Edmund Dzierżyński

Z Wikipedii

Edmund Rufin Dzierżyński (ur. 15 (27) maja 1838 w Oszmianie - zm. 1882) - polski szlachcic, ziemianin, nauczyciel, kawaler Orderu św. Anny.

Wywodził się z rodziny szlacheckiej pieczętującej się herbem Sulima. Był synem Józefa Dzierżyńskiego, po którym odziedziczył rodzinny majątek Dzierżynowo. W 1863 roku ukończył wydział matematyczno-fizyczny uniwersytetu w Sankt Petersburgu. Pracował jako korepetytor, potem także nauczyciel gimnazjalny w Chersoniu. Od 1868 roku mieszkał w Taganrogu, gdzie wykładał w gimnazjum męskim i żeńskim. Wśród jego uczniów był między innymi Anton Czechow. W 1873 roku został kawalerem Orderu św. Anny III stopnia.

Ze względu na stan zdrowia (wedle innych informacji - z powodu nieporozumień z kierownictwem szkoły na tle politycznym) zrezygnował z pracy szkolnej w 1875, nie przedłużając umowy dzierżawy rodzinnego majątku. Dzięki temu mógł sprowadzić się tam z rodziną i wieść spokojne życie niezamożnego ziemianina. Dwa lata później przyszedł tam na świat jego syn, Feliks. Edmund Dzierżyński zmarł na gruźlicę w 1882 roku.

Żonaty był z Heleną Januszewską (1849 - 1896), córką profesora petersburskiego, którą uwiódł w czasie dawanych jej korepetycji i do małżeństwa z którą został przymuszony. Tak zawarte małżeństwo okazało się jednak dobrane i szczęśliwe. Mieli ośmioro dzieci, kolejno: Aldonę, która została wydana za ziemianina, Stanisława mieszkającego w rodzinnym domu, zamordowanego w 1917 roku, wspomnianego Feliksa, Kazimierza, ziemianina, żołnierza ruchu oporu, zamordowanego przez faszystów, Ignacego, nauczyciela, Władysława, lekarza, Jadwigę, wydaną za ziemianina oraz Wandę. Wanda zmarła w dzieciństwie, wedle niektórych informacji miał ją przypadkowo zastrzelić bawiący się bronią Feliks.

[edytuj] Bibliografia

• Киричек М.С., Дзержинский Эдмунд Иосифович, w: Энциклопедия Таганрога. — Таганрог: Антон, 1998. — s. 248, ISBN 5-88040-017-4.
• Bogdan Jaxa-Ronikier, Dzierżyński. Czerwony kat, Oficyna Cracovia, Kraków 1990.