Dryzki

Z Wikipedii

Historia
Dryzki

Wodowanie	23 sierpnia 1907
Oddanie do służby	5 stycznia 1908
Status okrętu	okręt muzeum (przemianowany na "Dryzki" i przerobiony "Strogi")
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	97 t
Długość	38 m
Szerokość	4,4 m
Zanurzenie	2,6 m
Napęd	2 kotły parowe, maszyna parowa o mocy 1900 KM; 1 śruba napędowa
Prędkość	26 węzłów
Załoga	23-30
Uzbrojenie	(początkowo): 2 działa kalibru 47 mm 3 wyrzutnie torpedowe 450 mm

Dryzki (bułg. Дръзки) to bułgarski torpedowiec, który odznaczył się podczas I wojny bałkańskiej 1912-1913 i dotrwał w służbie do II wojny światowej. Obecnie torpedowiec tego typu jest zachowany w Warnie jako okręt-muzeum "Dryzki".

"Dryzki" był jednym z serii sześciu torpedowców, zamówionych przez bułgarską marynarkę wojenną we francuskich zakładach Schneider et Cie w Chalon-sur-Saône. Pozostałe okręty serii to: "Smeli" (Смели), "Hrabri" (Храбри), "Szumni" (Шумни), "Letiaszti" (Летящи) i "Strogi" (Строги). Okręty te zostały zbudowane we Francji, a następnie przetransportowane w częściach do Bułgarii, gdzie zostały wykończone i zwodowane w Warnie. "Dryzki", "Smeli" i "Hrabri" zostały zamówione 24 lutego 1904, wysłane do Bułgarii w kwietniu 1905, wodowane 23 sierpnia 1907 i wcielone do służby 5 stycznia 1908. Pozostałe trzy okręty drugiej serii zostały zamówione 6 stycznia 1906, wodowane w sierpniu 1908 i wcielone do służby w sierpniu 1909. Główne uzbrojenie w postaci wyrzutni torpedowych było rozlokowane w następujący sposób: jedna stała na dziobie, jedna podwójna obrotowa na pokładzie.

Bułgarskie torpedowce były pierwszymi pełnowartościowymi okrętami bułgarskiej marynarki, po kanonierce "Nadeżda" i przez dłuższy czas stanowiły trzon floty Bułgarii. Pierwszym konfliktem, w jakim wzięły udział była I wojna bałkańska 1912 - 1913. W jej trakcie podejmowały kilka bezskutecznych prób ataków torpedowych na tureckie okręty atakujące bułgarskie wybrzeże. Wieczorem 20 listopada 1912 "Letiaszti", "Smeli", "Strogi" i "Dryzki" zostały wysłane z Warny w celu przechwycenia dwóch egipskich statków transportowych, pod dowództwem kapitana II rangi Dimitra Dobrewa na "Letiasztym". "Dryzki" był dowodzony przez miczmana Georgi Kupowa. Po północy 21 listopada zespół natknął się na turecki krążownik pancernopokładowy "Hamidiye" w eskorcie dwóch kontrtorpedowców około 32 mile morskie od Warny. O godzinie 0:43 bułgarskie okręty przystąpiły do ataku w szyku torowym, odpalając po jednej torpedzie, pierwszy "Letiaszti". Pierwsze trzy okręty nie trafiły, lecz "Dryzki", będąc ostatnim okrętem, odpalił torpedę z bliskiej odległosci ok. 100 m, która trafiła "Hamidiye" w burtę, poważnie go uszkadzając. Następnie, bułgarskie okręty uniknęły kontrataku kontrtorpedowców i powróciły do Warny. Akcja ta była największym sukcesem w dziejach małej marynarki bułgarskiej.

Bułgarskie torpedowce nie brały aktywnego udziału w działaniach drugiej wojny bałkańskiej. Wzięły następnie udział w I wojnie światowej, w której "Szumni" został utracony 19 września 1916 na rosyjskiej minie. Pod koniec 1916 okręty zmodyfikowano do przenoszenia 6 min. Po wojnie, "Letiaszty" został w 1925 pozbawiony uzbrojenia torpedowego i przebudowany na patrolowiec policyjny. Pozostałe trzy okręty zostały zmodernizowane w 1934. Podczas II wojny światowej, będąc już przestarzałe, były używane jako patrolowce i do eskorty konwojów przybrzeżnych.

15 października 1942 na "Dryzkim" wybuchł proch na skutek niezachowania ostrożności i okręt zatonął w porcie warneńskim. Został następnie podniesiony i wyremontowany. W 1954 został wycofany i przekształcony na ćwiczebny okręt-cel. Przed 1957 rokiem zdecydowano upamiętnić ten najsłynniejszy okręt w historii bułgarskiej floty, lecz w tym czasie "Dryzki" był już pocięty na części do złomowania. Ostatecznie komin, działo i drobniejsze części "Dryzkiego" zamontowano na bliźniaczym okręcie "Strogi", który, 21 listopada 1957, w rocznicę storpedowania "Hamidiye", wystawiono na lądzie do zwiedzania jako eksponat Muzeum Marynarki Wojennej w Warnie - okręt-muzeum "Dryzki".

W polskiej literaturze nazwa ta jest często nieprawidłowo transkrybowana jako "Derzki".