Dżoczi
Z Wikipedii
Dżoczi (mong.: Jöji Xaan, tur: Joci Han; ok. 1181-1227) – pierwszy syn Czyngis-chana, brat Czagataja, Ugedeja i Tołuja. Od Dżocziego wywodzą się władcy Złotej Ordy oraz państw powstałych po jej rozpadzie, a także pierwsi władcy Kazachów i Uzbeków.
Spis treści |
[edytuj] Narodziny
Börte - żona Czyngis-chana (znanego wówczas jako Temudżyn) została krótko po ślubie porwana przez plemię Merkitów. Kiedy kilka miesięcy później Temudżin pokonał Merkitów (1180), okazało sie, że Börte jest w ciąży. Prawdopodobnie ojcem dziecka był wódz Merkitów Czilger Siłacz[1]. Po długich wahaniach, za namową swojej matki Höelün, Temudżin uznał Dżocziego za swojego syna. Imię Dżoczi w języku mongolskim oznacza 'gościa, przybysza, obcego', niekoniecznie jednak musi być nawiązaniem do dramatycznych okoliczności narodzin Dżocziego, ponieważ jest dość często spotykane wśród Mongołów.
[edytuj] Działalność wojskowa
Pierwszą większą kampanię zbrojną prowadził Dżoczi przeciwko ludom Syberii zamieszkującym leśne tereny między Selengą a Jenisejem. od górnego Jeniseju aż po Bajkał. W wyniku odniesionych zwycięstw w l. 1207-1208 podporządkował imperium mongolskiemu plemiona Ojratów, Kirgizów, Buriatów i in. Podbite obszary zostały jako ułus nadane Dżocziemu przez Temudżyna. W roku 1216 odparł atak Merkitów na Mongolie i poprowadził atak odwetowy, który zakończył się zwycięską bitwą nad Irgizem. Tam też Dżoczi odparł niespodziewany atak wojsk Chorezmu.
[edytuj] Śmierć
Po śmierci ojca miał rządzić terenami zachodniej Syberii od Irtyszu do Uralu. Zmarł jednak kilka miesięcy przed nim w 1227 w niewyjaśnionych okolicznościach. Historycy często przypisują tę śmierć Czyngis-chanowi, który miałby ukarać syna min. za okazywanie łaski podbitym ludom. Pewne jest, że Dżoczi był w tym czasie skonfliktowany zawarówno z ojcem, jak i z młodszymi braćmi zwłaszcza z Czagatajem. Władzę po nim objął jego drugi syn Batu-chan, założyciel Złotej Ordy. Oprócz niego jego synami byli: Ordu, Tangut i Szejban.
[edytuj] Bibliografia
- Tajna historia Mongołów. Anonimowa kronika mongolska z XIII wieku. Przełożył z mongolskiego wstępem i komentarzami opatrzył Stanisław Kałużyński, wyd. I 1970, PIW ISBN 83-06-02965-8
- Lew Gumilow - Śladami cywilizacji Wielkiego Stepu, PIW Warszawa 2004 ISBN 83-89700-14-X
Przypisy
- ↑ Witold Chrzanowski - "Wojna tatarska", s.196