Edward Wende (1830-1914)

Z Wikipedii

Edward Wende (ur. 1830, Konstantynów (powiat kutnowski) - zm. 14 grudnia 1914, Warszawa) - znany warszawski księgarz i wydawca, pradziadek senatora III RP Edwarda Wendego.

Wende,luteranin, był synem Jerzego Gotfryda, fabrykanta sukna z Konstantynowa, i Wilhelminy z Jerników. Na nauki rodzice wysłali go do Rygi, gdzie ukończył gimnazjum i odbył praktykę księgarską. W roku 1858 Wende osiadł w Warszawie i założył wraz z wspólnikiem Wilhelmem Sanderem księgarnię przy ulicy Senatorskiej. Po paru latach, spłaciwszy wspólnika, przeniósł księgarnię na Krakowskie Przedmieście róg Królewskiej w kamienicy Beyera, gdzie pozostała do likwidacji firmy w roku 1928. Przy księgarni istniała czytelnia. Praktykantem u Wendego był m.in. znany później księgarz warszawski, Konstanty Trepte. Oprócz sprzedaży książek - także tych wydanych w Galicji i zakazanych przez cenzurę carską - Wende prowadził również działalność wydawniczą, publikując głównie pozycje naukowe z serii wydawnictw Warszawskiego Towarzystwa Lekarskiego i Kasy im. Mianowskiego.

W roku 1898 Edward Wende sprzedał księgarnię swym współpracownikom, m.in. starszemu synowi Romanowi (1863-1932), który pozostał w firmie do roku 1905. W roku 1911 księgarnię zakupił Ludwik Fiszer, który prowadził ją pod firmą Wendego do roku 1928.

Wende był aktywnym wieloletnim członkiem Kolegium Kościelnego ewangelicko-augsburskiej parafii pw. Świętej Trójcy w Warszawie. W testamencie zapisał 5000 rubli na domy starców i 1000 rubli na kościół. Był dwukrotnie żonaty, z Karoliną Emilią Wittichen, z którą miał syna Romana, księgarza, i z Karoliną Liedtke, z którą miał syna Edwarda, znanego pastora ewangelickiego. Pochowany został na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie.

[edytuj] Bibliografia

• Eugeniusz Szulc, Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie, Warszawa 1989