zwierzokształtnymi (Cercopithecoidea)
• małpy wąskonose człekokształtne i ludzie - takson określany w zoologii jako małpy człekokształtne (Hominoidea)

Małpy wąskonose charakteryzują się wąską przegrodą nosową i blisko siebie położonymi nozdrzami skierowanymi w dół. W uzębieniu występują 32 zęby - tylko dwa zęby przedtrzonowe w każdej połówce szczęki w porównaniu z trzema u małp szerokonosych. Pięciopalczaste kończyny z pierwszym palcem przeciwstawnym, palce zakończone płaskimi paznokciami. Ogon występujący u makakoształtnych nigdy nie jest chwytny, u człekokształtnych nie występuje.

Niektóre gatunki wykazują tendencje do poruszania się w postawie dwunożnej. Catarrhini prowadzą głównie dzienny tryb życia. Są wśród nich gatunki nadrzewne oraz naziemne. Żyją w grupach rodzinnych lub w stadach o skomplikowanej strukturze społecznej.

[edytuj] Bibliografia

p • d • e Systematyka naczelnych (Primates) Królestwo: zwierzęta • Typ: strunowce • Podtyp: kręgowce • Gromada: ssaki • Rząd: naczelne Strepsirrhini niższe naczelne Chiromyiformes: palczakowate (Daubentoniidae) lemurokształtne (Lemuriformes): lemurkowate (Cheirogaleidae) • lemurowate (Lemuridae) • lepilemurowate (Lepilemuridae) • indrisowate (Indridae) Lorisiformes: lorisowate (Lorisidae) • galagowate (Galagidae) Haplorrhini wyższe naczelne wyrakokształtne (Tarsiiformes): wyrakowate (Tarsiidae) małpy szerokonose (Platyrrhini): płaksowate (Cebidae) • ponocnice (Aotidae) • Pitheciidae • czepiakowate (Atelidae) małpy wąskonose (Catarrhini):  • zwierzokształtne (Cercopithecoidea): makakowate (Cercopithecidae)  • człekokształtne (Hominoidea): gibonowate (Hylobatidae) • człowiekowate (Hominidae)

Zobacz też: Lista małp wąskonosych