Ewolucjonizm
Z Wikipedii
Spis treści |
[edytuj] Ewolucjonizm w biologii
Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
zobacz także: ewolucja biologiczna
[edytuj] Ewolucjonizm – w socjologii i filozofii
Koncepcja ciągłych przemian społeczeństw, często utożsamiana z postępem. Życie jest najwyższą wartością, a jego celem jest dążenie do przedłużenia gatunku. Moralnie dobre jest to, co pomaga człowiekowi żyć i dostosować się do środowiska.
[edytuj] Ewolucjonizm w starożytności
Za pierwszego greckiego myśliciela, który zaproponował ideę ewolucjonizmu, uznaje się Anaksymandra. Empedokles, cytowany przez Arystotelesa poszedł dalej i opisał hipotetyczną ewolucję, która to zadziwiająco przypomina ewolucję poprzez naturalną selekcję.
W IV wieku p.n.e Greccy atomiści nauczali iż Słońce, Ziemia, życie, ludzie, cywilizacja i społeczeństwo powstały w ciągu eonów z wiecznych atomów kolidujących i wibrujących w próżni - wszystko bez boskiej interwencji. W powstałym ok. 60 r. p.n.e. poemacie epicznym 'De rerum Natura' rzymski atomista Lukrecjusz opisał fazy rozwoju Ziemi i życia na niej. Idee owe zostały nieomalże zapomniane przez następne 1400 lat w cywilizacji zachodniej, natomiast pozostawały tematami dyskusji w cywilizacji Islamu.
[edytuj] Ewolucjonizm w czasach nowożytnych
Ewolucjoniści stosując przede wszystkim metodę porównawczą, starali się odtworzyć dzieje rozwoju ludzkości oraz kultury, a także określić rządzące nimi prawa. Formy istnienia oraz struktura rzeczywistości przyrodniczej i społecznej są rezultatem praw ewolucji.
W socjologii rozwój ewolucjonizmu wiązał się z takimi osobami jak Herbert Spencer i August Comte, którzy byli także twórcami socjologii jako nauki.
Wykazywali oni analogie między organizmem społecznym a organizmem żywym. Założenie ewolucjonizmu u Spencera polegało na tym, że formy proste, np. społeczeństwa ewoluują od form prostych do coraz bardziej złożonych. Organizm społeczny, podobnie jak organizm biologiczny jest pewną całością, którą charakteryzuje ciągły rozwój.
Chociaż już w XIX wieku Karol Darwin rozwijał teorię ewolucji w biologii, bezpośrednie nawiązania do tej teorii w naukach społecznych pojawiły się dopiero w drugiej połowie XX wieku. W odróżnieniu od Darwina ewolucjoniści w XIX wieku stosowali porównania społeczeństw nie do populacji, lecz do pojedynczych organizmów.
[edytuj] Konserwatyzm ewolucyjny - ewolucjonizm (myśl polityczna)
|
Nurty i kierunki
Konserwatyści na świecie
Konserwatyści w Polsce
Organizacje
Tematy powiązane
|
Jego ojcem jest Edmund Burke, autor książki: Rozważania o rewolucji we Francji (ang: Reflections on the Revolution in France). Od czasu przełomu XVIII i XIX wieku był w rozkwicie w Anglii. Ewolucyjni konserwatyści akceptowali powolne zmiany sytemu politycznego, lecz byli niechętni rewolucjom.
Edmund Burke martwił się o zachowanie tak zwanego "związku generacyjnego" między pokoleniami, by zbyt radykalna zmiana nie powodowała, że starsi i młodsi nie mogli już sie zrozumieć. Rewolucję traktował jako niedozwolone zerwanie ciągłości historycznej. Naród jest dziełem wielu generacji, tych przeszłych, obecnych i przyszłych. Żadna generacja nie ma prawa podejmowania decyzji w imieniu pozostałych. Rewolucja jest właśnie taką nieuprawnioną decyzją.
Burke w swej książce potępiał rewolucję, gilotynę, anty-arystokratyzm i mordy, lecz nie negował potrzeby zmian. Francuzom radził skorzystać w obalaniu absolutyzmu z dorobku "wolnościowego" Francji tzn. z instytucji jaką były Stany Generalne (zwołane we Francji w 1614 roku, a potem dopiero w 1789).
Pisał to, jeszcze zanim jakobini urządzali swe masowe mordy, lecz wiedział z pism Rousseau i Holbacha, że francuskie wizje polityczne, jako zbyt abstrakcyjne, wyrozumowane i pełne pogardy dla tradycji są skazane na niepowodzenie.
Kontynuatorami Burke'a byli w tym znaczeniu tacy myśliciele jak Alexis de Tocqueville czy Herbert Spencer, a w polityce William Pitt Młodszy, Otto von Bismarck, Benjamin Disraeli czy Margaret Thatcher.
Jego przeciwieństwem był konserwatyzm tradycjonalistyczny - tradycjonalizm, którego ojcem jest Joseph de Maistre. Tradycjonaliści starali się odbudować i przywrócić stary ład polityczny który zburzyła w 1789 roku rewolucja francuska.
Niektórzy myśliciele konserwatywni za właściwy konserwatyzm uważali i uważają jedynie tradycjonalizm, a konserwatyzm ewolucyjny jest dla nich wcieleniem liberalizmu. Takie poglądy ma wśród polskich autorów Adam Wielomski.
Tradycjonaliści szanowali i szanują takie instytucje jak monarchia dziedziczna czy arystokracja. Ewolucjoniści "konserwują" dawne wartości nawet w warunkach demokracji, niemożliwej do zaakceptowania dla tradycjonalistów.
[edytuj] Źródło
- Adam Wielomski, Konserwatyzm. Główne idee, nurty i postacie, Fijor Publishing Warszawa 2007.
