Emeryk Hutten-Czapski
Z Wikipedii
Emeryk Zachariasz Mikołaj Seweryn Hutten-Czapski h.Leliwa, hrabia (ur. 5 listopada 1828, Stańków k. Mińska Litewskiego - zm. 23 lipca 1896 w Krakowie) kolekcjoner, numizmatyk, uczony.
Pochodził od Franciszka Stanisława Kostki Czapskiego, w czasach I Rzeczypospolitej ostatniego wojewody chełmińskiego, był potomkiem najzamożniejszej linii Czapskich, która odziedziczyła część dóbr radziwiłłowskich na Białorusi i Wołyniu i przeniosła się tam z b. Prus Królewskich. Po studiach w Petersburgu Czapski wstąpił do rosyjskiej służby państwowej, w której osiągnął wysokie stanowiska: szambelan dworu, tajny radca, (1863-1864) gubernator Nowogrodu Wielkiego, generalny dyrektor departamentu leśnego w ministerstwie dóbr państwa rosyjskiego, 1865 wicegubernator Petersburga. W roku 1874 władze rosyjskie zezwoliły na dołączenie przydomka "Hutten" (zob. Bogdan Hutten-Czapski, rodzina) do nazwiska i uznały hrabiowski tytuł nadany rodzinie 100 lat przedtem w Prusach. Czapski opuścił służbę państwową w r. 1879 i przeniósł się do swego majątku Stańkowa, gdzie przez lata gromadził swą kolekcję monet ruskich i polskich, medali i orderów, banknotów, grafik rosyjskich i polskich, militariów, szkła, tkanin, obrazów i starodruków. W roku 1894 przeniósł się wraz z kolekcjami do Krakowa. Po jego śmierci rodzina stworzyła dla kolekcji Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego w Krakowie, w r. 1903 przekazała zbiory miastu (obecnie: część Muzeum Narodowego w Krakowie). Jego pięciotomowa praca o polskich monetach ma do dziś podstawową wartość źródłową.
Z żoną Elżbietą Karoliną von Meyendorff (1833-1916) hrabia Emeryk miał czwórkę dzieci: Zofię, Karola (1860 - 1904), prezydenta Mińska, Jerzego (1861- 1930) i Elżbietę. Wnukami Jerzego byli Józef Czapski i Maria Czapska.
Został pochowany w Krakowie na Cmentarzu Rakowickim.
[edytuj] Prace Emeryka Hutten-Czapskiego
- Udielnyja, wielikokniażeskija i carskija diengi driewniej Rossiji, St. Petersburg 1871
- Catalogue de la collection des médailles et monnaies polonaises, tom 1 - 5, Kraków 1871-1916
- Spis rycin przedstawiających portrety przeważnie polskich osobistości, Kraków 1901
- Przewodnik po Muzeum hrabiego Emeryka Hutten-Czapskiego, Kraków 1902
[edytuj] Bibliografia
- Polski Słownik Biograficzny, tom IV, Kraków 1938
- Tadeusz Kałkowski, Tysiąc lat monety polskiej, Kraków 1981
